درخت حوزه‌های تخصصی

ائمّة اطهار(ع) مفسّران راستین قرآن کریم هستند. آنچه امام معصوم دربارة قرآن تفسیر می نماید، همان سخن قرآن است؛ چراکه آنان قرآن ناطق اَند وعلم تفسیر آن را از رسول خدا(ص) اخذ کرده اند. از آنجا که آن بزرگواران داناترین این افراد به معارف قرآن بعد از آن حضرت(ص) می باشند، در این تحقیق بر آن شدیم تا به روایات امام باقر(ع) در باب این علوم بپردازیم. مقالة حاضر گونه ها و روش های تفسیری امام باقر(ع) را بررسی کرده است و نتیجه می گیرد که امام(ع) در سخنان خود، بسته به ظرفیّت و فضای حاکم، به روش های گوناگون، از جمله علوم قرآنی، تفسیر قرآن با قرآن، تفسیر قرآن با سنّت، جری و تطبیق، بیان تمثیل های قرآنی، بیان باطن و ظاهر قرآن، زدودن شبهات، بیان مصداقی آیات و بُعد تربیتی و... از معارف قرآن را تبیین فرموده است.

هدف این مقاله، ارائه پاسخی متقن بدین سؤال اساسی است که شبکه ارتباطات تربیت محور مبتنی بر چه مؤلفه هایی است و در ادامه تحقق شبکه ارتباطات تربیت محور در نظام اسلامی (ایران) دارای چه پیامدهای تربیتی، فرهنگی و ارتباطاتی خواهد بود. نتایج پژوهش، که بر اساس روشهای کتابخانه ای، پرسشنامه ای و در نهایت تحلیل نخبگی تدوین شده است، 89 مؤلفه اصلی را در راستای طراحی الگوی شبکه ارتباطات تربیت محور مشخص کرده است. الگویی که در نهایت مبتنی بر نگاشت نهادی است.

هیئات مذهبی یکی از کانون های تربیت دینی غیررسمی و دارای تاریخچه ای طولانی در تاریخ ایران می باشند. پژوهش حاضر تلاش نموده است با انجام مقایسه ای بین افراد هیئتی و غیرهیئتی، میزان اثرگذاری این مراکز بر مخاطبان خود را مورد سنجش قرار دهد. به این منظور پرسشنامه ای در قالب چهار مقوله (هویت دینی، هویت ملی، ارزش های اجتماعی- اخلاقی و باورهای فردی) ساخته شد. جامعه آماری پژوهش حاضر جوانان29-17 سال مشهدی بودند که در دو گروه هیئتی و غیرهیئتی دسته بندی شدند. به دلیل عدم وجود آمار دقیق از افراد هیئتی و غیرهیئتی روش نمونه گیری در مرحله تعیین طبقه ای غیر نسبتی بوده است. مقایسه صورت گرفته نشان داد که افراد هیئتی در هر چهار مقوله به طور معناداری از افراد غیرهیئتی بالاتر هستند، ضمناً نمره افراد هیئتی در سه مقوله هویت دینی، هویت ملی و باورهای صحیح فردی از میانگین طیف (نمره متناظر با نقطه برش 50 درصدی) به طور معناداری متفاوت و بالاتر است و در مقوله ارزش های اجتماعی به طرف منفی متمایل می باشد. در مجموع می توان چنین استنباط کرد که برون داد تربیتی هیئات مذهبی در دو مقوله هویت ملی و باورهای فردی رضایتبخش است، در مقوله هویت دینی در حد انتظار نیست و در مقولة ارزش های اجتماعی رضایتبخش نیست.