سید امیرحسین نوربخش

زمینه و هدف: در حرفه پزشکی که نجات جان و حفظ سلامت انسان ها هدف غایی است، پدیده خطای پزشکی به یکی از بحث انگیزترین و پیچیده ترین عرصه های تقاطع حقوق و پزشکی تبدیل شده است. این مسئله زمانی حساسیت مضاعف می یابد که خطای احتمالی پزشک نه تنها می تواند به آسیب های جبران ناپذیر به بیمار بینجامد، بلکه حیثیت حرفه ای پزشک و اعتماد عمومی به نظام سلامت را نیز تحت تأثیر قرار دهد. لذا هدف این مقاله بررسی مسئولیت کیفری پزشک در قبال خطای درمانی: تقابل بین تقصیر و قصور بود.روش کار: روش تحقیق این مقاله، توصیفی-تحلیلی است. داده ها به روش کتابخانه ای و از طریق مطالعه ی قوانین موضوعه، رویه قضایی، مقالات معتبر و کتب تخصصی گردآوری شده اند.یافته ها: در حقوق پزشکی، خطای پزشکی به انحراف از استانداردهای پذیرفته شده تعریف می شود. تمایز بین «تقصیر» (عدول آگاهانه) و «قصور» (اشتباه غیرعمدی) تعیین کننده مسئولیت کیفری پزشک است. این تفکیک بر سرنوشت حقوقی پزشک و جبران خسارت بیمار تأثیر مستقیم دارد و مستلزم بررسی دقیق اوضاع و احوال هر پرونده با معیار پزشک متعارف است.نتیجه گیری: یافته های این تحقیق نشان می دهد که تمایز بین این دو مفهوم علی رغم وجود معیارهایی مانند استاندارد «پزشک متعارف»، در عمل با چالش های مهمی از جمله نبود تعریف دقیق استانداردها، پیچیدگی های اثبات رابطه سببیت و ناهمگونی نظرات کارشناسی روبرو است.

مقدمه و هدف: دیجیتالی شدن پرونده های پزشکی، خطر دسترسی غیرمجاز به داده های حساس بیماران را افزایش داده و این موضوع به چالشی مهم در حوزه جرائم سایبری سلامت تبدیل شده است؛ لذا هدف این مطالعه بررسی جرائم سایبری در حوزه سلامت: تحلیل جرم دسترسی غیرمجاز به داده های حساس بیماران بود.روش کار: این مطالعه با روش تحلیل کیفی–تحلیلی به بررسی انواع دسترسی غیرمجاز، روش های نفوذ و پیامدهای حقوقی و امنیتی آن می پردازد. داده ها از مقالات علمی، گزارش های سازمان های بهداشتی و پرونده های واقعی گردآوری و با تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان می دهد که ضعف های امنیتی در سامانه های اطلاعات سلامت و نقایص قانونی، مهم ترین عوامل بروز چنین جرائمی هستند. یافته ها می توانند به تدوین سیاست ها و راهکارهای پیشگیری از دسترسی غیرمجاز کمک کنند.نتیجه گیری: حفاظت از حریم خصوصی و داده های بیماران در عصر دیجیتال، نیازمند ایجاد یک اکوسیستم امنیتی تاب آور است. این اکوسیستم باید بر سه پایه استوار باشد: قوانین و مقررات هوشمند و پویا که همگام با تحولات فناوری حرکت می کنند؛ زیرساخت های فنی و مدیریتی مقاوم که از داده ها در برابر تهاجمات محافظت می نمایند؛ و مهم تر از همه، پرورش نیروی انسانی آگاه، مسئول و متعهد که حلقه اتصال این دو بوده و به عنوان اصلی ترین سد دفاعی عمل می کند.