مهدی اصغرخواه فرخانی

یکی از ارکان مهم تأمین مسکن، توجه به ترجیحات مستند و قابل اطمینان شهروندان است که باتوجه به آن ها بتوان به تجویزها و راهکارهای طراحی در محیط های مسکونی پرداخت. این ترجیحات مستند را می توان در ویژگی های فضایی جستجو کرد، اما ازآنجایی که ویژگی های فضایی متفاوتی در حوزه مطالعات معماری ذکرشده است، نیازمند شناسایی و تدقیق ویژگی های فضایی در حوزه مسکن هست. ازاین رو، این پژوهش به دنبال آن است که ویژگی های فضایی خانه های آپارتمانی را در شهر بندرعباس بر اساس تجربه زیسته ساکنان شناسایی و تدقیق نماید و سپس، هر یک از ترجیحات ویژگی های فضایی با تکیه بر تجربه زیسته ساکنان بررسی شود. روش پژوهش ازنظر هدف بنیادی و روش انجام به صورت ترکیبی (کیفی-کمی) انتخاب شده است. جمع آوری داده ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و برداشت های میدانی شامل تهیه پرسش نامه و مصاحبه صورت گرفت و پس از تدوین چارچوب نظری، به کمک روش دلفی و مصاحبه عمیق با ساکنان، ترجیحات ویژگی های فضایی تدقیق شد، سپس میزان اهمیت هر یک بر اساس نظر خبرگان موردسنجش و رده بندی قرار گرفت. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان می دهد که 16 مورد ترجیحات ویژگی های فضایی در خانه ها آپارتمانی با تکیه بر تجربه ساکنان، در شهر بندرعباس وجود دارند. این شمار از ویژگی های فضایی بر پایه میزان اهمیت موردسنجش قرار گرفتند و آشکار شد که ویژگی «هدایت و راهنمایی فضا» به نسبت دیگر ویژگی های فضایی شناسایی شده اهمیت بیشتری در خانه های آپارتمانی بندرعباس دارد از سوی دیگر، ویژگی «خاطره انگیزی فضا» از اهمیت پایین تری برخوردار است. همچنین ویژگی های فضایی در دسته بندی «ساختاری-عملکردی» و «کیفی-روان شناختی» باتوجه به امتیازدهی متخصصان و مصاحبه عمیق از ساکنان به درستی جاگذاری شده اند.