عرصه ی هنرهای تجسمی ایران همواره مملو از آثاری بوده که با هنر مصور سازی کتب و متون عرفانی پیوندی نزدیک داشته است . از جمله عرفا و شاعرانی که همواره مورد توجه هنرمندان نگارگر بوده اند، می توان حکیم نظامی گنجوی را نام برد . توجه نمادین نظامی به تمثیلات عددی در عرفان اسلامی در داستان هفت گنبد وی به اوج رسیده و هنرمندان در دوران و مکاتب مختلف نگارگری به مصور سازی این منظومه پرداخته اند . توجه آن ها به بهره گیری از نماد هفت رنگ در هفت گنبد با وجود تغییرات گوناگون با پایبندی به اصول خاص نگارگری سنتی همراه بوده است ...
قالی و هنر قالی بافی اهمیت و ارزش به سزایی در زندگی انسان دارد . تاریخ با نشان دادن قدمت استفاده از آن گواه این امر است . قالی علاوه بر زیر انداز کاربرد زینتی نیز داشته است . پس از اسلام در ایران ، هنر قالی بافی رواج و شکوفایی بیشتری یافت و در پناه حمایت حکومت های اسلامی از نمادها ، عناصر و مضامین مذهبی در تزیین آن یا برای انتقال پیامی خاص استفاده شد . از جمله عناصر اسلامی که در طراحی قالی به کار رفته ، خط نگاره ها هستند . استفاده ی فرمی از خطوط چون کوفی و معقلی در تزیین و به کار بردن خطوط برای انتقال آیات و قرآن و یا اسماء الهی از جمله موارد استفاده از خط نگاره در بافت قالی می باشد ...
سفالگری یکی از دیرینه ترین هنرهایی است که تجلی گاه باورها ، اساطیر جهان بینی تمدن های بشری به شمار می آید ، و نقوشی که بر سفال نقش می بندد معرف میراثی است که در آن بستر به وجود آمده است . هنر سفالگری در طی نخستین سده های اسلامی غنا و ارزشی بیش از پیش یافت و به تدریج نقش مایه های جاندار را از ایران کهن به ایران نوین و مسلمان آورده و آن ها را با یکدیگر درآمیخت . در این میان ، حمایت حکومت های اسلامی و زمینه ای که آن ها برای هنرمندان فراهم می کردند ، تاثیر بسزایی در رونق و شکوفایی آن داشت ...
مذهب تشیع در زمان سلطنت شاه اسماعیل صفوی به عنوان مذهب رسمی صفویان اعلام شد . تداوم و عمر طولانی این سلسله و استحکام جنبه های مذهبی و فرهنگی موجب تقویت و تحکیم سنت هنری آن گردید . بنابر این ویژگی ایرانی بودن یکی از مشخصه های محصولات و تولیدات این دوره است . در این دوره فلزکاری و ساخت و قلمزنی مصنوعات طلا ، نقره ، برنج و مس ابعاد وسیعی داشت . از ویژگی های آثار فلزی این دوره ، ظرافت شکل و خطوطی است که به زبان فارسی اعم از اشعار عرفانی و نام ائمه در بیشتر آنان دیده می شود ...
هنر خوشنویسی یکی از هنرهایی است که مورد توجه اسلام قرار گرفت و در حقیقت با آغاز و تداوم اسلام به شکوفایی خود رسید و متعالی گشت . در واقع خوشنویسی اسلامی به سبب دستیابی به کمال زیبایی ، همچون محوری در میان سایر هنرها جای گرفت . یکی از هنرهایی که بهره فراوانی از خوشنویسی گرفت ، معماری به ویژه معماری اسلامی بود . آرامگاه ها ، مساجد و مقابر از جمله بناهایی هستند که آثار معماری اسلامی و به تبع آن خط که مکمل آن است در آن ها به وفور یافت می شوند ...
قالی بافی ، هنری اجتماعی است که در اقتصاد ملی کشورهایی چون ایران و ترکیه نقش مهمی را از گذشته تا کنون ایفا نموده و با توجه به تقاضای زیاد این کالای هنری ، اشتغال فراوانی را در زندگی روزمره ی مردم این دو کشور ایجاد نموده است . علی رغم وجوه مشترک و فراوان بین قالی دو کشور ، وجه تمایز گوناگونی نیز وجود دارد که با توجه به رقابت ترکیه با ایران در این زمینه ، می تواند برای شناسایی این تفاوت ها کمک کرده و احیانا زمینه های این رقابت را فراهم سازد . لذا در این مقاله سعی شده با روش اسنادی و تاریخی و همچنین با استفاده از شیوه ی تحقیقی - کتابخانه ای به مطالعه و کنکاش در وجوه اشتراک و افتراق هنر صناعی قالی بافی ایران و ترکیه پرداخته شود ...
این نوشتار بر آن است تا میان نقاشی روی سفال دوران سلجوقی و فاطمی خطی تطبیقی ترسیم کرده و از این طریق برخی از مهم ترین خصایص هر یک از این هنرها اشاراتی نماید . می دانیم که اسلام سرزمین های وسیعی را به تصرف خود درآورد . ایران در این میان مرکز شرقی هنر اسلامی و مصور مرکز غربی آن شد . شاید گزافه نگفته باشیم که هنر اسلامی بیش از هر تمدن دیگری مرهون تمدن های ایران و مصر است . از سوی دیگر دوران سلجوقی در ایران و دوران فاطمی در مصر را نیز می توان دوران درخشانی در اعصار اسلامی این تمدن ها به حساب آورد ...
بررسی تکنیک های پارچه بافی در ایران به نمونه های منسوجات به دست آمده بستگی دارد . تداوم شویه های بافت پارچه های ساسانی در دوره ی اسلامی و تنوع پارچه در عصر سلجوقی حاکی از آن است که این صنعت در آن دوره پیشرفت فراوانی کرده بود و بافندگان پارچه ، مهارت های بسیاری در زمینه ی طراحی بافت پارچه و بهبود مکانیزم های دستگاه های بافندگی کسب کرده بودند . در اوایل دوره ی اسلامی در تولید پارچه همان شیوه های ساسانی توسط صنعتگران به کار برده می شد ...
صنعت - هنر پارچه بافی در ایران از هزاره های قبل از میلاد با بافت حصیر آغاز و در طول تاریخ با روندی تکاملی تا پایان دوره صفویه ادامه یافت ، که دوره ی سوم شکوفایی فرهنگ پس از اسلام ، دوران ایلخانی بود که هنر پارچه بافی نیز در کنار سایر هنرها روند رو به رشد خود را آغاز کرد . در این دوره کارگاه های معتبری در شهرهایی چون تبریز ، کاشان ، یزد ، کرمان و خراسان دایر شدند ؛ ابریشم بافی ، حریر بافی ، تولید پارچه های زربفت و کمخا از جمله هنرهای رایج در حوزه ی پارچه بافی در عصر ایلخانی میباشند ...
