تحلیل مبانی منطقی طراحی سیستمهای خطمشیگذاری معطوف به عدالت: مقایسه آموزههای نهجالبلاغه و برخی از مکاتب فلسفی سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
"این مقاله براساس بخشی از نتایج پژوهشی که با عنوان «طراحی سیستم خطمشیگذاری دولتی برای تحقق عدالت اجتماعی، بر مبنای مدل حکومت حقمدار علوی در نهجالبلاغه » انجام شده است، توسعه پیدا کرده است.
معمولاً هر سیستم خطمشیگذاری عمومی براساس مجموعهای از اصول و گزارههای مبنایی طراحی میشود. اصولی که تحت¬تأثیر آموزههای مکاتب فلسفی سیاسی غالب در محیط اجتماعی خود شکل میگیرند؛ آموزههایی که ممکن است تحت¬تأثیر فراگردهایی چون مجادلات ایدئولوژیک، گفتمانهای اخلاقی یا اجماع نظرهای عقلانی تدوین شوند.
در حالی که اگر هدف از پیافکنی یک آموزه عدالتگرا، نیل به یک سیستم مطمئن مبتنی بر حق و حقیقت باشد، بعید است که چنین فراگردهایی کارساز باشند؛ زیرا حقگرایی متضمن رعایت استلزامهای منطقی در استخراج گزارهها و پیریزی یک نظام علمی معتبر است. از این رو توصیه میشود که در سیر حقگرایی به حقمداری از روش تحلیل منطقی استفاده شود. به¬این ترتیب مجموعهای از اصول عقلانی معتبر به مثابه اصول منطقی مبنایی مدنظر قرار گرفته، قضایایی بهطور منطقی از آنها استنباط شوند.
در این تحقیق ضمن استفاده از روش تحلیل منطقی و روش مطالعه تطبیقی، از متن کتاب نهجالبلاغه به مثابه متن اولیه و اصلی برای استخراج گزارههای منطقی معرف عدالت حقمدار استفاده می شود.
حاصل کار، استخراج و تدوین پنج اصل زیربنایی و استنباط نوزده قضیه منطقی از اصول مذکور بود که در قالب نظام منطقی نهایی عدالت حقمدار، مبنای مناسبی را برای مقایسه آموزههای این نظام با سایر آموزههای محاط بر دیگر سیستمهای خطمشیگذاری عمومی ارائه می¬کند.
در جریان تحقیق، اصول زیربنایی اعلامیه جهانی حقوق بشر به مثابه یکی از بهترین دستاوردهای علمی بشر در قلمرو علم حقوق و اخلاق با اصول زیربنایی آموزه حقمدار مقایسه شد و به ارزش حقگرایی در سیر دانشافزایی تأکید شد."