کارسالم

کارسالم

کارسالم سال دوم پاییز و زمستان 1387 شماره 5 و 6

مقالات

۱.

ارتقاء سلامت درمحیط کار، چرا؟

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵۸ تعداد دانلود : ۶۸۲
از زمانی که مدل کارسالم به عنوان الگویی برای ارتقاءسلامت وایمنی محیط کار منتشرشد با استقبال گسترده ی همکاران مواجه گردید وسوالات متعددی در خصوص رویکردهای این الگو مطرح می گردید آنچه ما را براین داشت تا با استفاده از رویکردهای ارتقاء سلامت برنامه های ایمنی وبهداشت را درمحیط کار مورد بازنگری قرار دهیم، وضعیت بازدهی این فعالیت ها درکشور است، به رغم تلاش های بسیاری که طی سال های گذشته برای بهبود وضعیت ایمنی وبهداشت در کارگاه ها وصنایع کشور انجام شده، اما به گواه آمار، حوادث ناشی از کار درکشور با 20درصد رشد سالانه به مرز 26000 مورد رسیده وبراساس گزارش اعلام شده از سوی بیمه مرکزی نیزخسارت های پرداخت شده از سوی شرکت های بیمه با نزدیک به 32% رشد سالانه در ده سال گذشته هم اکنون از رقم 5/49 میلیارد ریال گذشته است از سویی علل وقوع بیش از 80% حوادث ناشی ازکارسهل انگاری وبی احتیاطی وخطای انسانی مطرح می شود، این به معنی آن است که افراد در محیط کار رفتارهایی دارند که آنان را دچار حادثه وآسیب می کند، این رفتارها دامنه ای از عدم استفاده از لوازم حفاظت فردی تا انجام اعمال ناایمن را شامل می شوند؛ درحالی که براساس یک پژوهش میدانی کمتراز 5% مطالعات وپژوهش های علمی ومقالات ارائه شده در سمینارها وکنفرانس های HSE در سه سال گذشته با موضوع تغییررفتار وارتقاءفرهنگ ایمنی درسازمان ها بوده است. این حقیقت بیانگر یک خطای استراتژیک از سوی ما متخصصان است که بیش از 95% فعالیت های خود را برکمتر از 20% علل حوادث معطوف کرده ایم. آنچه از این واقعیت تلخ برداشت می شود بیانگرتوجه بیش از حد ما به نکات فنی، تاکید بر اندازه گیری ها واقدامات درمانی به جای برنامه ریزی موثر برای پیشگیری از حوادث وبیماری های شغلی است براین اساس استراتژی های فعلی ایمنی وبهداشت شغلی ما درمحیط های کاری عملکردی انفعالی دارند، چنانکه تکیه بر سیستم های مدیریتی رایج مانند OHSAS هم به دلیل اینکه الزامات آن در کشورهای توسعه یافته تدوین شده، فاقد رویکردهای کافی برای برآوردن احتیاجات فرهنگی واجتماعی محیط های کاری ما می باشد. با این نگرش، ما بزودی نیازمند بازنگری در برنامه های ایمنی وبهداشت شغلی خود هستیم، حال آنکه کاربرد مدل ها والگوهای ارتقاء سلامت در تدوین این برنامه ها به دلیل نگاه جامع نگر وفرابخشی آن وتاکید بر تغییرات فرهنگی- اجتماعی ورفتاری چیزی فراتراز فراهم نمودن اطلاعات و آموزش ها وفعالیت های فنی کم اثر بوده وپیش نیاز تصمیم گیری فعال کارکنان واصلاح رفتارهای سلامت وایمنی در تمام سطوح محیط کار خواهد بود. بدیهی است هرگاه بتوانیم با توانمندسازی وایجاد تغییرات پایدار رفتاری درکارکنان ورهبران سازمان، سلامت وایمنی را به عنوان بخشی از فرهنگ کاری استقرار دهیم انتظارات ما برای دستیابی به محیط ""کارسالم"" دوراز دسترس نخواهد بود
۲.

ارتقاء سلامت وایمنی درسازمان با استفاده از رویکرد مرحله ای تغییر رفتار

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰۸ تعداد دانلود : ۶۴۴
مسائل امروزسازمان ها با راه حل های دیروز قابل حل نیست و تنها پیش بینی آینده مشکلی را حل نمی کند بلکه برای پیش سازی آینده باید به گونه ای دیگر عمل نمود .امروزه شرایط محیطی بحدی پیچیده گردیده که سازمان ها دیگر قادر نیستند با تغییرات سطحی وظاهری در ساختارها و روش ها حیات بلند مدت خود را تضمین نمایند از اینرو تغییر نگرش کارکنا ن و سازمان ها وهدایت اذهان به سمتموضوعات کیفی به جای کمی ضروری است دراین مقاله به این مسئله پرداخته می شود که چگونه می توان در سطح سازمان، پذیرش مسئولیت وتعهد نسبت به سلامت وایمنی ایجاد کرد. بدین منظور، نخست باید دیدگاه افراد را تغییر داد به نحوی که نگرش آن ها از تمرکز بر تولید یا ارائه ی خدمات به سمت دیدگاهی که توجه و مسئولیت نسبت به آن را نیز در بر داشته باشد، تغییر یابد. مدل بین نظریه ای تغییر، مراحلی را می شناساند که با پشت سر گذاشتن آن ها، چنین تغییری در نگرش و رفتار افراد پدید می آید
۳.

