کوثر خیری

مقاله حاضر به مطالعه کاربرد راهکارهای عذرخواهی توسط ترک زبانان شهر تبریز می پردازد. صد و بیست شرکت کننده (60 مرد و 60 زن) ترک زبان تبریزی که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، در یک آزمون تکمیل گفتمان شرکت کردند. این آزمون شامل 20 سناریو بود که در آن از 10 راهکار عذرخواهی استفاده می شد. به این ترتیب، 2400 راهکار عذرخواهی به دست آمد. راهکارها بر اساس دسته بندی بلوم-کولکا و اولشتاین (1984) تحلیل شدند. این دسته بندی شامل ابزار نشان دادن کنش منظوری، برعهده گرفتن مسئولیت، توضیح، پیشنهاد جبران، قول تکرار نکردن، نگرانی برای شنونده و استراتژی های غیرکلامی است. یافته ها نشان دادند که پرکاربردترین استراتژی ها در میان شرکت کنندگان توضیح و پیشنهاد جبران بوده است. همچنین، در برخی سناریوها بین سن، جنسیت و سطح تحصیلات و انتخاب راهکار عذرخواهی ارتباط معنی داری وجود دارد. برای مثال، در تعامل با خویشاوندان هم سطح با شرکت کننده و در ارتباط کودک و بزرگسال که در آن شرکت کننده در جایگاه بالاتری قرار دارد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که افراد در بافت های مختلف از راهکارهای متفاوتی برای عذرخواهی استفاده می کنند.