محترم نعمت طاوسی

هدف پژوهش حاضر بررسی اثر توانبخشی شناختی بر بهبود نقائص توجهی در بیماران مبتلا به اختلال بیش فعالی بود که بر مبنای روش شبه تجربی و طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی مراجعه کنندگان با تشخیص اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی دارای پرونده فعال در بیمارستان روان پزشکی روزبه تهران (1396-1397) بود که به صورت نمونه گیری در دسترس و هدفمند و ملاک ورود و خروج تعداد 30 به طور غیرتصادفی انتخاب و در دو گروه کنترل و گواه قرار گرفتند. آزمودنی ها، قبل و بعد از شروع مداخله که شامل آزمون کامپیوتری استروپ (1935) و آزمون عملکرد مداوم (رازولد و همکاران، 1956) بود، توسط آزمون ساخت دنباله (باتری،1994) و پرسشنامه کانون توجه (وودی، چامبلس و گلاس، 1997 نقل از خیر و همکاران، 1387) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج پژوهش بیان کرد که توانبخشی شناختی بر بهبود نقائص توجهی، توجه انتخابی، توجه مداوم، توجه تقسیم شده در بیماران مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی اثر دارد

مقیاس هسته ارزشیابی خود (جاج، ارز، بونو و تورسن، 2003) با 12 مادّه ارزشیابی های بنیادین افراد را در مورد خود می سنجد. این مقیاس در حدّ گسترده ای استفاده می شود و شواهد متعددی مبنی بر سودمندی آن در سنجش پیامدهای مختلف وجود دارد. پژوهش ها نشان می دهد که مقیاس هسته ارزشیابی های خود، رضایت شغلیو رضایت از زندگی (جاج، کلینگر و سایمون، ۲۰۱۰؛ جاج، ۲۰۰۹؛ بونو و جاج، 2003؛ چانگ، فریس، جانسون، روزن و تن، 2012؛ هایلمن و جوناس، 2010؛ هیرشی و هرمان، 2012؛ استامپ، ماک، هولشگر، جاج و مایر، 2010)، شادی و عاطفه مثبت (گاردنر و پیرس، 2010؛ ری، اکسترمرا و دورن، 2012؛ استامپ و دیگران، 2010)، ابعاد مثبت تصمیم گیری حرفه ای (دی فابیو، پالازسکی و بار   آن، 2012؛ کامون دورو، کاننو و سیاورا، 2012) و سطوح پایین تنیدگی ادراک شده (برونبرگ، 2008؛ لوریا و تورجمن، 2009)، کنش وری بهینه سلامت (هیلبرت، بریهلر، هایسر و زنگر، 2014؛ تاوسیس، نیکولا، سرداریس و جاج، 2007) و سطوح بالای تعادل در زندگی (گریسلیش، پروسک و کورندل، 2012) را به طور معناداری پیش بینی می کند. این مقیاس نه تنها با حوزه های روان شناسی سازمانی بلکه با روان شناسی سلامت، روان شناسی بالینی و کیفیت زندگی نیز مرتبط است. می توان این مقیاس را به صورت گروهی یا فردی اجرا کرد و محدودیت زمانی برای پاسخ دادن به آن وجود ندارد. به دلیل اهمیت هسته ارزشیابی های خود، مقیاس هسته ارزشیابی خود در نمونه هایی از فرهنگ های متفاوت به زبان های مختلف مانند اسپانیایی (جاج، ون ویاننو دپاتر، 2004)، هلندی (جاج و دیگران، 2004)، ایتالیایی (دی فابیو و بوسانی، 2009)، کره ای (هالت و یانگ، 2008)، فارسی (قاراتپه، 2011؛ نعمت طاوسی و اکبرزاده حوری، 1392؛ نعمت طاوسی و محمدعلی شریفی، 1396)، یونانی (تاوسیس و دیگران، 2007)، ژاپنی (پیکولو، جاج، تاکاهاشی، واتانیب و لاک، 2005) و آلمانی (آلبرشت، پاولوس، دیلشرت، دیلر و وانس، 2013؛ استامپ و دیگران، 2009؛ استامپ و دیگران، 2010؛ هایلمن و جوناس، 2010) ترجمه و ویژگی های روان سنجی آن تأیید شده است.

