اختلال های روان پزشکی

هر چند بررسی جامع برنامه های بهداشت روان با توجه به اهمیت، پیچیدگی و گستردگی آن ها در یک مقاله امکان پذیر نیست، اما مروری کوتاه بر این برنامه ها می تواند تا اندازه ای در جهت تبیین پیشرفت ها و دستاوردها و مشخص نمودن نیازها و چالش ها مثمرثمر باشد. از این رو، هدف این مقاله مروری کوتاه بر تاریخچه بهداشت روان در ایران بوده و تلاش شده که سیر تغییر و تحولات، پیشرفت ها، دستاوردها، نیازها، و چالش های موجود مورد بررسی قرار بگیرند. نگاهی به تاریخچه بهداشت روان در ایران نشان می دهد که در 50 سال اخیر پیشرفت های چشم گیری در زمینه بهداشت روان در کشور حاصل شده است که مهم ترین آن ها طرح ادغام بهداشت روان در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه باشد. موفقیت های به دست آمده در این زمینه موجب شده که در سال های اخیر، برنامه ادغام بهداشت روان در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه در ایران به عنوان الگویی برای سایر کشورهای منطقه پذیرفته شود. علاوه بر این، در زمینه های دیگر، از جمله بهداشت روان کودکان و نوجوانان، پیش گیری از خودکشی، درمان اعتیاد، و بهداشت روان در بلایای طبیعی نیز پیشرفت های قابل ملاحظه ای حاصل شده است. اما علی رغم این پیشرفت ها و دستاوردهای مهم، نواقص، کمبودها و نیازهای بسیاری وجود دارند که در جهت بر طرف نمودن آن ها، تلاش های جدی و مستمر، عزم ملی و مشارکت گسترده متخصصین و مردم، سازمان ها و نهادهای دولتی و غیردولتی ضروری خواهد بود. علاوه بر این، با توجه به گستردگی و پیچیدگی مسئله بهداشت روان، تقویت ساختار تشکیلاتی سیستم بهداشت روان و حمایت از آن و تلاش در جهت ارتقای کمی و کیفی تحقیقات و پژوهش های علمی و ارزیابی های میدانی ضروری می باشد

زمینه و هدف: اختلال های روان پزشکی (Psychiatric disorders) در حال کسب رتبه های برتر در ایجاد بار ناشی از بیماری ها هستند. بدون شک آگاهی از شیوع آن ها در بین کودکان و نوجوانان می تواند به پیشگیری و کنترل این مشکلات و صرفه جویی در هزینه ها کمک نماید. ازاین رو، هدف از مطالعه حاضر بررسی شیوع اختلال های روان پزشکی در کودکان و نوجوانان استان اصفهان بود. مواد و روش ها: بر اساس ماهیت پژوهش روش تحقیق از نوع بنیادی است. نمونه پژوهش شامل 1010 نفر از کودکان و نوجوانان استان اصفهان در سال 1396 بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. برای اجرای پژوهش روان شناسان بالینی آموزش دیده به خانه های کودکان و نوجوانان انتخاب شده مراجعه و با استفاده از نسخه فارسی مصاحبه تشخیصی نیمه ساختاریافته اختلال های خلقی و اسکیزوفرنیا برای کودکان و نوجوانان، تشخیص فعلی و طول عمر (Kiddie Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia, Present and Lifetime version یا K-SADS-PL) نمودند. علاوه بر این، داده های جمعیت شناختی (جنسیت، سن، تحصیلات، تحصیلات والدین و وضعیت اقتصادی) نیز جمع آوری گردید. پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها از طریق نرم افزار SPSS نسخه 22 و با استفاده از شاخص های فراوانی و درصد فراوانی تحلیل شد. یافته ها: بر اساس یافته های این پژوهش میزان شیوع اختلال های روان پزشکی در کودکان و نوجوانان استان اصفهان 8/14 درصد بود. میزان شیوع این اختلال ها در پسران بیشتر از دختران بود. همچنین در طیف سنی 14-10 سال بیش از سایر سنین بوده است. اختلال های روان پزشکی در کودکان و نوجوانان ساکن در شهر نیز بیش از کودکان و نوجوانان ساکن در روستا بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان گفت شیوع اختلال های روان پزشکی در استان اصفهان در مقایسه با سایر پژوهش های انجام گرفته در داخل و خارج از کشور در دامنه متوسط قرار دارد. باوجوداین لزوم سیاست گذاری های سلامت روان در دوران کودکی و نوجوانی برای کاهش بار آسیب در آینده و ارائه راهکارهای برون رفت از این مسئله پیشنهاد می گردد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی همه گیرشناسی اختلالات روان پزشکی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه بود. روش: روش پژوهش، توصیفی – زمینه یابی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویانی که در سال تحصیلی 97-1396 در دانشگاه آزاد اسلامی شهر کرمانشاه مشغول به تحصیل بوده اند را تشکیل می داد. تعداد حجم نمونه شامل 597 نفر بود، که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده بودند. همه آزمودنی ها با پرسشنامه بالینی چندمحوری میلون – 3 (MCMI-III) مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از روش آماری مجذور کای (X 2 ) به کار برده شد. یافته ها: نتایج این بررسی نشان داد، شیوع انواع اختلالات روان پزشکی در جمعیت دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی شهر کرمانشاه 16/31 درصد می باشد، که این میزان شیوع در زنان 20/36 درصد و در مردان 73/26 بوده است. اختلالات اضطراب، شخصیت مرزی، وابستگی به دارو و شخصیت ضداجتماعی به ترتیب با 86/3، 85/2، 85/2 و 18/2 درصد، شایع ترین اختلالات روان پزشکی در جمعیت دانشجویی بودند. در مجموع 24/14 درصد افراد حداقل از یک اختلال روان پزشکی رنج می برده اند؛ همچنین در زمینه بررسی متغیرهای دموگرافیک، بالاترین شیوع مربوط به گروه سنی 28 سال به بالا با 32/17 درصد، و افراد مجرد با 44/10 درصد بود. بررسی ارتباط شیوع اختلالات روان پزشکی و جنسیت افراد نشان داد که بین جنسیت و ابتلا به اختلالات شخصیت مرزی، اضطراب، افسردگی دایم، استرس پس ازضربه و افسردگی اساسی ارتباط معنی داری وجود دارد (05/0>p)؛ اما بین جنسیت و ابتلا به دیگر اختلالات، اختلاف معنی داری وجود نداشت (05/0<p). نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد که حداقل 30 درصد جمعیت دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی شهر کرمانشاه، نیازمند خدمات بهداشت روان هستند؛ بنابراین لازم است تحقیقات بیشتر در رابطه با سبب شناسی و رفع آن، زمینه بهداشت روانی در خانواده از طریق آموزش عمومی و تخصصی در کلینیک های سرپایی، مراکز مشاوره دانشگاه ها، رسانه های گروهی، و مدارس فراهم گردد.