آموزش شناختی-رفتاری

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش شناختی-رفتاری بر حمایت اجتماعی ادراک شده و خودکارامدی مادران دارای کودک مبتلا به مشکلات ویژه یادگیری بود. جامعه آماری در این پژوهش تمامی مادران دارای کودک با مشکلات ویژه یادگیری بودند. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش عبارت بود از 30 نفر از مادران دارای کودک با مشکلات ویژه یادگیری بودند که در پرسشنامه های خودکارآمدی و حمایت اجتماعی ادراک شده نمرات پایینی کسب کرده بودند. این افراد به طور تصادفی در دو گروه 15 نفره جای گرفتند (گروه آزمایش و گروه کنترل). پس از آن برای افراد گروه آزمایشی، جلسات آموزشی درمان شناختی رفتاری برگزار شد. افراد گروه کنترل نیز هیچ مداخله ای دریافت ننمودند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش عبارت بودند ازپرسشنامه خودکارآمدی شرر و همکاران (1982) و مقیاس ﭼﻨﺪوﺟﻬﯽ ﺣﻤﺎیﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ادراک ﺷﺪه زیمت و همکاران (1988). برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد در مقیاس خودکارآمدی، میانگین نمرات خودکارآمدی، در دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معنادار دارند. همچنین در مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده، میانگین نمرات خرده مقیاس های حمایت اجتماعی در دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معنادار دارند. نتیجه گیریبه طور کلی بر اساس این یافته ها می توان گفت درمان شناختی رفتاری باعث بهبود خودکارآمدی و حمایت اجتماعی ادراک شده در مادران دارای کودک مبتلا به مشکلات ویژه یادگیری در گروه آزمایش شده است.

مقدمه و هدف: در دهه های اخیر روشهای درمانی مختلفی برای بهبود جو عاطفی بکار گرفته شده است و هدف از پژوهش حاضر بررسی دو شیوه ی آموزش مدیریت رفتاری مادران و آموزش شناختی-رفتاری با و بدون حضور دختران بر جو عاطفی خانواده بود. مواد و روش ها : این تحقیق به شیوه ی آزمایشی و با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کن ترل اجرا  گردیده است. جامعه آماری شامل کلیه دختران 15تا13ساله مدرسه زینبیه واقع در شهرستان شهریار بود. با اجرای آزمون بر روی 600 دانش آموزان مدرسه 120 دانش آموز با جوعاطفی پایین یافت شد که 45 نفر به صورت تصادفی انتخاب گردیده و در دوگروه آزمایشی و یک گروه کنترل به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آموزشی اول مدیریت رفتاری مادران و آموزش گ روهی شناختی-رفتاری دختران را دریافت  کردند و گروه آموزشی دوم مدیریت رفتاری مادران را دریافت کردند. گروه کنترل نیز هیج آموزشی را دریافت نکرد و در لیست انتظار قرار گرفتند.  ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه جو عاطفی خانواده هیل برن( 1964) بود که  داده ها باروش تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش مدیریت رفتاری مادران و آموزش گروهی شناختی-رفتاری توأم باهم موجب بهبود جو عاطفی خانواده شد. این نتایج در پیگیری ها نیز به اثبات رسید. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد، آموزش مدیریت رفتاری مادران و آموزش شناختی-رفتاری دختران با هم به عنوان  یک مداخله مؤثر برای بهبود جو عاطفی خانواده پیشنهاد می شود.  

هدف این پژوهش، تعیین اثربخشی آموزش شناختی-رفتاری بر نشخوار فکری و دلزدگی زناشویی در معلمان زن در ایام قرنطینه کرونا بود. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی، از نوع نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون_پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل معلمان زن در اسلامشهر در سال تحصیلی 1400-1399 بود که از میان آن ها به شیوه در دسترس 50 شرکت کننده انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (25 نفر) و گواه (25 نفر) گمارش شدند . برنامه آموزشی شناختی-رفتاری به مدت 12 جلسه، در هر هفته یک جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد. پژوهش شامل پرسشنامه نشخوار ذهنی ( RRS ) نولن- هوکسما (1991) و مقیاس دلزدگی زناشویی ( CBM ) پاینز (1996) بود. درنهایت برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس چند متغیره و نرم افزار spss26 استفاده شد. یافته ها نشان داد که بین دو گروه آزمایش و گواه در متغیر نشخوار فکری، در سطح معناداری (001/0 < P ) تفاوت معناداری وجود دارد و مجذور اتا نشان داد که 1/41 درصد از واریانس نشخوار فکری، ناشی از شرایط آزمایشی (درمان شناختی-رفتاری) است و همچنین بین دو گروه آزمایش و گواه در متغیر دلزدگی زناشویی، در سطح معناداری (001/0 < P ) تفاوت معنادار وجود دارد و مجذور اتانشان داد که 8/39 درصد از واریانس دلزدگی زناشویی، ناشی از شرایط آزمایشی (درمان شناختی-رفتاری) است. نتایج بیانگر آن بود که درمان شناختی رفتاری در کاهش نشخوار فکری و کاهش دلزدگی زناشویی در بین معلمان زن در دوران پاندمی کرونا تأثیر قابل ملاحظه ای دارد.