شبکه جهانی اینترنت

این مقاله همان‌طور که از عنوان آن برمی‌آید به دنبال پاسخ به این پرسش است که پدیده اینترنت چگونه توانسته است اثر قابل توجهی بر دموکراسی بگذارد! پرسش نویسنده این است: در حالی که حضور شهروند الکترونیکی ـ که در اصل شهروند جهانی است نه شهروند یک کشور خاص ـ به واقعیت امروزی ما تبدیل شده، آیا می‌توان از دموکراسی الکترونیکی سخن گفت؟ نگارنده بر این باور است که مانع اصلی در مسیر تلاش شهروندان الکترونیکی جهت دستیابی به چنین دموکراسی، عدم تمایل دولت‌ها در ریشه دوانیدن دموکراسی الکترونیکی واقعی است. بیشتر دولت‌ها عملاً با نوع یکطرفه‌ی ارتباط با مردم از طریق شبکه جهانی اینترنت علاقه‌مند هستند تا نوع دو طرفه‌ی آن. در حالی که هدف مردم از استفاده از این وسیله، مشارکت سیاسی، شرکت در اعتراض‌های الکترونیکی، میزگردها و تحصن‌های الکترونیکی است. هر چند برخی دیگر از دولت‌ها با فراهم آوردن تسهیلات برقراری اتصال الکترونیکی برای شهروندان خود، از این وسیله به عنوان مقابله با دلسردی سیاسی آنها که آفت دموکراسی آزاد است بهره جسته‌اند. نگارنده امیدوار است که این مشارکت الکترونیکی در سیاست مؤثر باشد.

امروزه با گسترش روزافزون معاملات الکترونیکی ضرورت بررسی ابعاد حقوقی آن بیش از پیش احساس می شود، به طوری که این معاملات، قلب تجارت الکترونیکی می باشند و در اصل مبادله مالی است که در بستر ابزارهای به هم پیوسته الکترونیکی صورت می گیرد؛ لذا یک قرارداد مالی نوین نیست و بلکه در بر گیرنده معاملات و عقود بوده که امروزه حجم آن با روندی شتابان در جهان رو به افزایش است و با گسترش ارتباطات الکترونیکی، نحوه تجارت و روش انعقاد قرارداد از شکل سنتی خود فاصله گرفته و به جای اینکه تجار به صورت فیزیکی با یکدیگر رو به رو شده و قرارداد منعقد نمایند، معاملات خود را از راه دور و با استفاده از شیوه های نوین الکترونیکی انجام می دهند و ایجاب و قبول آن ها در قالب ابزارهای الکترونیکی نظیر وب کم و ایمیل بیان می شود و تنها تفاوتی که با معاملات سنتی دارند در قالب و ابزار بیان اراده می باشد. با توجه به اهمیت مسئله تجارت الکترونیکی که یکی از راه های اصلی تجارت در جامعه امروزی است و امتیازاتی که معاملات الکترونیکی نسبت به شیوه های معاملات سنتی دارند، اقدام به آن ها در بسیاری از موارد رجحان شرعی دارد.