هدف این پژوهش تعیین شناخت رابطه نیازهای اساسی روان شناختی و بهزیستی روان شناختی، با توجّه به نقش واسطه گری حرمت خود و خود نظم جویی بود. بدین منظور 464 دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران (350 دختر، 114پسر) در سال تحصیلی 97-96 روش تصادفی چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند و به فرم کوتاه مقیاس بهزیستی روان شناختی، سیاهه چندبعدی حرمت خود، فرم کوتاه پرسشنامه خود نظم جویی و مقیاس رضایت و ناکامی از نیازهای اساسی روان شناختی پاسخ دادند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که رضایت از نیازهای اساسی روان شناختی بر بهزیستی روان شناختی اثر مستقیم مثبت و ناکامی از نیازها بر بهزیستی روان شناختی اثر مستقیم منفی داشت. همچنین رضایت از نیازهای روان شناختی به طور غیرمستقیم و از طریق حرمت خود و خود نظم جویی بر بهزیستی روان شناختی اثر مثبت و ناکامی از نیازهای روان شناختی به طور غیرمستقیم و از طریق حرمت خود و خود نظم جویی بر بهزیستی روان شناختی اثر منفی داشت. . براساس نتایج پژوهش می توان دریافت که حرمت خود و خودنظم جویی در رابطه بین رضایت و ناکامی از نیازهای اساسی روان شناختی و بهزیستی روان شناختی نقش واسطه ای ایفا می کنند و افزایش حرمت خود و خودنظم جویی در افراد می تواند نقش مؤثری در بالارفتن مؤلفه های بهزیستی روان شناختی داشته باشد.

زمینه: پژوهش های متعددی به رابطه هسته ارزشیابی خود با رضایت از زندگی اشاره کرده اند، اما مسئله این پژوهش این است که آیا هماهنگی خود با هدف و نظم جویی شناختی هیجان می تواند بر رابطه هسته ارزشیابی خود با رضایت از زندگی دانشجویان تأثیر بگذارد؟ هدف: هدف این پژوهش تعیین اثر میانجی گر هماهنگی خود با هدف و نظم جویی شناختی هیجان در رابطه بین هسته ارزشیابی خود با رضایت از زندگی بود. روش: بر مبنای یک طرح همبستگی از نوع مدل سازی معادلات ساختاری، 280 (118 مرد، 162 زن) دانشجو به روش نمونه برداری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به مقیاس هسته ارزشیابی خود (جاج و دیگران، 2003)، مقیاس رضایت از زندگی (داینر و دیگران، 1985)، مقیاس هماهنگی خود با هدف (الیوت و شلدون، 1998)، و پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان (گارنفسکی و کرایج، 2006) پاسخ دادند. یافته ها: نتایج نشان داد همبستگی بین هسته ارزشیابی خود، هماهنگی خود با هدف، نظم جویی شناختی هیجان و رضایت از زندگی مثبت و معنادار است (0/01> P ). همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که در ارتباط بین هسته ارزشیابی خود با رضایت از زندگی، هماهنگی خود با هدف و نظم جویی شناختی هیجان نقش میانجی گر ایفا می کنند (0/01> P ). نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت هسته ارزشیابی خود از طریق اثرگذاری بر هماهنگی خود با هدف و نظم جویی شناختی هیجان نقش مهمی در افزایش رضایت از زندگی دانشجویان دارد.

هدف پژوهش حاضرتعیین رابطه مسند مهارگری و خودکارآمدی با انگیزش تحصیلی دانش آموزان بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه دانش آموزان رشته علوم تجربی سال آخر دبیرستان های دخترانه و پسرانه دولتی بود که در سال تحصیلی 93-92 در تهران مشغول تحصیل بودند. جهت انتخاب نمونه از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد. با توجه به طرح پژوهش 200 نفر انتخاب و به مقیاس انگیزش تحصیلی (والرند و همکاران، 1989)، مقیاس درونی بودن، افراد قدرتمند و شانس (لوینسون، 1981)، و پرسشنامه خودکارآمدی تعمیم یافته (جاج و همکاران، 1998) پاسخ دادند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان دادند دو متغیر مسند مهارگری و خودکارآمدی توانایی تبیین 13 درصد از واریانس انگیزش درونی، 7 درصد از واریانس انگیزش بیرونی و 9 درصد از واریانس بی انگیزشی را دارند. در پایان، یافته ها بر مبنای اهمیت انگیزش تحصیلی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مورد بحث قرار گرفت. 

