محمدرضا عنانی سراب

رویکرد ارتباطی به آموزش زبان های خارجی که در مقابل رویکرد سنتی روش دستور ترجمه و روش شنیداری- گفتاری و به منظور غلبه بر محدودیت های روش سنتی، ابتدا به عنوان یک گزینه مطرح شد، در روند رشد خود به کمک یافته های پژوهشی حوزه زبان آموزی تقویت و در حال حاضر، در بسیاری از کشورها، به ویژه کشورهای آسیایی و خاورمیانه، به رویکرد غالب و انتخابی در آموزش زبان خارجی تبدیل شده است. پژوهش های متعددی که به مطالعه برنامه درسی دوره متوسطه در کشورمان پرداخته اند، ناکارآمدی آموزش زبان در این دوره را تأیید کرده و غالباً دلیل این ناکارآمدی را رویکرد سنتی برنامه درسی دانسته اند.  در راستای بهبود کیفیت زبان آموزی در دوره متوسطه، دفتر برنامه ریزی و تألیف کتاب های درسی، در سال 84 ،کمیته ای تشکیل داد که در آن گروهی از کارشناسان گروه زبان های خارجی دفتر تألیف و تعدادی از استادان متخصص آموزش زبان های انگلیسی آلمانی و فرانسه شرکت داشتند.به این کمیته مأموریت داده شد تا با برگزاری جلسه های منظم، راهنمای برنامه درسی زبان های خارجی را تهیه کند. این کمیته پس از یک سال و نیم کار منظم، راهنمای برنامه را تهیه و تدوین کرد. این راهنما در اردیبهشت سال 1389 در نشستی یک روزه، با حضور مدیران و کارشناسان گروه های درسی به نقد گذاشته شد. این مقاله بر آن است تا با مراجعه به مستندات راهنمای تولید شده، محورهای اصلی آن را معرفی ، نقد و با بحث کردن درباره بسترهای لازم برای اجرای برنامه ، چالش ها و فرصت های فرایند اجرای برنامه را مطرح کند. از آنجا که توفیق در ایجاد تغییرات مثبت در برنامه درسی، مستلزم طرح شفاف بحث های مرتبط با تغییر در سطح عام و پیگیری آنها تا اقناع کامل همه دست اندرکاران امر تغییر است، در این مقاله تلاش شده تا با مطرح کردن بحث ها، زمینه دستیابی به این هدف فراهم شود.  

هدف پژوهش حاضر مطالعه نقش جرح و تعدیل متن بر درک مطلب می‏باشد. سنت ساده‏سازی متون تاکنون به تعدیل زبانی آن‏ها محدود می‏شده است. ایده تعدیل متن از طریق تعامل که ابتدا در حوزه ارتباط شفاهی مطرح شد پیشرفت جدیدی است که می‏تواند بالقوه در سازماندهی آموزش خواندن مفید باشد. در تحقیق حاضر بین متون تعدیل شده از طریق تعامل شفاهی و متون ساده شده با استفاده از طرح تحقیق تکرار سنجش مقایسه‏ای به عمل آمد. نتایج کاربرد متون تحت شرایط آزمایشی فوق و شرایط کنترل استفاده از متون اصلی ساده نشده نشان داد که درک مطلب زبان‏آموزان در شرایط تعدیل از طریق تعامل شفاهی در بالاترین سطح و در شرایط کاربرد متون اصلی ساده نشده در پایین‏ترین سطح و در شرایط کاربرد متون ساده شده در بین دو حالت فوق قرار داشت. در مقاله حاضر نتایج پژوهش مورد بحث قرار گرفته و پیشنهاداتی برای بهبود آموزش خواندن ارائه شده است.