تولید انرژی

دفن حجم بالای زباله تولیدی در کشور (8000 تن روزانه در تهران ) نیازمند یک برنامه ریزی اصولی و بلند مدت بهمراه یک سرمایه گذاری کلان در این بخش است . بطور کلی محل دفن زباله (landfill) دو خروجی اصلی دارد : یکی گاز ناشی از تخمیر مواد زائد و دیگری شیرآبه تولیدی از زباله هاست . در طول زمان شیرآبه مجتمع شده در محل دفن زباله به خاک نفوذ کرده و خطر نشت آن به آب های زیزمینی که اکثرا برای آب شرب مصرف می شوند ، وجود دارد که با توجه به عواملی مثل عمق و جهت جریان آب های زیر زمینی ، نوع ترکیب زباله ، شرایط اقلیمی و ... ، زمان نشت شیرآبه به ...

در این مقاله به ابعاد مختلف مصرف انرژی در بخش های مختلف خانگی و تجاری، حمل ونقل، صنعت، نیروگاهی و پالایشگاهی و پیش بینی مصرف این بخش ها در افق چشم انداز ۲۰ ساله (1404) پرداخته شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهند که هدر روی در حوزه انرژی کشور نه تنها در بخش مصارف خانگی و تجاری بلکه در پالایشگاه ها، نیروگاه ها و خطوط انتقال برق در مقایسه با استاندارد جهانی در سطح قابل قبولی نیست و درجهت نیل به اهداف سند چشم انداز باید تغییرات اساسی در حوزه تولید و مصرف انرژی صورت پذیرد. در غیر این صورت با توجه به روند نزولی تولید و روند افزایشی مصرف در افق 1404 (سال پایانی چشم انداز) اقتصاد ایران به یک واردکننده خالص انرژی تبدیل خواهد شد.

نظر به افزایش تقاضای انرژی های تجدیدپذیر، زیست توده را می توان به عنوان منبع کلیدی انرژی های تجدیدپذیر دانست. زیست توده زباله در سطح جهانی به دلیل سیاست های مدیریت زباله و حفظ محیط زیست بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. این منابع دارای پتانسیل زیادی برای تولید برق هستند هدف تبدیل آن ها به انرژی برق، مدیریت زباله ها و حفظ محیط زیست است، لذا زنجیره تأمین نقش مهمی را در فراهم آوری مؤثر و کارآمد منابع زیست توده زباله برای تولید انرژی ایفا می کند. در این پژوهش، در گام نخست با مصاحبه از خبرگان اجزای زنجیره تأمین زیست توده زباله در ایران شناسایی شد. با استفاده از روش نقشه شناختی فازی ابتدا روابط علی بین اجزای زنجیره بررسی و سپس به سناریوهای مختلف اجزای زنجیره تأمین زیست توده زباله در جهت تولید انرژی پرداخته شد. نتایج روابط علی نقشه شناختی فازی نشان داد که تولید زیست توده زباله، پیش پردازش (تفکیک)، ذخیره سازی در محل دفن و حمل ونقل اولیه به ترتیب دارای درجه خروجی 5.5، 3.08، 2.97 و 2.86 هستند. در بررسی سناریوهای مختلف، نتایج نشان داد با افزایش میزان تأثیر تولید زیست توده زباله میزان تأثیر سایر اجزای زنجیره در جهت تولید انرژی نیز افزایش می یابد. ولی با افزایش میزان تأثیر حمل ونقل اولیه، ذخیره سازی در محل دفن میزان تأثیر سایر اجزا به همان نسبت کاهش می یابد تا جایی که رابطه تأثیرگذاری آن ها منفی می شود. می توان نتیجه گرفت که تولید زیست توده زباله نسبت به سایر اجزای زنجیره تأمین تأثیرگذارتر و دارای اهمیت بیشتری برای تولید انرژی هست.

در حال حاضر در کشور سهم تولید انرژی از زیست توده بسیار ناچیز و در حد 56/10 مگاوات می باشد. یکی از نیروگاههایی که در فرایند تولید انرژِی زیست توده نقش دارد. نیروگاه سازمان پسماند شهرداری مشهد است که به منظور بهینه کردن تولید این نیروگاه، تکنیک جاروب کشی بیوگاز تولیدی با آب به صورت ثقلی پلکانی در آن اجرا شد نتایج مبین این مسئله است؛ که خالص سازی بیوگاز از سولفید هیدروژن بسته به شرایط بین 31 تا 97 درصد بوده است و متوسط درصد میزان حذف سولفید هیدروژن برابر60 درصد بوده است. در این تکنیک با استفاده از آب بدون سیرکولاسیون در سیستم باز هر مترمکعب آب قادر به تصفیه حدود 630 مترمکعب بیوگاز بوده است. از طرف دیگر بررسی ها نشان داد؛ اگر زباله ها قبل از دفن تفکیک شوند و بیوگاز تولیدی از آن خالص سازی شود. ارزش ریالی انرژِی تولیدشده به میزان 7/27 درصد افزایش خواهد یافت هزینه این تکنیک با اتکا به تجهیزات داخل کشور در مقایسه با نمونه مشابه خارجی در حدود 89 درصد کمتر خواهد شد.