این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه ای اضطراب اجتماعی در رابطه بین نظام های مغزی رفتاری و احساس تنهایی با طرح همبستگی انجام شد. 479 دانشجوی کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران (293 زن، 186 مرد) با روش نمونه برداری چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه احساس تنهایی ایرانی (رحیم زاده، 1390)، سیاهه هراس اجتماعی (کانر و دیگران، 2000) و مقیاس های نظام بازداری رفتاری/ فعال سازی رفتاری (کارور و وایت، 1994) پاسخ دادند. نتایج آزمون تحلیل مسیر نشان داد اثر مستقیم نظام های بازداری رفتاری و جنگ گریز بهت به صورت مثبت و اثر مستقیم نظام فعال سازی رفتاری به صورت منفی بر اضطراب اجتماعی، اثر مستقیم اضطراب اجتماعی و نظام جنگ گریز بهت به صورت مثبت و اثر مستقیم نظام فعال سازی رفتاری به صورت منفی بر احساس تنهایی معنادار است، اما اثر مستقیم نظام بازداری رفتاری بر احساس تنهایی معنادار نیست. همچنین، اثر غیرمستقیم نظام بازداری رفتاری و نظام جنگ گریز بهت به صورت مثبت و اثر غیرمستقیم نظام فعال سازی رفتاری به صورت منفی بر احساس تنهایی با واسطه اضطراب اجتماعی معنادار بود. افزون بر آن، نتایج آشکار کرد اضطراب اجتماعی در رابطه بین نظام های مغزی رفتاری و احساس تنهایی نقش واسطه ای دارد و 21 درصد از واریانس اضطراب اجتماعی از طریق نظام های مغزی رفتاری، و 27 درصد از واریانس احساس تنهایی از طریق نظام های مغزی رفتاری و اضطراب اجتماعی تبیین پذیر است. بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت با کاهش اضطراب اجتماعی در افرادی که از حساسیت بیشتر نظام بازداری رفتاری برخوردارند، تجربه احساس تنهایی کاهش می یابد.

هدف این پژوهش تعیین نقش ابعاد هویت در حرمت خود و بهزیستی روان شناختی بود. بدین منظور 554 دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران (270 زن، 284 مرد) در سال تحصیلی 97-96 با روش چندمرحله ای انتخاب شدند و به مقیاس ابعاد تحول هویت (لویکس و دیگران، 2008)، سیاهه چندبعدی حرمت خود (اوبراین و اپستاین، 1988) و بهزیستی روان شناختی (ریف، 1989) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که الف) ابعاد ایجاد تعهد و همانندسازی تعهد با حرمت خود کلی، صلاحیت، عشق پذیری و بهزیستی روان شناختی رابطه مثبت معنادار، ب) اکتشاف نشخواری با حرمت خود کلی، صلاحیت و عشق پذیری رابطه منفی معنادار، ج) اکتشاف در گستره با حرمت خود کلی، صلاحیت و بهزیستی روان شناختی رابطه مثبت معنادار، و د) اکتشاف در عمق با صلاحیت و بهزیستی روان شناختی رابطه مثبت معنادار دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری همزمان نیز نشان داد که ابعاد هویت توانایی تبیین 34 درصد از واریانس حرمت خود کلی، 21درصد از واریانس صلاحیت، 13درصد از واریانس عشق پذیری و 18درصد از واریانس بهزیستی روان شناختی دانشجویان را دارند. یافته ها بر لزوم بررسی فرایندهای هویت در بزرگسالی نوظهور تأکید دارد.

هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه ای کیفیت مراقبت مادرانه در رابطه بین حرمت خود مادر با اختلال های هیجانی و رفتاری کودک بود. 388 مادر دارای کودک 14-6 ساله در دبستان های مناطق 2 و 5 شهر تهران در سال 1398، با استفاده از روش نمونه برداری در دسترس وارد پژوهش شدند و به فهرست رفتاری کودک (آشنباخ و رسکولا، 2001)، سیاهه چند بعدی حرمت خود (ابراین و اپستاین، 1988) و مقیاس کیفیت مراقبت مادرانه (قنبری و همکاران، 1390) پاسخ دادند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که اثر غیرمستقیم حرمت خود مادر بر مشکلات درونی سازی (14/0= ß ) و برونی سازی کودک (23/0= ß ) با واسطه کیفیت مراقبت مادرانه معنادار است. یافته های این پژوهش نقش واسطه ای کیفیت مراقبت مادرانه در رابطه بین حرمت خود مادر و مشکلات هیجانی و رفتاری کودک را تایید می کند. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت حرمت خود مادر و کیفیت مراقبت وی از کودک خویش بر پدیدآیی مشکلات هیجانی و رفتاری کودک تأثیر بسزایی دارد. در نظر گرفتن این متغیرها می تواند در زمینه پیشگیری، تشخیص و درمان مشکلات هیجانی و رفتاری کودک مؤثر باشد.

