شاهرخ باویلی

آمایش سرزمین عبارت است از  چگونگی تنظیم رابطه بین انسان، فضا و فعالیت های انسانی در فضا را در برمی گیرد و هدف از تنظیم این رابطه، بهره برداری منطقی از کلیه امکانات، به منظور بهبود وضعیت مادی و معنوی جامعه در طول زمان است.   اهداف آمایش سرزمین در کشورهای مختلف ابتدا مفهوم دفاعی داشت، ولی امروزه مفهوم توسعه ای پیدا نموده و اهداف مختلف دیگری را نیز در برگرفته است. مهم ترین این اهداف شامل 1 - اهداف محیطی؛  2- اهداف اجتماعی؛  ۳- اهداف اقتصادی؛   ۴- اهداف کالبدی؛  ۵- اهداف سیاسی؛ است.هدف از انجام این تحقیق تعیین و تبیین اصول و ملاحظات مؤثر در آمایش یگان های ارتش جمهوری اسلامی ایران است.  نوع تحقیق کاربردی- توسعه ای است و روش انجام آن  توصیفی- تحلیلی است.  روش گردآوری این مطالعه کتابخانه ای و میدانی شامل پرسشنامه است.جامعه آماری تحقیق  شامل کلیه فرماندهان (یا جانشینان آنان) و مدیران راهبردی(یا جانشینان آنان) شاغل در محل های سرلشکری و بالاتر و همچنین خبرگان شاغل و بازنشسته صاحب نظر در حوزه آمایش بوده است. پس از تجزیه وتحلیل اطلاعات بر اساس نتایج به دست آمده تعداد 93 مورد را به عنوان اصول و ملاحظات احصاء شد و در جلسات خبرگی پس از بحث و بررسی درنهایت تعداد 7 عنوان اصل و 93 مورد به عنوان ملاحظه احصاء گردید.

دکترین نظامی مبتنی بر اصول به کارگیری منابع نظامی به منظور پیشبرد مستمر امور، طراحی و با توجه به تغییر دائمی شرایط محیطی به خصوص در جنگ های آینده، بسیار پویا می باشد. بر همین مبنا تدوین آن فرآیندی، با رصد دائمی و بازخوردگیری از مراحل اجرا، صورت می پذیرد. بنابراین با توجه به پیچیدگی های محیطی در جنگ های آینده، نیاز به الگویی جامع وجود دارد تا تدوین گران بتوانند با این الگو از پراکندگی اقدام پرهیز و با حرکت منظم و منسجم، فرآیند تدوین دکترین نوین را طی کنند. دکترین عملیات مشترک که نتیجه ی تبدیل سازماندهی عملیات رزمی از تک نیرویی به نیروهای چندگانه است و با توجه به پیچیدگی های پیشِ رو در جنگ های آینده و مزیت های آن، پیش بینی می شود که محوریت عملیات رزمی در جنگ های آینده را نیز تشکیل دهد. این پژوهش از نوع کاربردی- توسعه ای و به روش توصیفی با رویکرد آمیخته بوده و جامعه ی آماری تحقیق آن، اسناد و مدارک و نشریات مرتبط و مصاحبه با خبرگان و صاحب نظران این حوزه است. جامعه ی آماری این تحقیق، از مسؤلین سطوح بالای نظامی انتخاب شده اند که به علت ویژگی خاص موضوع تحقیق، حجم نمونه بر حجم جامعه ی آماری منطبق بوده و لذا نیاز به نمونه گیری نبوده است. همچنین در جمع آوری اطلاعات، از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. یافته های این تحقیق از جمله ابعاد الگوی پیشنهادی شامل محیط داخلی/ملّی، محیط خارجی/فراملی، محیط سازمانی و ماهیت عملیات مشترک می باشد.