درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله مطالعه ای معناشناسانه از «موسیقی مقاومت» است و تلاش دارد ساختار کلی حاکم بر موسیقی مقاومت در ایران را تحلیل کند. روش اجرای این مطالعه تحلیل انتقادی گفتمان بوده و از روش کشف و استخراج مفاهیم فرهنگی «مقاومت» در متن ترانه های موسیقی عامه پسند از طریق مقایسه تاریخی تولیدات موسیقی مقاومت در دو دوره قبل از انقلاب و دوره حاضر نیز استفاده کرده است. حوزه مطالعاتی و علمی مقاله همانا مطالعات فرهنگی و رسانه بوده، اما به حوزه مطالعاتی جامعه شناسی هنر نیز ربط ساختاری دارد، زیرا این نوع هنر حاصل تأثیر و تأثر سازوکارهای بومی جامعه ایرانی در دوران معاصر است. در عین حال، آنجا که به ناگفته های فرهنگی و جلوه های نهان جامعه ایرانی می پردازد، به مطالعات فرهنگی ایرانی نزدیک میشود و چون این موسیقی همچون رسانه ای زندگی روزمره نهان را به سطح می آورد به حوزه مطالعات فرهنگی نیز مربوط می شود. این مقاله از این جهت مطالعه ای چندرشته ای را درباره موسیقی، هنر و اجتماع ایرانی عرضه می کند و مدعی است جلوه هایی از زندگی ایرانی، از جمله زمینه های رشد رپ فارسی و تفاوت آن با رپ ایرانی، را کشف و معرفی می کند که تاکنون از آن غفلت شده است. برای مطالعه موسیقی مقاومت ایرانی به دو دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی توجه کرده ایم، زیرا معتقدیم مقایسه این دو دوره دانش نوینی را درباره جامعه ایرانی و تحولاتش آشکار می سازد. ضمناً جنس متون مطالعه در این مقاله ما را برآن داشت که از تحلیل انتقادی گفتمان و رویکرد ون-دایک استفاده کنیم.

علیرغم اینکه موسیقی مناطق ایران ، همانند ردیف موسیقی سنتی ایران یک صدائی است و در اصل تابع هته روفونی ، معهذا به فرمهای چند صدائی، اگرچه اکثراً ناخودآگاهانه، برخورد می شود. این فرمهای چند صدائی بر اساس سطح تحقیقات کنونی بدین قرارند: 1-برخورد اصوات مختلف ناشی از اجرای ملودی متناوباً به توسط دو خواننده، به گونه ای که خواننده دوّم قبل از اتمام ملودی به وسیله خواننده اوّل ، آواز خود را شروع می نماید. 2-ملودی واحد به وسیله دو اجرا کننده به طور همزمان ارائه شده و تغییر می یابد(واریانت هته روفونی). 3-ملودی واحد به وسیله دو اجرا کننده به طور همزمان ارائه شده و تغییر می یابد ( واریانت هته روفونی ). 4-تعویض آواز بین سلیست و کر ( آواز تنها و آواز گروهی) (فرم رسپونسوریال) یا کروکر (فرم آنتی فونر) به برخورد اصوات مختلف منجر می شود، زیرا کر قبل از اتمام بند شعری به وسیله سلیست یا کر ، بند بعدی را اجرا می کند. 5-چند صدائی ناشی از اجرای ملودی به توسط چند خواننده ، به گونه ای که هریک از خوانندگان ، ملودی را در فضا یا رژیستر صوتی منطبق با امکانات فیزیولوژیک خود ارائه می دهد. 6-همراهی صدای اوّل با استفاده از جابجائی متناوب و اخوان، یا تعقیب تحرّک بالارونده و پاییی رونده ملودی در نوازندگی تمیزه (لرستان) و تامدنرا(ترکمن) به پاراللیسم دو صدا آگاهانه شکل می دهد.