هدف: این پژوهش با هدفبررسی نقش واسطه ای ادراک باری بودن، تعلق پذیری خنثی و تعارض والد-  نوجوان در رابطه بین سبک های والدگری و نیازهای روان شناختی بنیادین با جرح خویشتن غیرخودکشی گرا و ایده پردازی خودکشیبه مرحله اجرا درآمد. روش: جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه دوم شهر تهران در سال تحصیلی 98-99 به تعداد  224400 نفر تشکیل دادند، که از میان آن ها 420 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، مقیاس ایده پردازی خودکشی بک (بک، کواس و ویزمن، 1979)، سیاهه آسیب به خود (سانسون، ویدرمن و سانسون، 1998)، پرسشنامه بافت اجتماعی والدین (سبک های والدگری) (اسکینر، اسنایدر و جانسون، 2005)، مقیاس ارضای نیازهای بنیادین عمومی (گنیه، 2003)، پرسشنامه نیازهای بین فردی (ون آردن، کوکرویکز و وایتو جوینر، 2012)   و  پرسشنامه رفتار متعارض (رابین و فاستر، 1989) بود. یافته ها: داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج حاصل از معادلات ساختاری نشان داد، سبک های والدگری و نیازهای بنیادین روان شناختی با واسطه تعلق پذیری خنثی، ادراک باری بودن و تعارض والد- نوجوان بر جرح خویشتن غیرخودکشی گرا و ایده پردازی خودکشی اثر غیرمستقیم معنادار دارند. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش می توان دریافت که کاهش تعلق پذیری خنثی، ادراک باری بودن و تعارض والد- نوجوان در نوجوانان می تواند نقش موثری در کاهش جرح خویشتن غیرخودکشی گرا و ایده پردازی خودکشی داشته باشد.

هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه ای حرمت خود در رابطه بین سرسختی و سبک های مقابله بود. بر مبنای یک طرح همبستگی، 200 نفر از معلمان چهار منطقه آموزش و پرورش شهر تهران انتخاب شدند و به زمینه یاب دیدگاه های شخصی (مؤسسه سرسختی، 1985)، سیاهه مقابله با موقعیت تنیدگی زا (اندلر و پارکر، 1994) و سیاهه چندبعدی حرمت خود (اوبراین، 1988) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که حرمت خود با سرسختی و سبک مقابله مسئله محور همبستگی مثبت و با سبک مقابله هیجان محور همبستگی منفی دارد اما با سبک مقابله اجتنابی همبستگی معنادار ندارد. همچنین سرسختی با هر سه سبک مقابله همبستگی منفی داشت. نتایج آزمون تحلیل مسیر نیز نشان داد حرمت خود در رابطه بین سرسختی با مقابله مسئله محور و اجتنابی نقش واسطه ای دارد اما در رابطه بین سرسختی و مقابله هیجان محور نقش واسطه ای ندارد. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت اگرچه سرسختی به طور مستقیم با نوع مقابله رابطه ندارد، اما از طریق تأثیر بر حرمت خود، انگیزش لازم برای متوسل شدن به سبک مقابله مسئله محور را فراهم می سازد.

کیفیت زندگی حدی از کامیابی است که توسط افراد یا گروهی از مردم احساس می شود. از مؤلفه های اساسی پیش بین کیفیت زندگی، شخصیت است و کیفیت زندگی نیز با انگیزش تحصیلی در موقعیت های حرفه ای و آموزشگاهی رابطه متقابل دارد. هدف این پژوهش تعیین نقش میانجی گرای انگیزش تحصیلی در رابطه بین خودارزنده سازی و کیفیت زندگی بود. روش این پژوهش از نوع همبستگی بود. 520 دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی (278 دختر، 242 پسر) به صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کردند. از شرکت کنندگان خواسته شد مقیاس هسته ارزشیابی خود (جاج، ارز، بونو، تورسن، 2003)، فرم کوتاه پرسشنامه کیفیت زندگی (سازمان جهانی بهداشت، 1996) و مقیاس انگیزش تحصیلی (والرند، بلیس، بریره و پلتییر، 1989) را تکمیل کنند. نتایج نشان داد خودارزنده سازی با انگیزش درونی، انگیزش بیرونی و کیفیت زندگی همبستگی مثبت معنادار (0/001> P ) و با بی انگیزشی همبستگی منفی معنادار (0/001> P ) دارد. کیفیت زندگی نیز با انگیزش بیرونی و بی انگیزشی همبستگی منفی معنادار (0/001> P ) داشت. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان داد که انگیزش تحصیلی بین خودارزنده سازی و کیفیت زندگی نقش میانجی گر ایفا می کند. بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت خودارزنده سازی نقش تعیین کننده ای بر کیفیت زندگی و سلامت روانی دارد.

