امین یعقوبی

روضه الناظر و نزهه الخاطر سفینه ای است به جامانده از قرن هشتم، مشتمل بر اشعاری با زبان فارسی و عربی. این سفینه را عزالدین عبدالعزیز کاشی گردآوری کرده است. نسخه مد نظر ترقیمه ندارد و در ارتباط با تاریخ دقیق آن به حدس و گمان روی آورده اند. روضه الناظر و نزهه الخاطر ازنظر معرفی و ارائه نمونه های شعریِ شاعران گمنام و شناخته شده، دارای ارزش و اهمیت ویژه ای است. تمامی اشعاری که در این سفینه آمده، از شاعران پیش از سده هشتم است. سفینه مد نظر ازنظر تاریخی و معرفی شاعران و حل تنازع در انتساب شعرِ شاعران بسیار درخور است؛ بااین حال نباید از این موضوع مهم نیز غافل بود که گاهی خطاهایی در انتساب اشعار شاعران، در آن رخ داده است. پژوهش پیش ِ رو بر آن است تا با مطابقت نسخه های خطی و چاپی بتواند چند انتساب مشکوک این سفینه را بررسی و صحت و سقم آنها را مشخص کند. تقدم و تأخر تاریخیِ نسخه ها و متونی که بررسی و با متن روضه الناظر و نزهه الخاطر مقابله شده اند، در تأئید و رد این انتساب ها از اهمیت بالایی برخوردار است. در این جُستار هشت مورد از انتساب های مشکوک سفینه مزبور بررسی شد که سه مورد با قطعیت تأیید و سه مورد رد شد. در دو مورد دیگر اگرچه با قاطعیت نمی شود نظر داد، اما می توان حدود منطقی انتساب ها را مشخص کرد.