بهای تمام شده خدمات

محاسبه هزینه واحد خدمات ارائه شده در بخش سلامت پایه و اساس استقرار نظام بودجه ریزى عملیاتى ، تعیین تعرفه هاى واقعى وهمچنین واگذرارى ارائه این خدمات به بخش خصوصى در راستاى اصل 44 قانون اساسى است.با این وجود هنوز در کشور رویکرد خاصى براى رسیدن به این هدف وجود ندارد. هدف از این پژوهش بکار گیرى سیستم هزینه یابى بر مبناى فعالیت (ABC) براى محاسبه هزینه واحد خدمات ارائه شده در مرکز بهداشتى درمانى منتخب است. روش بررسی: این پژوهش از نوع تحلیلی– کاربردى بوده، که به روش مقطعى و بر اساس داده هاى سال 1385 انجام شده است.داده هاى مورد نیاز پس از جمع آورى بوسیله فرم ها وجداول مخصوص طراحى شده،وارد نرم افزار EXCEL شده و بر اساس سیستم هزینه یابى بر مبناى فعالیت ودر قالب هشت گام مورد تحلیل قرار گرفته اند. یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش بصورت "هزینه واحد" بیش از 120 نوع خدمت ارائه شده در واحد هاى فعالیت نهایى مرکز بهداشتى درمانى مورد مطالعه ارائه گردیده است.یدسنجی توسط واحد بهداشت محیط با هزینه واحد3506ریال ودرمان بیمار سل توسط واحد بیماری ها با هزینه واحد1092325ریال به ترتیب؛ خدمات دارای کمترین و بالاترین هزینه واحد در بین خدمات ارائه شده در مرکز بهداشتی درمانی مورد مطالعه بوده است. نتیجه گیری: باتوجه به سهم بالای هزینه پرسنلی از مجموع مخارج کل(67 درصد)،افزایش بهروری نیروی کار نقش مهمی در کاهش مخارج خواهد داشت.ادغام واحدهای باخدمات مشابه با توجه به ظرفیت پذیرش آنها و همچنین سازماندهی اجرای فعالیت های مشابه درفرایندارائه خدمات مختلف جهت جلوگیری ازتکرار آنها نیز در کاهش هزینه ها موثر خواهد بود. با توجه به اینکه سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت یک سیستم فرایند مدار است، نتایج حاصل نسبت به سایر روش های هزینه یابی سنتی دقیقتر می باشد،اما سیستم حسابداری و سیستم فعلی ثبت اطلاعات در مراکز بهداشت ودرمان برای بکارگیری سیستم مذکور مناسب نبوده ونیازمند بازنگری می باشد.

این پژوهش درصدد محاسبه و مقایسه بهای تمام شده خدمات ارائه شده در پایگاههای بهداشتی بخش خصوصی و پایگاههای بهداشتی دولتی تحت نظر مرکز بهداشت دانشگاه علوم پزشکی قم جهت ارائه نمودن ارزیابی مالی صحیحی از مقرون به صرفه بودن برونسپاری خدمات بهداشتی به بخش خصوصی با استفاده از رویکرد هزینه یابی بر مبنای فعالیت میباشد. این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی است که به شیوه توصیفی- تحلیلی و به صورت مقطعی و گذشته نگر انجام شده است. بر اساس یافتههای پژوهش بهای تمام شده هر واحد خدمت ارائه شده در پایگاههای بهداشتی دولتی به مراتب بیش از بهای تمام شده هر واحد خدمت مشابه ارائه شده در پایگاههای بهداشتی خصوصی است. همچنین تعداد خدمات ارائه شده در پایگاههای بهداشتی دولتی کمتر از پایگاههای بهداشتی خصوصی است. لذا با توجه به میزان هزینهبری پایین پایگاههای بهداشتی خصوصی و بالا بودن تعداد خدمات ارائه شده توسط آنها، برونسپاری پایگاههای بهداشتی از منظر مالی به صلاح دانشگاه بوده و مدیریت میتواند واگذاری سایر پایگاههای دولتی یا حداقل تعدادی از خدمات آنها به بخش خصوصی را مورد بررسی قرار دهد.

این پژوهش به دنبال تعیین و مقایسه بهای تمام شده خدمات اصلی ارائه شده در مراکز منتخب دانشگاه علوم پزشکی قم (مرکز آموزشی درمانی ایزدی و حضرت زهرا(س) با رویکرد هزینه یابی بر مبنای فعالیت و نیز مقایسه این بهای تمام شده با تعرفه های مصوب درمانی، جهت پاسخگویی به ابهامات و نیازهای اطلاعاتی مدیریت ارشد دانشگاه می باشد. براساس یافته های پژوهش بهای تمام شده یک واحد کلیه خدمات اصلی شامل سزارین، زایمان طبیعی و زایمان بدون درد در مرکز ایزدی بیشتر از مرکز حضرت زهرا(س) است. هزینه های پرسنلی و دارو و لوازم پزشکی بیشترین سهم از بهای خدمات مورد اشاره را داشته و عامل اصلی تفاوت هزینه در دو مرکز بوده است. همچنین تعرفه های مصوب وزارت بهداشت جبران کننده بهای تمام شده یک واحد خدمات اصلی در دو مرکز نمی باشد و انحراف قابل توجهی در این زمینه به خصوص در مرکز آموزشی-درمانی ایزدی وجود دارد.