ظرفیت سازی کارآفرینانه

توسعه و بهبود کسب وکارهای بسیار کوچک (میکرو) در بخش مشاغل خانگی، یکی از مهم ترین و مؤثرترین راهکارهای بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی و معیشتی روستاییان است؛ زیرا باوجود محدودیت های متعددی مانند نیروی انسانی و مالی، برای کارآفرینان روستایی که در بخش های مختلف جوامع روستایی وجود دارد، راه اندازی کسب وکارهای کوچک و متوسط بسیار دشوار است. هدف این پژوهش شناسایی پیشران های مؤثر در توسعه کسب وکارهای بسیار کوچک در بخش مشاغل خانگی روستایی است. این پژوهش با رویکردی آمیخته، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی است و از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با تأکید بر رویکردی اکتشافی و پرسشنامه محقق ساخته برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. در مرحله کیفی، جامعه آماری این پژوهش خبرگان، استادان و کلیه افرادی اند که در حوزه مشاغل خانگی فعالیت عملی یا پژوهشی داشته اند و در مجموع 12 نفر به روش نمونه گیری زنجیره ای انتخاب شده اند. در مرحله کمّی نیز جامعه آماری شامل کلیه افرادی است که در کسب وکارهای خانگی روستایی با کمتر از 9 نفر نیرو و حداقل 2 سال سابقه فعالیت می کنند؛ در این بین 43 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای تجزیه وتحلیل داده ها در مرحله نخست (کیفی) از تحلیل تم و در مرحله دوم (کمّی) از تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد عواملی چون فرهنگ سازی کارآفرینانه، ظرفیت سازی کارآفرینانه و توانمندسازی کارآفرینانه، مهم ترین پیشران های توسعه کسب وکارهای بسیار کوچک در بخش مشاغل خانگی روستایی اند.

هدف پژوهش حاضر ارائه الگویی برای موفقیت زنان کارآفرین در کسب وکارهای کوچک و زودبازده است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی بوده و برای طراحی الگو از تحلیل تم و برای جمع آوری داده ها از مصاحبه اکتشافی استفاده شده است. جامعه آماری را زنانی که در کسب وکارهای کوچک و زودبازده فعالیت می کنند تشکیل می دهد. با توجه به اهمیت موضوع پژوهش از نمونه گیری زنجیره ای (گلوله برفی) استفاده شده است و تعداد نمونه برای مصاحبه از 23 نفر تشکیل شده است. نتایج نشان می دهد برای ایجاد یک کسب وکار کوچک و زودبازده موفق عواملی چون نیازسازی، فرصت یابی، باور درونی، اعتمادبه نفس، تعهد، مخاطره پذیری، پشتکار، تامین سرمایه، آموزش، روابط اجتماعی، راهبرد، خلاقیت، نوآوری و استقلال موثر هستند. پس از تبیین عوامل موثر بر موفقیت کسب وکار کوچک و زودبازده، در ادامه پیوندی بین آنها ایجاد شد و در نهایت مقوله ها به صورت «فرهنگ سازی کارآفرینانه»، «ظرفیت سازی کارآفرینانه» و «هم افزایی نوآورانه» پالایش و الگوی پژوهش تبیین شد.