نظریه انتظار-ارزش

 هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین تجربه شیفتگی و نیروهای انگیزشی در دانش آموزان بود. بدین منظور 186 دانش آموز (88 پسر و 98 دختر) در مقطع سوم دبیرستان، از دبیرستان های سطح شهر جناح به صورت نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل: مقیاس تجربه شیفتگی، پرسشنامه انتظار-ارزش، مقیاس نیازهای بنیادی روانشناختی و مقیاس چشم انداز زمان آینده بود. برای بررسی سوالات پژوهش، از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شده است. یافته ها نشان داد که خودتعیین گری و انتظار-ارزش  رابطه  مثبت و معنی داری با تجربه شیفتگی دارد؛ اما بین شیفتگی و چشم انداز زمان آینده همبستگی معنی داری مشاهده نشد. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که، در گام اول، مولفه اهداف روشن، در گام دوم، اهداف روشن و متمرکز شدن، و در گام سوم، سه مولفه اهداف روشن، متمرکز شدن و بازخورد بدون ابهام، در پیش بینی خودتعیین گری نقش داشتند. همچنین، مولفه احساس کنترل13 % تغییرات  انتظار-ارزش و مولفه از دست دادن خودآگاهی 4 % از  تغییرات چشم انداز زمان آینده را پیش بینی می کند.

شغل معلمی از جمله شغل های پراهمیت در همه کشورهاست و به همین دلیل انگیزه های انتخاب شغل معلمی در پژوهش های مختلف بررسی شده است. برای فراهم آوردن امکان بررسی نظام مند انگیزه های شغل معلمی و بر اساس نظریه انتظار-ارزش، وات و ریچاردسون مدل و مقیاس FIT-Choice را تهیه کرده اند. در این مطالعه پس از بررسی روایی و پایایی این مقیاس، انگیزه ها و نظرات 175 دانشجومعلم ورودی 95 پردیس شهید بهشتی بررسی شده است. نتایج نشان داده است که انگیزه تقدس شغل معلمی که در مقیاس FIT-choice به آن توجهی نشده مهم ترین انگیزه است و پس از آن انگیزه های کارکردی اجتماعی شامل کمک به بهبود اجتماع، شکل صدهی آینده کودکان و نوجوانان، انگیزه ارزش درونی و توانایی تدریس و تجربیات یادگیری و آموزش قبلی قرار دارند. انگیزه کارکردی فردی امنیت شغلی نیز جزء انگیزه های مهم است؛ اما سایر انگیزه های فردی مانند وقت آزاد برای خانواده در رده های پایین تر قرار داشتند. علاوه بر این، با وجود اینکه دانشجومعلمان شغل معلمی را شغلی تخصصی و پرزحمت و کم درآمد تلقی می کردند، رضایت بسیاری از انتخاب این شغل نشان داده اند. یافته ها شباهت انگیزه های دانشجومعلمان را بر اساس مدل FIT-Choice با مطالعات در سایر کشورها نشان می دهد. علاوه بر این مشخص شد دانشجومعلمان رشته های علوم پایه انگیزه های کمتری نسبت به دانشجومعلمان رشته های علوم انسانی دارند. بنابراین در طول دوره تحصیل باید برای حفظ و ارتقای سطح انگیزه های دانشجومعلمان تلاش و برنامه ریزی کرد تا انگیزه دانش آموزان رشته های علوم تجربی و ریاضی نیز برای انتخاب شغل معلمی افزایش یابد.