پرویز صبوری

بسیج مستضعفین که یکی از معماری های اثرگذار امام خمینی(ره) می باشد، به عنوان نهادی جهادی در همه عرصه های گونان نقش آفرینی می کند که در دفاع مقدس، دفاع از حرم و برنامه های گوناگون انقلاب اسلامی اثرگذار بوده و الگوی مناسبی برای کشورهای جبهه مقاومت اسلامی ارائه داده است. این پژوهش با هدف بررسی نقش مشارکت اجتماعی بسیج در شکل گیری تمدن نوین اسلامی با روش آمیخته انجام شده است. ابتدا در دیدگاه های مقام معظم رهبری تمدن سازی بسیج به شکل تحلیل مضمون و با روش کیفی انجام شد و سپس با روش کمی مشارکت اجتماعی بسیج با شاخص های خودباوری اجتماعی، سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی و سابقه عضویت در بسیج مطالعه شد. در روش کیفی نمونه با اشباع نظری به دست آمد جامعه آماری پژوهش، همه اعضای بسیج سپاه خلخال بوده که با استفاده از فرمول کوکران 367 نفر به عنوان  حجم نمونه تعیین شد. روش نمونه گیری پژوهش از گونه خوشه ای و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه پژوهشگر ساخته است که روایی آن صوری با نظر جامعه شناس ها و روش شناس ها به دست آمده است و پایایی آن برای متغیرهای پژوهش از 811./. تا 930/. بوده است در بخش کیفی 23 مضمون پایه در 6 مضمون سازمان دهنده به مضمون مرکزی نقش بسیجیان تمدن ساز ارتباط یافت که انتظارهای از بسیج از سوی فرمانده معظم کل قوا است. نتایج بدست آمده کمی برای مشارکت اجتماعی نشان داد، میانگین مشارکت اجتماعی بسیجیان خلخال در حد متوسط بوده است. تحلیل فرضیه های پژوهش بیان می کند، احساس خودباوری اجتماعی، سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی و سابقه عضویت در بسیج، نقش معناداری بر مشارکت اجتماعی اعضای بسیج در پیشرفت و ایجاد فضای رو به جلو و تمدن سازی دارند. شاخص های برازش مدل معادلات ساختاری نشان داد بین داده های تجربی با مدل مفهومی پژوهش همخوانی بالایی وجود دارد. مقایسه انتظار و وضعیت شناسی نشان می دهد که بسبج در اندازه متوسط نقش تمدن سازی را با شاخص مشارکت با معرف های خودباوری، سرمایه های اجتماعی و... عضویتش انجام داده است برای ایفای نقش آرمانی باید بیشتر مجاهدت کند.

ارائه مدل سیاست دفاعی بر پایه اندیشه های رهبران جامعه، نقشه راه روشنی است که کنش های افراد و گروه های اجتماعی جامعه را در رویارویی با تهدیدها هدایت می کند. این پژوهش با هدف ارائه مدل سیاست دفاعی با بهره گیری از بیانات مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) و با استفاده از روش پدیدارشناسی و با تکنیک هفت مرحله ای کولایزی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل سخنرانی ها و پیام های رهبر معظم انقلاب از سال 1368 تا 1401 می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 43 سخنرانی انتخاب و با نرم افزار MAXQDA عملیات کدگذاری انجام شده است. نتایج یافته ها نشان می دهد که سیاست دفاعی معظم له (مد ظله العالی)، سیاستی همه جانبه و براساس آموزه ها و ارزش های نظام مقدس جمهوری اسلامی است. مدل سیاست دفاعی به دست آمده دارای 81 مؤلفه است که به منظور دفاع از مظلومان جهان، امنیت پایدار، عزتمندی ملّت ایران و امّت اسلامی ارائه شده است.