الگوی همانندسازی

مسئله تکثر و تنوع فرهنگی، از مسائلی است که اکثر کشورهای جهان با آن مواجه هستند و تلاش می کنند در عرصه سیاست گذاری اجتماعی، الگوهایی را در پیش گیرند که به انسجام و همبستگی اجتماعی منجر شود. بررسی این مسئله در حکومت شیعی آل بویه، که در قرن چهارم و پنجم هجری، به بخش بزرگی از جغرافیای جهان اسلام را در تسلط داشتند و بیش از یک قرن حکومت کردند و توانستند «رنسانس اسلامی» را ایجاد کنند، دارای اهمیت خاصی برای بهره گیری از تراث اسلامی در راستای تمدن سازی اسلامی است. اطلاعات مورد نیاز، با استفاده از روش تحلیل مضمون، کدگذاری اولیه، سازمان دهنده، فراگیر و کانونی از داده ها صورت گرفت. سپس، با ترسیم نمودار قالب مضامین و شبکه مضامین و تحلیل آنها، الگوی مورد نظر از سیاست گذاری حکومت آل بویه در برخورد با تنوع فرهنگی (اقوام، ادیان و مذاهب) استنباط و ترسیم گردید. الگوی ترسیم شده، بر اساس «وحدت در کثرت» بود.

سابقه و هدف: در رویکرد اسلامی، باور عمیق به صفات و اسماء الهی نقش عمیق تربیتی در رشد شخصیت انسان دارد. بر اساس آموزه های قرآنی، بروز جلوه های توحید عملی در زندگی، کارکرد دوگانه یی دارد: از یک سو، موجب پیشگیری و مقاوم سازی در برابر فشار و بحران های زندگی می شود؛ و از سوی دیگر، همانندسازی بر مبنای صفات الهی، موجب رسیدن به غایت انسان و رشد و شکوفایی استعدادهای او می شود. هدف این پژوهش، ساخت و هنجاریابی مقیاسی کاربردی برای سنجش خداگونگی در انسان است. روش کار: این مطالعه پژوهشی بنیادی با روش پیمایشی و زمینه یابی است. در این پژوهش، نخست تمامی اسماء و صفات خداوند از منابع اسلامی جمع آوری شد. در مرحله ی بعدی، صفات به دست آمده بر مبنای معیارهای گوناگون بازبینی، حذف و تعدیل شد. سرانجام، 53 صفت استخراج شد که به پرسش نامه یی در طیف لیکرت تبدیل شد. بدین جهت، ابزار این مطالعه، پرسش نامه ی محقق ساخته بود که بر روی نمونه یی با حجم 400 نفر از طبقات مختلف اجتماعی - اقتصادی (5/71 درصد شهرنشین و 8/25 درصد روستانشین)، از هر جنس (50 درصد زن) اجرا شد. روش نمونه گیری، تصادفی طبقه یی بود. پایایی و روایی مقیاس، با استفاده از آلفای کرونباخ، روایی سازه، تحلیل عاملی، روش کرویت بارتلت و کایسر مایر الکین محاسبه شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: ضریب پایایی مقیاس در آلفای کرونباخ 95/0 محاسبه شد. روایی مقیاس نیز بر مبنای ضریب همبستگی اسپیرمن یک دامنه در سطح معناداری 001/0p<، 88/0 به دست آمد. کفایت نمونه گیری نیز بر حسب روش کایسر مایر الکین، در سطح معناداری 000/0، 93/0 برآورد شد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل های آماری نشان داد که پرسش نامه ی ساخته شده، پایایی و روایی پذیرفتنی دارد و ممکن است بتواند ابزاری معتبر برای سنجش خداگونگی در انسان باشد.