امتحانات نهایی

هدف: پژوهش حاضر با هدف آزمون روایی عاملی پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) در گروهی از دانش آموزان ایرانی انجام شد. روش: جامعه آماری، همه دانش آموزان مقطع سوم دبیرستان شهر تهران در رشته علوم انسانی بودند. 337 دانش آموز (172 پسر و 165 دختر) پس از انتخاب به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، به پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی از روش آماری تحلیل عاملی تأییدی و به منظور بررسی همسانی درونی از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که ساختار عاملی پرسشنامه، برای اندازه گیری جهت گیری انگیزش درونی، جهت گیری انگیزش بیرونی، ارزش تکلیف، کنترل نکات برجسته یادگیری، احساس خودکارآمدی برای یادگیری و عملکرد، اضطراب آزمون، مرور ذهنی، بسط دهی، سازمان دهی، تفکر انتقادی، خودنظم دهی فراشناختی، زمان و محیط مطالعه، تلاش برای نظم دهی، جستجوی یادگیری و کمک طلبی، به طور تجربی از روایی درونی آن حمایت کرد. علاوه بر این، ضرایب همسانی درونی زیرمقیاس های پرسشنامه بین 78/0 تا 91/0 به دست آمد. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج مطالعه حاضر، علاوه بر ارائه شواهدی در دفاع از نظریه یادگیری خودتنظیمی، نشان داد که پرسشنامه MSLQ، ویژگی های روانسنجی مناسب دارد و برای سنجش سازه راهبردهای شناختی و فراشناختی در گروه نمونه دانش آموزان ایرانی، می تواند به عنوان ابزاری تشخیصی و پژوهشی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر، نشان دادن کاربرد نظریه تعمیم پذیری در برآورد پایایی داده های امتحانات نهایی است. بدین منظور، امتحانات نهایی ادبیات فارسی و زیست شناسی رشته علوم تجربی سال سوم متوسطه که در خردادماه 1390 برگزار شده بود انتخاب گردید. در حوزه امتحانات ناحیه (1) شهرستان خرم آباد، از اوراق امتحانی درس ادبیات فارسی با 61 سؤال، 540 ورقه و از درس زیست شناسی با 78 سؤال، 420 ورقه با ملاحظات علمی و عملی به طور تصادفی انتخاب شد. تعداد مصححان دروس مذکور به ترتیب، 9 و 7 مصحح بود. در درس ادبیات فارسی، رویه سؤالات با 8/43% و در درس زیست شناسی، اثر تعاملی سؤالات با دانش آموزان با 4/64% بیشترین سهم را در واریانس نمره کل داشتند. نتایج نشان داد که هم نمرات دانش آموزان و هم سؤالات از پایایی بالایی برخوردار بوده اند. همچنین، برای هر کدام از طرح های اندازه گیری، مطالعه D صورت گرفت. این پژوهش نشان داد که با استفاده از اصل تقارن نظریه تعمیم پذیری، پژوهشگران آموزشی می توانند هر کدام از اجزای یک سیستم آموزشی را به عنوان هدف اندازه گیری خود انتخاب کنند و پایایی آن را برآورد نمایند.