برنامه ریزی خطی مختلط

جانمایی جنبه ای مهم از طراحی کارخانه است و به طور مستقیم بر ملاحظات ایمنی و هزینه های ارتباطی ایستگاه های تولیدی تأثیر می گذارد. مسائل جانمایی تجهیزات معمولاً با یکی از دو رویکرد سلسله مراتبی یا یکپارچه، فرمول بندی می شوند. در رویکرد سلسله مراتبی، مسأله جانمایی پس از فازهای طراحی فرآیند و عملیات کارخانه بررسی می شود؛ درحالی که در رویکرد یکپارچه به طور هم زمان با فازهای طراحی فرآیند و عملیات تحلیل می شود. هدف این پژوهش، ارائه رویکردی جدید با نام گروه های کاندید است. در این رویکرد پس از اتمام فاز طراحی فرآیند و عملیات، طراحان بجای یک نمودار جریان مواد بین ایستگاه ها، چندین نمودار از- به جریان مواد در قالب گروه های کاندید برای ورودی فاز جانمایی ایستگاه ها ارائه می کنند. رویکرد مذکور برای فرمول بندی مسائل جانمایی در کارخانه هایی با تولید گسسته به صورت مدل برنامه ریزی خطی مختلط عدد صحیح توسعه داده شده است. تمام محدودیت های استفاده شده در مدل، خطی در نظر گرفته شده است. ویژگی های این مدل ها شامل، وجود ایستگاه های کاندید، ابعاد متفاوت و متغیر برای ایستگاه ها در هر گروه کاندید، قابلیت چرخش ایستگاه ها و رعایت فواصل ایمنی برای ایستگاه ها هستند. درانتها برای تبیین ویژگی های مدل، مثال هایی بیان شده است. در این پژوهش جواب بهینه در صورتی تغییر می کند که در قالب گروه های کاندید نمودار جریان مواد متفاوتی تعریف شود.

افزایش میزان بار در بندرهای اصلی ایران در سال های اخیر به طراحی و راه اندازی بندرهای خشک در کشور منجر شده است. از مزایای مهم بندر خشک، کاهش رسوب کالا، افزایش سهم حمل ریلی و کاهش ترافیک جاده ها، کاهش هزینه های حمل بار کانتینری، و سرعت دهی به عملیات گمرک است. تاسیس بندر خشک نیازمند امکانات و تجهیزات برای ورود و ترخیص کالا، تغییر نوع حمل ونقل، فضای انبار و عملیات گمرک است که هزینه آن با توجه به سطح ظرفیت، متغیر است. این پژوهش با هدف مکان یابی بندرهای خشک برای دو بندر شهید رجایی و امام خمینی نوشته شده است. مکان یابی بندر خشک بر پایه مکان یابی هاب و تابع هزینه مدلسازی شد و چون از گونه برنامه ریزی خطی مختلط است، با روش الگوریتم دقیق سیمپلکس حل شده است. جایابی بهینه بندر خشک برای دو بندر شهید رجایی و امام خمینی، یک بار جدا برای هر یک و بار دیگر به صورت ترکیبی انجام شد. طبق نتایج پژوهش، هرچه حجم و پراکندگی مبادی/ مقاصد بار کم تر باشد، نیاز به بندر خشک کم می شود و کاربرد ظرفیت بندرهای اصلی، بهینه تر است، به گونه ای که حالت بهینه ممکن برای بندر شهید رجایی استفاده 37 درصدی از ظرفیت آن و برای بندر امام خمینی 74 درصدی است. تعدد بندرهای خشک با پراکندگی مکانی بیش تر در کشور، مطلوبیت بیش تری برای کاربران سامانه دارد. اگر مسئله برای همه بندرهای کشور هم حل شود، به سبب سهم 90 درصدی بندر شهید رجایی در جذب بار کانتینری، مکان های بهینه برای ساخت بندر خشک، آپرین، و منطقه ویژه اقتصادی سیرجان خواهد بود و بار بین هاب های یادشده و بندر اصلی، متناسب با هزینه حمل بار تا بندر اصلی توزیع می شود، یعنی بندر خشک بهینه بندر شهید رجایی به سبب نقش بسزای آن در سهم بار کانتینری، تعمیم پذیر به مقیاس کلان کشوری است.

در سال های اخیر رقابت های صنعتی و اقتصادی، مباحث زیست محیطی و فشار دولت ها بر تولیدکنندگان برای مدیریت پسماند محصولات و از طرفی سود ناشی از بازیافت محصولات، اهمیت طراحی شبکه زنجیره تأمین معکوس و حلقه بسته را دوچندان کرده است. تحقیق موردنظر در زمینه طراحی شبکه زنجیره تأمین حلقه بسته چهار سطحی در شرایط عدم قطعیت درصد بازیافت محصولات انجام می شود. هدف اصلی این تحقیق، ارائه یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح است که به منظور حداقل سازی هزینه های زنجیره تأمین و زمان خدمت دهی به مشتریان تحت شرایط عدم قطعیت ایجاد می شود. این مدل شبکه تأمین با در نظر گرفتن تئوری صف و بهینه سازی سیستم بازیافت محصولات طراحی می شود.یکی از نکات مهم تحقیق، مدل سازی عدم قطعیت در میزان بازگشت محصولات مصرفی به چرخه زنجیره تأمین حلقه بسته است. این تحلیل به منظور ایجاد یک رهیافت استوار برای مدل سازی مساله مورد استفاده قرار می گیرد.در انتها، عملکرد مدل پیشنهادی در صنعت تولید کاغذ ارزیابی می شود و یک تحلیل حساسیت با توجه به متغیرهای تصمیم بین دو الگوریتم فراابتکاری جستجوی هارمونی چندهدفه و الگوریتم ژنتیک مرتب سازی مغلوب ارائه می شود.