مصطفی زبان دان

هدف پژوهش حاضر واکاوی اخلاق در متامدرنیسم، به منظور استنتاج دلالتهای آن در اهداف، اصول و روشهای تربیت اخلاقی است. روش تحقیق اسنادی است که برای ارائه یک مرور نظام مند و گردآوری نظریات اخلاقی صاحب نظران متامدرنیسم، از روش تحقیق استنتاجی از نوع پیش رونده نیز بهره گیری شده است. بنابراین، نخست با به کارگیری روش پژوهش اسنادی، به واکاوی اخلاق در متامدرنیسم پرداخته شده، سپس با استفاده از روش تحقیق استنتاجی از نوع پیش رونده به استخراج دلالتهای تربیت اخلاقی متامدرن، شامل اهداف، اصول و روشها پرداخته شده است. همچنین، برای اخلاق در متامدرنیسم، شش ویژگی ترکیبی بودن، ساختاری و مرحله ای بودن، متنوع و متفاوت حول یک مرکز مشترک بودن، فعال کننده نقش سلسله مراتب اخلاقی، اصالت اخلاقی داشتن و گرایش به محبت و مراقبت داشتن به عنوان یافته های پژوهش مطرح شده است. این پژوهش به منزله نتیجه، هدف غائی رویکرد تربیت اخلاقی در متامدرنیسم را پرورش انسانی تلاشگر در فضای انزواگر پست مدرن در نظر گرفته است که علاوه بر هشت هدف واسطی، هشت اصل و هفت روش تربیت اخلاقی را شامل می شود. مؤلفه هایی همچون تناسب اخلاقی، ساخت معنا، اصالت- محوری، همدلی، صمیمیت فناورانه، توسعه مرحله ای، دلخوشی احتمالی و روایتهای بزرگ به عنوان اصول رویکرد تربیت اخلاقی در متامدرنیسم مطرح شده است. همچنین از ترکیب، نسل نویسی، همکاری، حضور شناسنامه ای، تاریخ نگری، بیان تناقض و امید و خوش بینی، به منزله روشهای تربیت اخلاقی متامدرن نام برده شده است.

یکی از راه های دستیابی به شناخت بهتر رویکردهای قرآن پژوهی و مطالعات قرآنی، بررسی وجوه اشتراک و افتراق دیدگاه های صاحب نظران در زمان ها و دوره های مختلف است. این پژوهش با هدف بررسی مقایسه ای مطالعات قرآنی مستشرقین در مدرنیسم، پست مدرنیسم و متامدرنیسم، منطبق با روش تطبیقی، به شکل اسنادی و با ابزار گرد آوری داده ها و فرم فیش انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل کلیه اسناد، مدارک و منابع مرتبط با موضوع مورد بررسی می باشد. در این تحقیق با مقایسه و تحلیل تطبیقی داده ها، ضمن معرفی و ابداع یک دوره بندی جدید در حوزه قرآن پژوهی خاورشناسان، مشخص گردید، ویژگی ها و تفکر حاکم بر هر کدام از این دوره های سه گانه، در تبیین، تحلیل و نتایج این پژوهش ها به طور محسوسی موثر بوده است. بر این اساس نمی توان بدون در نظر گرفتن عنصر زمان و اندیشه حاکم بر هر کدام از این دوره ها، نسبت به ارزیابی دقیق نتایج مطالعات قرآنی مستشرقین، قضاوت و داوری درستی انجام داد.