این پژوهش با هدف تعیین اعتبار، روایی و ساختار عاملی مقیاس هسته ارزشیابی خود (جاج، ارز، بونو و تورسن، 2003) در دانشجویان دانشگاه آزاد اجرا شد. 622 نفر دانشجو (198 مرد، 424 زن) با روش نمونه برداری چندمرحله ای انتخاب شدند و به مقیاس هسته ارزشیابی خود (جاج و دیگران، 2003)، زمینه یاب دیدگاه های شخصی (مؤسسه سرسختی، 1985)، مقیاس حرمت خود (روزنبرگ، 1965)، مقیاس خودکارآمدی تعمیم یافته (جاج، لاک، دورهام و کلاگر، 1998)، مقیاس درونی بودن، افراد قدرتمند و شانس (لوینسون، 1981)، شاخص مقابله جوانان (مک کوبین، تامپسون و الور، 1996)، مقیاس نوروزگرایی سیاهه شخصیت آیزنک (آیزنک و آیزنک، 1968) و سیاهه افسردگی بک (بک و بک، 1972) پاسخ دادند. ساختار عاملی این مقیاس با روش تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی تعیین شد. یافته ها نشان داد که مقیاس هسته ارزشیابی خود همسانی درونی مناسب دارد. مقدار آلفای کرونباخ و اعتبار بازآزمایی دو هفته ای آن به ترتیب 867/0 و 818/0 به دست آمد. همبستگی مثبت معنادار مقیاس هسته ارزشیابی خود با زمینه یاب دیدگاه های شخصی، حرمت خود روزنبرگ، خودکارآمدی تعمیم یافته و شاخص مقابله جوانان نشان دهنده روایی همگرا و همبستگی منفی معنادار این مقیاس با مقیاس نوروزگرایی و سیاهه افسردگی حاکی از روایی واگرای این مقیاس بود. نتایج تحلیل عاملی تأییدی بیانگر ساختار تک عاملی این مقیاس بود. یافته های پژوهش نشان می دهد که نسخه فارسی مقیاس هسته ارزشیابی خود ویژگی های روان سنجی مطلوب دارد

اسپکتور و جکس در سال 1998 اندازه های عوامل تنیدگی زای شغلی 1 (MJS) را تدوین کردند. این آزمون 20 مادّه دارد و سه حیطه اصلی تنیدگی شغلی را می سنجد. مقیاس تعارض بین فردی در محیط کار 2 (ICAWS)، با 4 مادّه به ارزشیابی تعارض های بین فردی در محل کار به عنوان مهم ترین منبع تنیدگی زای شغلی می پردازد. این تعارض ها از مخالفت تا حمله بدنی به همکاران متفاوت و به شکل آشکار (مانند بی ادبی با همکار) یا ناآشکار (مانند شایعه سازی در مورد همکار) است. مقیاس محدودیت های سازمانی 3 (OCS) با11مادّه ابزار ارزیابی محدودیت هایی است که با عملکرد شغلی تداخل دارد. محدودیت های موقعیتی متداول در سازمان ها شامل تجهیزات معیوب، اطلاعات نارسا یا مزاحمت های دیگران است. سیاهه بار کمّی کار 4 (QWI) با 5 مادّه مقدار یا کمّیت کار در حرفه را اندازه گیری می کند. این آزمون را می توان به صورت گروهی یا فردی اجرا کرد و محدودیت زمانی برای پاسخ دادن به آن وجود ندارد. ویژگی های روان سنجی اندازه های عوامل تنیدگی زای شغلی در نمونه هایی از فرهنگ های متفاوت با مشاغل مختلف (اسپکتور و جکس، 1998؛ اسپکتور، چن و اکونل، 2000؛ باکا و بازینسکا، 2016؛ فاکس، اسپکتور و مایلز، 2000؛ کوفی، داگدیل و تاترسال، 2004؛ مکیکانگس و کیننونن، 2003؛ نعمت طاوسی، 1389، 1392، 1393) تأیید شده است.

