محمدامین خویی

در بازار رقابتی امروز به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران، رقابت از سطح شرکت ها به رقابت میان زنجیره تأمین آن ها کشیده شده است. کارایی زنجیره تامین به عوامل متعددی بستگی دارد. موفقیت زنجیره توزیع غالباً به چگونگی انجام وظایف اعضای این زنجیره در جهت رسیدن به اهداف مشترک بستگی دارد. در این میان توزیع کنندگان به عنوان یکی از اعضای اصلی و رابط بین تولید کننده و مشتریان نقش کلیدی در مدیریت زنجیره تأمین و به طور خاص در جمع آوری اطلاعات بازاریابی، کاهش عدم قطعیت تقاضا و بهبود رضایت مشتریان دارند. در صنایع لبنی به دلایل مختلف و وجود حساسیت های گوناگون از جمله نرخ فسادپذیری سریع و بالا، نقش تامین کننده کلیدی تر می باشد. لذا هدف این پژوهش، ارزیابی و آسیب شناسی شبکه توزیع شیر از صنایع لبنی می باشد. در این راستا، نخست با رویکرد مدل اسکور در سه سطح به ارزیابی شبکه توزیع شیر پرداخته شده است. بعد از آن شاخص های ارزیابی شبکه توزیع شناسایی شده و متناسب با آن ها، عارضه های شبکه توزیع مورد مطالعه شناسایی شدند. مهم ترین عارضه شناسایی شده در شبکه توزیع شیر، توزیع شیر نزدیک به تاریخ انقضای آن ها بوده است. در مرحله بعد، علل عارضه های شبکه توزیع شیر شناسایی و دسته بندی شدند که مهم ترین آن ها طبق روش AHP، نبود سیستم نظارت مناسب بر شبکه توزیع و خطاهای انسانی در انتقال اطلاعات می باشد.

در دهه های اخیر، نحوه تامین مواد اولیه و انتخاب تامین کنندگان در زنجیره تامین نظام سلامت، چالشی مهم بوده است. زنجیره تامین صنعت دارویی بخشی از این چالش هاست و برای انتخاب تامین کنندگان دارویی در کشور مکانیزم خاصی وجود ندارد. با توجه به افزایش آگاهی زیست محیطی و اجتماعی، انتخاب تامین کننده پایدار از اولویت های شرکت های داروسازی می باشد. لذا هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان پایدار در زنجیره تامین شرکت داروسازی می باشد. این پژوهش یک مطالعه توصیفی بوده و از جنبه هدف کاربردی می باشد. داده های پژوهش از طریق بررسی مبانی نظری، مصاحبه با خبرگان و پرسشنامه جمع آوری شده است. شاخص های ارزیابی تامین کنندگان با رویکرد QFD فازی وزن دهی و اولویت بندی شدند که شاخص های قدرت و ثبات مالی و فنی، اصول چابکی در زنجیره تامین و توانایی های مدیریتی به ترتیب با اوزان 0.155، 0.133 و 0.115 از مهم ترین شاخص های پایدار تامین کنندگان و شاخص های وجود سیاست های مرجوعی، سابقه فعالیت و به کارگیری اصول زنجیره تامین سبز با اوزان 0.059، 0.057 و 0.033 کم اهمیت ترین شاخص های ارزیابی پایداری تامین کنندگان در شرکت های داروسازی متناسب با یافته های این پژوهش می باشند. هم چنین با رویکرد ویکور به ارزیابی و اولویت بندی 4 تامین کننده شرکت داروسازی برکت متناسب با معیارهای پایدار اقدام گردید که دو تامین کننده با امتیاز مناسب پایداری و دو تامین کننده ناپایدار شناخته شدند.