محسن قیاسی

نوسانات سیاست های بازرگانی نفت در ایران طی سال های اخیر افزایش یافته است و به یک مسئله مزمن تبدیل شده است. با توجه به آنکه تداوم این نوسان ها دارای آثار نامطلوبی برای جامعه مثل بی ثباتی اقتصادی و سیاسی است، شناسایی دلایل آن از اهمیت اساسی برخوردار است. هدف اصلی تحقیق شناسایی عوامل مؤثر بر سیاست های بازرگانی صنعت نفت است. در هر کشور دولت به عنوان اصلی ترین نهاد حاکمیتی و یک رکن نهادساز با تشکیل و هدایت نهادها می تواند بر میزان و نحوه اثرگذاری تجارت بین الملل بر رشد اقتصاد مؤثر باشد. این مقاله دلایل اثرات بر سیاست های بازرگانی نفت در ایران را با استفاده از داده های مستخرج از مطالعه میدانی در سال 1402 و به کارگیری روش دلفی فازی، مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد، به ترتیب شاخص های ثبات سیاسی، ثبات تجاری، نقش تحریم ها و اثربخشی دولت بیشترین تأثیر را بر صادرات و واردات نفت ایران داشته است. همچنین متغیرهای درجه باز بودن تجارت، نرخ ارز، تعرفه گمرکی و نرخ تورم تأثیر مثبت و معنی داری بر صادرات و واردات نفت دارند.