فعالیتهاى دیپلماتهاى ایرانى در لژهاى فراماسونى استانبول
حوزه‌های تخصصی:
یکى از موضوعات جذاب تاریخى براى محققان تاریخ ایران، فعالیتهاى فراماسونى ایرانیان است. در این مقاله، فعالیت دیپلماتهاى ایرانى در استانبول در دوره حکومت قاجار بررسى شده است. فعالیتها و پیوندهاى فراماسونى سفیرانى، چون میرزا حسین خان سپهسالار، ملکمخان، امیرنظام گروسى، میرزا محسنخان معین الملک و نیز سایر افراد سفارت ایران در استانبول و کنسولهاى سایر شهرها محور اصلى این بحث است. این افراد به واسطه آشنایى با دولتمردان عثمانى و نیز الگوپذیرى کامل از حکومت عثمانى، بهویژه پس از دوره تنظیمات، به فعالیت در لژهاى فراماسونى علاقهمند شدند. به نظر نویسنده، ایرانیان تصور مىکردند که با پیوستن به این لژها مىتوانند امتیازات فراوان دیپلماتیک به دست آورده، حضور خویش را در استانبول به سایر افراد اعلام کنند، ضمن آنکه از طرف دولتهاى اروپایى که خود، حامى لژهاى اعظمى، چون لژشرق اعظم فرانسه و انگلیس بودند، حمایت و تأیید مىشدند.