برنامه تمرین بررسی ایمنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۷ تعداد دانلود : ۶۵۰
برنامه تمرین بررسی ایمنی یک سیستم مشاهده ی رفتارو ارائه ی بازخورد به کارکنان، ویک ابزار طراحی شده برای کمک به ارتقاء رفتار ایمنی در سازمان و پیشگیری از کار ناایمن است. با استفاده از این تکنیک ساده افراد بطور متناوب به مشاهده ی موثر رفتارهای ایمن وناایمن در سازمان می پردازند. در این برنامه انتظار داریم مشاهده گران بازخوردهای معقولی از رفتار ایمن ونا ایمن مشاهده شده را بدون ذکر نام وفقط با اشاره به فعالیتی که آن را مشاهده کرده اند ارایه دهند. همین بازخورد ها افراد را از انجام غیر عمدی یک رفتار ناایمن مطلع می نماید واز سوی دیگر فراهم کننده ی یک حمایت اجتماعی در بین همتایان وهمکاران است تا همین افراد با مشاهده ی رفتارهای ایمن و نایمن در سازمان وقضاوت در مورد آن، در موقعیت های کاری خود توانمندی انجام ایمن کارها را به دست آورند اما به این نکته توجه داریم گاهی فقط ارائه بازخورد به تنهایی نشان دهنده ی رفتار ایمن یا ناایمن نیست بلکه این محیط کار است که درتقویت و یا تشدید این رفتارها نقش دارد. بدین ترتیب بعداز مرحله مشاهده، نظاره گر بایستی شرایط انجام کار را برای شناسایی علل اتخاذ رفتار نا ایمن وشناسایی فرصت های بهبود این شرایط را تحلیل نماید(بازخورد اول). داده های یک سری مشاهدات گروهی به صورت دوره ای جمع آوری و تحلیل می شوند ونتایج تحلیل آنها در بین کارکنان توزیع شود (بازخورد دوم) که نشان دهنده ی فرصت های بهبود ی است که پتانسیل ایجاد آسیب رامی تواند اصلاح کند. جزئیات امر بوسیله کارگروه هدایت خواهد شد ونهایتاً استراتژی های مداخله ای لازم برای کاهش احتمال وقوع رفتار نا ایمن بر این اساس اتخاذ می گردد
۴.

ارتقای سلامت در بیمارستان ها، چالش پیش روی نظام سلامت کشور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲۹ تعداد دانلود : ۱۱۱۰
مراکز درمانی وبیمارستان ها که محل مراجعه ی مردم برای دریافت خدمات درمانی برای بیماران (مشتریان خارج سازمان) هستندبرای کارکنان(مشتریان داخلی سازمان) محل کارند که دارای خطرات وعوامل زیان آور متعددی برای آنان می باشند. از این رو رویکرد""کارسالم"" به ارتقاء سلامت وایمنی محیط های کاری و توجه به مسئولیت های اجتماعی سلامت وایمنی محیط کار این سازمان ها را نیز مورد توجه دارد. بارویکرد""کارسالم""، مراکز درمانی و بیمارستان ها دارای دو بعد هستند ابتدا از نگاه مشتریان خارج سازمان که انتظار دریافت بهترین خدمات در حداقل زمان ممکن را دارند؛ و دوم ازنگاه کارکنانی که مانند سایر شاغلین در برابر خطرات اثرات ناشی از شغل شان، خود را در معرض آسیب می بینند دستیابی به ""کارسالم"" مستلزم نگاهی عمیق و همه جانبه به سلامت وایمنی در جامعه است، چنانکه به این منظور حتی از کنار مراجعین مراکز درمانی وبیمارستان ها(بیماران وهمراهان آنان) که خود انگیزش های متفاوتی برای دریافت آموزه های ارتقاء دهنده ی سلامت وایمنی را دارند نمی توان به سادگی گذشت. در این مقاله سعی شده است نگاه متولیان و برنامه ریزان نظام سلامت کشور را به این موضوع معطوف نموده و مراجعین را نیز با حقوق شان آشنا نماییم لذا از آنجایی که در محیط های کار با کارکنانی روبرو می شویم که به انواع مشکلات مزمن سلامتی و بیماری ها مبتلایند ومراقبان وتامین کنندگان سلامت در محل کار با توجه به انتظارات کارفرمایان، همکاران، خانواده ها وجامعه بایستی این کارکنان را برای تداوم کار آماده نمایند؛ این نگاه به موضوع درمان در مراکز بهداشتی درمانی صنایع برای ارائه کنندگان خدمات بهداشت شغلی، درمانی وطب کار این پیام را دارد تا برای فرصت های بوجود آمده در این حوزه نیز برنامه هایی برای ارتقاء سلامت مراجعین وکارکنان خود داشته باشند
۵.

چیست؟ AFT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹۸ تعداد دانلود : ۱۰۰۲
این تکنولوژی انقلابی در صنعت اطفاء حریق محسوب می گردد که با استفاده از فن آوری پیشرفته ی آیرودینامیک با کاربرد مخلوط مایع/گاز درمهندسی سیالات از نظر کارآیی، انعطاف پذیری، قدرت مانور وحمل ونقل آسان تحول شگفتی درسیستم های اطفاءحریق به وجود آورده است .این تکنولوژی به صورت پرتابل وبه منظور انجام عملیات های واکنش سریع طراحی شده است وودرحوادث وبلایا، بخصوص در صنایع که دسترسی به تجهیزات درسازه ها ودپارتمان ها به سختی امکان پذیر است به دلیل راندمان بسیاربالای آن کابرد بسیاری دارد