سنت های فرهنگی

این مقاله با رویکرد تحلیلی و اسنادی به این موضوع میپردازد که در کشورهای در حال طی مسیر مدرنیته، وضع علوم انسانی نمودی از نحوه تلاقی و تألیف عناصر فرهنگ مدرن و عناصر ماقبل مدرن است. از این رو، میتوان گفت: نقش و جایگاه علوم انسانی در این کشورها میبایست متناسب با ساختار فرهنگی و اجتماعی و نیز نحوه تألیف عناصر مدرنیته با سنت های تاریخی آنها باشد. حاصل این پژوهش اینکه آشفتگی یا کم تأثیری علوم انسانی در تحولات اجتماعی این گونه کشورها، نشانه بحران و ناسازگاری میان عناصر ادغام شده در حیات این ملت ها میباشد.

امروزه زیرساخت توسعهٔ ملی را توسعهٔ روستایی شکل داده و توجه به اقتصاد و پایداری معیشت روستا به طور روزافزونی احساس می شود. مطالعات نشان می دهد که مفهوم سنت های فرهنگی بر معیشت پایدار روستایی تأثیر معنی داری دارد. براین اساس، هدف این مقاله بررسی نقش سنت های فرهنگی در معیشت پایدار روستایی است. روش استفاده شده توصیفی تحلیلی بوده و داده ها به صورت مطالعهٔ کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه ای) جمع آوری گردیده است. جامعهٔ آماری پژوهش روستاییان شهرستان اردبیل با جمعیت 74536 نفر است. برای محاسبهٔ حجم نمونهٔ آماری این جامعه از فرمول کوکران استفاده شد. برای تعیین حجم نمونهٔ روستاها، معیار تعداد خانوار مورد توجه قرار گرفت و حجم نمونه 358 نفر برآورد شد. روایی صوری پرسشنامه نیز توسط اساتید دانشگاه محقق اردبیلی و دانشگاه تبریز مورد تأیید قرار گرفت. با استفاده از آلفای کرونباخ پایایی سؤالات در بخش سنت های فرهنگی 79/0 و در بخش معیشت پایدار 78/0 به دست آمد که می توان گفت سؤالات مطرح شده از ضریب پایایی قابل قبولی برخوردار هستند. تجزیه و تحلیل داده های این مقاله با استفاده از نرم افزار SPSS21 انجام شد و از آزمون های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده گردید که نتایج نشان داد همبستگی مثبت و معناداری با ضریب 63/0بین متغیر سنت های فرهنگی و معیشت پایدار در مناطق روستایی وجود دارد. ضریب بتا نیز نشان داد که سنت های فرهنگی 63/0 از تغییرات مربوط به معیشت پایدار روستاییان را پیش بینی می کند و در بخش پایانی مقاله با توجه به تحلیل نتایج، پیشنهادات کاربردی ارائه شد.

شهرها به عنوان مکان مناسب و شهرنشینی به عنوان شیوه مطلوب زیست در آن از مهم ترین کانون های توسعه به شمار می روند. در این میان سنت های فرهنگی به عنوان مقوله مهم در توسعه پایدار شهری با رسوخ و نفوذ فرهنگ سرمایه داری در جهان سوم از جمله ایران موجب تمرکز شهری ناهمگون و رشد شتابان شهری شده است. برای برطرف کردن چالش های پیش رو دیدگاه های متعددی در راستای دستیابی به پایداری تدوین شده است؛ یکی از جدیدترین و موفق ترین رویکردها، جنبش شهر آرام است . بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سنت های فرهنگی بر توسعه پایدار شهر اردبیل با رویکرد شهر آرام، جهت برنامه ریزی آتی انجام تدوین شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. داده های موردنیاز این بررسی از طریق روش های میدانی و اسنادی گردآوری شده اند. جامعه آماری تحقیق منطبق بر مناطق 5 شهر اردبیل می باشد. برای رتبه بندی مناطق 5گانه شهراردبیل به لحاظ شاخص های شهرآرام، از مدل تصمیم گیری چند معیاره ویکور در محیط نرم افزار Excel استفاده شده است. جهت وزن دهی به شاخص ها نیز از مدل آنتروپی شانون استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که میانگین شاخص ها زیرِ حد متوسط بوده است، به طوری که به جز شاخص زیرساختی میانگین تمامی شاخص ها کمتر از حد 3 بوده است. نتایج حاصله از پیاده سازی مدل ویکور نیز نشان می دهد بالاترین رتبه به منطقه دو و پایین رتبه به منطقه یک اختصاص دارد. لازم به ذکر است منطقه 3 در میان مناطق5 گانه شهراردبیل بیشترین کمبود را در زمینه شاخص های شهرآرام دارد.