مجتبی اردستانی

مقاله حاضر، پژوهشی علمی-تحلیلی است که به منظور تجزیه تحلیل و تدوین استراتژی نوآورانه برنامه ریزی حفظ محیط زیست با رویکرد HSE و در قالب مطالعه موردی سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس (عسلویه)، انجام پذیرفته است. در نخستین گام این پژوهش، عوامل کلان و کلیدی تأثیرگذار بر توسعه برنامه HSE تبیین و در گام بعدی عوامل استراتژیک موجود در هر زمینه، با تعیین اهمیت نسبی و تعیین ارزش راهبردی آن ها بر طبق الگوی پیاده سازی ماتریس های ارزیابی عوامل خارجی و داخلی، با استفاده از تکنیک دلفی و توسط پرسش نامه ای با سؤالات بسته پاسخ (در طیف لیکرت با پنج درجه)، مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین ترتیب عوامل استراتژیک برون سازمانی و درون سازمانی رتبه بندی گشته و مهمترین فرصت ها، تهدیدها، نقاط قوّت و ضعف های سازمان، در راستای توسعه حفاظت محیط زیست بر پایه HSE، معرفی شده است. در نهایت نیز به کمک ابزار تعیین موقعیت استراتژیک و تدوین استراتژی، راهبردهایی در دو گروه عمده و خاص سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس (عسلویه)، تدوین و ارائه گشته است. از مجموع عملکرد عوامل استراتژیک، نتیجه می شود که به طور کلّی سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، به لحاظ استراتژیک در موقعیت غلبه فرصت ها بر تهدیدات و غلبه نقاط ضعف بر قوّت ها قرار دارد. لذا عمدتاً می توان با اجرای «استراتژی های فرصت-ضعف»، از مزیت هایی نهفته در فرصت ها، در جهت جبران نقاط ضعف سازمان استفاده نمود.