جریانهای منطقه ای

هدف اصلی این مقاله، بررسی نقش و عملکرد بازارهای محلی در برپایی تعامل میان مراکز روستایی و کانونهای شهری، به تاکید بر پژوهش موردی در دو شهرستان متفاوت کشور، یعنی اردکان (استان یزد) و باغملک (استان خوزستان) است که براساس مطالعات پیشین، به ترتیب به عنوان توسعه یافته و توسعه نیافته ارزیابی شده اند. در آغاز، ضمن بررسی اجمالی نظریه های توسعه منطقه ای، راهبرد شبکه منطقه ای که بر رویکرد توسعه اگروپلیتن مبتنی است، با تاکید بر پیوندهای روستایی- شهری و با توجه خاص به نقش و عملکرد بازارهای محلی مورد بررسی و تدقیق قرار گرفته است. نتایج پژوهش، نشان می دهد، نوعی همگونی و همسازی در سطوح توسعه دو شهرستان وجود دارد که فراتر از ساختار ظاهری جوامع، شامل ساخت و بافت متفاوت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و انسان شناختی، قابل مشاهده است. از دیگر نتایج پژوهش، نبود تفاوت معنی دار بین تعامل مثبت و توسعه یافتگی در سطح خرد (خانوارهای روستایی) و وجود تفاوت معنی دار در همین رابطه در سطح میانی (واحدهای سکونتگاهی) است. تفاوت بین سطح توسعه انسانی و سطح توسعه مکانهای زیست افراد و عدم شکل گیری توسعه پایدار محلی و ناحیه ای منتج از همگرایی توسعه انسانی و توسعه فضایی، از دیگر نتایج این پژوهش به شمار می رود. در پایان، آشکار شد که عدم تداوم و یا عدم شکل گیری دایره حیات بخش توسعه به واسطه پیوندهای مثبت روستایی- شهری در سطوح محلی، به کاهش نقش بازارهای محلی در توسعه ناحیه ای در هر دو شهرستان، مستقل از سطح توسعه یافتگی آنها، شده است.