حسن موسوی

توفان تندری فراوانترین و شدیدترین این نوع مخاطرات است که هرساله علاوه برنابودی مقدار زیادی محصولات کشاورزی وتأسیسات عمرانی، تلفات انسانیِ زیادی درنقاط مختلف دنیا را موجب می شود و همه ساله در کشور عزیزمان ایران این پدیده را با شدت و ضعف هایی تجربه می کنیم. استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل دارا بودن موقعیتی کوهستانی ناحیه مناسب برای تشدید و گسترش توفان های تندری می باشد. در این پژوهش برای بررسی توفان های تندری شدید کهگیلویه و بویر احمد، ابتدا کدهای مربوط به پدیده ی توفان تندریدر دوره آماری1990 تا 2010 از سازمان هواشناسی کشور استخراج گردید. سپس داده های فشار تراز دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل، رطوبت و امگا از NCEP/NCARدریافت و در نرم افزار GRADS ترسیم شد. در نهایت، تعداد 70 مورد توفان تندری جهت بررسی منشأ رطوبی و عوامل سینوپتیکی ایجاد کننده-ی این توفان ها انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت سپس شدیدترین مورد را با توجه به معیارهای لحاظ شده انتخاب و به صورت کاملاً مبسوط تشریح شد. نتایج نشان داد که عامل بوجود آورنده این تندرها، سامانه های سودانی بوده که به دلیل برخورداری از پتانسیل رطوبت پذیری بالا و دریافت رطوبت فراوان از دریاهای گرم عرب و عمان و دریای سرخ از انرژی پتانسیل بالایی برخوردار هستند. در نتیجه با آزادسازی گرمای بادرروی قابل توجه توفان های تندری شدیدی را بروی استان ایجاد میکند. لازم به ذکر است که توپوگرافی منطقه در تقویت و تشدید این توفان ها بی تاثیر نبوده است.