مهارت های مدیریت کلاس

هدف از نگارش مقاله حاضر، بررسی مدیریت کلاس درس و روش کلاس داری معلمان در مدارس و مراکز آموزشی هست. یکی از عواملی که امروزه معلمان، مدیران و سیاست گذاران آموزش وپرورش به عنوان موضوعی مهم و اساسی بدان توجه دارند، عامل مدیریت کلاس است که از دیرباز به عنوان پیچیده ترین موضوع در بهبود کیفیت آموزش شناخته شده است. تشکیل و اداره ی کلاس از وقت گیرترین فعالیت های حرفه ی معلمی تلقی می شود. هنگامی که بیشتر وقت کلاس صرف مشکلات انضباطی شود، به طور عملی زمان کمتری برای تدریس و یادگیری دروس باقی می ماند. بعضی عقیده دارند، مدیریت کلاس درس فقط با حفظ نظم و انضباط کلاس قابل طرح است، اما مدیریت کلاس درس سخنی بس فراتر از آن است. تحقیقات بی شمار نشان داده اند، بعضی از مشکلات اخلاقی و اجتماعی نوجوانان ما حاکی از جذاب نبودن محیط مدرسه و کلاس درس و کشمکش های این گونه دانش آموزها با معلمان و درنتیجه افت تحصیلی آنان بوده است. لذا وجود مدیریت کارآمد معلمان و ایجاد شرایط لازم برای تسهیل در امر یادگیری در کلاس درس که مطابق نیازها و ویژگی های فراگیران باشد، لازمه ی جامعه ی امروزی و راه گشای بسیاری از مشکلات نوجوانان است. مقاله حاضر بر آن است تا به مفهوم مدیریت کلاس درس، اهمیت و ابعاد گوناگون آن بپردازد. ابتدا مفهوم مدیریت موردبررسی قرارگرفته، سپس به اهداف، اصول و مهارت های مدیریت کلاس درس اشاره می گردد. در ادامه ضرورت انضباط و مدیریت کلاس درس و روش های آن موردبررسی قرارمی گیرد. در پایان ضمن بحث و تجزیه وتحلیل عوامل مؤثر بر مدیریت کلاس درس اعم از رفتارهای معلم و فنون تدریس بیان شده و راهبردهای موفق مدیریت کلاس ذکر گردیده است و رهنمودهایی به منظور اداره صحیح و اصولی کلاس درس و بهبود کیفیت آموزش در مدارس و مراکز آموزشی ارائه می گردد.

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت های مدیریت کلاس بر جوّ روانی- اجتماعی کلاس و خودکارآمدی معلمان انجام گرفت. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه معلمان جدیدالاستخدام شهر زابل (استان سیستان و بلوچستان) در سال تحصیلی 1401-1400 تشکیل می دهد. نمونه آماری شامل 30 نفر معلم می باشد که به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه های جوّ روانی-اجتماعی کلاس فرایزر و همکاران و خودکارآمدی معلم تچانن و همکاران بود که تمام آزمودنی ها در مرحله پیش آزمون آن را تکمیل کردند، سپس برنامه آموزش مهارت های ارتباطی بین فردی برای گروه آزمایش در هشت جلسه (60 دقیقه ای) اجرا شد و در نهایت، پس آزمون از تمام گروه های گروه آزمایش و کنترل گرفته شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس تک متغیره) با کمک نرم افزار SPSS21 استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت های ارتباطی بین فردی بر جوّ روانی-اجتماعی کلاس و خودکارآمدی معلم تأثیر مثبت و معناداری دارد. بنابراین می توان آموزش مهارت های مدیریت کلاس را به عنوان یکی از پیش نیازهای ورود به حرفه معلمی برای معلمان تازه کار مورد نظر قرار داد.

هدف پژوهش حاضر تاثیر آموزش مهارت های مدیریت کلاس بر عملکرد و رفتارهای سازمانی با میانجیگری امنیت سایبری معلمان مدارس ابتدایی منطقه 18 شهر تهران بود. این پژوهش کاربردی، روش گردآوری داده ها میدانی و از نظر روش اجرا توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه معلمان مدارس ابتدایی منطقه 18 شهر تهران به تعداد 320 نفر بودند، که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 175 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه های استاندارد مدیریت کلاس ولفگانگ و گلیکمن (1986)، عملکرد سازمانی هرسی و گلدسمیت (2002)، رفتار سازمانی لوتانز و همکارانش (2007) و پرسشنامه محقق ساخته امنیت سایبری بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از بخش توصیفی و استنباطی با روش معادلات ساختاری با نرم افزارهای Spss و Lisrel استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت های مدیریت کلاس و مولفه های آن بر عملکرد و رفتارهای سازمانی با میانجیگری امنیت سایبری معلمان مدارس ابتدایی منطقه 18 شهر تهران تاثیر دارد. که مؤلفه مدیریت رفتار بیشترین تاثیر را بر رفتارهای سازمانی با توجه به میانجیگری امنیت سایبری سازمانی دارد.