در این پژوهش چگونگی شکل گیری عملیات زمانی در دوره راهنمایی شهر تهران بررسی شد. 1020 دانش آموز ) 510 دختر و 510 پسر( پایه های تحصیلی اول تا سوم راهنمایی از پنج منطقه اقتصادی- اجتماعی شهر تهران با روش نمونه برداری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و آزمون جا به جایی مایعات پیاژه )ترتیب توالی رویدادها و مدت زمان( در مورد آنها به اجرا درآمد. تحلیل داده ها نشان داد: 1( توانایی قضاوت کودکان در مورد مدت زمان و توالی وابسته به آن با افزایش سن به تدریج افزایش یافت اما هیچیک از آزمودنی های پژوهش به حد نصاب موفقیت ) 75 %( نرسیدند. 2( بین دو جنس تفاوت معناداری مشاهده نشد. 3( میانگین نمره های ترتیب توالی در مناطق غیرمرفه ) 9، 16 ( پایین تر از میانگین نمره های منطقه سه بود. 4( مقایسه نتایج کودکان ایرانی با همتاهای خارجی یک تأخیر قابل ملاحظه ای را نشان داد؛ تا پایان مرز سنی این تحقیق نه تنها مفهوم ترتیب توالی استقرار نمی یابد بلکه در گستره سنی مورد آزمایش، در اکتساب مفهوم مدت زمان نیز کی روند تحولی ناچیز مشهود است. با توجه به عدم وجود تفاوت های زیربنایی، می توان این یافته ها را به موانع موجود در راه تجربه های ارتجالی و تفویض های اجتماعی در آموزش رسمی نسبت داد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر مقایسه ترتیب تولد و هوش با تیپ های شخصیتی در دانشجویان دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران بود. روش: پژوهش حاضر از نوع علی – مقایسه ای است و جامعه آماری متشکل از دانشجویان دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مقطع دکترای عمومی داروسازی مشغول به تحصیل در سال 95-94 بودند. بدین منظور 275 دانشجو با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی چندمرحله ای از بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده داروسازی انتخاب شدند و به مقیاس هوش کتل و پرسشنامه سنخ نمای مایرز- بریگز پاسخ دادند. یافته ها: پس از تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و با آزمون تحلیل واریانس چند متغیری نتایج نشان داد که بین هوش و مؤلفه های سری ها، طبقه بندی، ماتریس ها و شرایط در بین افراد با ترتیب تولد متفاوت (فرزند اول، فرزند میانی، فرزند آخر و تک فرزند) تفاوت معنادار وجود نداشت. همچنین بین هوش و مؤلفه های آن، سری ها، طبقه بندی، ماتریس ها و شرایط در بین افراد با تیپ شخصیتی متفاوت (درون گرد و برون گرد) تفاوت معنادار وجود نداشت (05/0<P). نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت که ترتیب تولد در هوش و تیپ های شخصیتی نقشی ندارد.

برای بررسی ویژگی های روان سنجی فهرست شادکامی پمبرتون (هرواس و وازکز، 2013)، 677 (481 زن، 196 مرد) دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران در سال تحصیلی 95-1394 به شیوه نمونه برداری مرحله ای انتخاب شدند و به فهرست شادکامی پمبرتون پاسخ دادند. با محاسبه همبستگی هر مادّه با نمره کل و تحلیل عاملی تأییدی مادّه های فهرست، مادّه ای حذف نشد. اعتبار فهرست از طریق همسانی درونی 90/0 و اعتبار بازآزمایی آن 92/0 به دست آمد. به منظور مطالعه روایی همگرای این فهرست، همبستگی آن با سیاهه شادکامی آکسفورد، مقیاس حرمت خود روزنبرگ و مقیاس درونی بودن، افراد قدرتمند و شانس لونسون و برای روایی واگرا همبستگی آن با سیاهه افسردگی بک و مقیاس نوروزگرایی سیاهه شخصیت آیزنک محاسبه شد. ضرایب روایی همگرا از 52/0 تا 83/0 و روایی واگرا از 72/0- تا 80/0- به دست آمد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی و چرخش های واریماکس و ابلیمین منجر به استخراج یک عامل شد، که 47 درصد واریانس کل را تبیین کرد. ساختار تک عاملی فهرست تأیید شد و همه شاخص ها برازش خوبی را نشان داد. درمجموع، نتایج این پژوهش نشان می دهد که فهرست شادکامی پمبرتون ابزاری معتبر در نمونه دانشجویی است و می تواند در پژوهش های آتی سودمند باشد.