سید محمدصادق هاشمی شاهرودی

حقوق بشردوستانه بین المللی در مخاصمات مسلحانه میان رزمندگان و غیرنظامیان تفکیک قائل می-شود تا جایی که حمله عمدی علیه غیرنظامیان یا علیه افراد غیرنظامی که در درگیری ها مشارکت ندارند، جنایت جنگی محسوب می شود. غیرنظامیان حاضر در مخاصمات مسلحانه می بایست در برابر خسارات ناشی از حملات گروه های مسلح، دولت یا افراد محافظت شوند، زیرا آنها حق دارند از هر گونه خسارتی که ناشی از عدم رعایت موازین قانونی توسط دولت ها حین مخاصمات مسلحانه می باشد در امان باشند و در صورت سهل انگاری دولت ها و عدم تبعیت آنها از قواعد حقوق بشردوستانه بین المللی در مخاصمات مسلحانه، مسئولیت حقوقی بر آنها تحمیل می گردد و در این صورت با ورود خسارت، همه عاملان و مسببین ورود خسارت به غیرنظامیان حین مخاصمات مسلحانه می بایستی پاسخگو باشند و جبران زیان نمایند. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال این سوال اصلی است که مسئولیت دولت ها در قبال نقض حقوق بین المللی بشردوستانه غیرنظامیان در مخاصمات مسلحانه چیست؟ فرضیه اصلی حاکی است به رغم قواعدی حقوق غیرنظامیان در مناطق مخاصمه مبتنی بر حقوق بین الملل بشردوستانه لیکن هنوز شاهد بروز خسارات و محیط ناامن برای غیرنظامیان در مخاصمات مسلحانه دولت های درگیر می باشیم که همین امر اهمیت مسئولیت حقوقی و بین المللی دولت ها در پایبندی به اصول بشردوستانه در حین مخاصمات مسلحانه را مضاعف می نماید.

حکمروائی خوب درصدد است تا در شرایط جدید و متفاوت زندگی معاصر، با بیان شاخص ها و مؤلفه هایی درباره کیفیت و نقش دولت دیدگاه های تازه ای را مطرح کند. البته هنوز اجماع و وحدت نظر مشخصی درخصوص محتوا و مؤلفه های حکم راوائی خوب شکل نگرفته است. در این تحقیق[e1]  در ابتدا معنی و مفهوم حکم روائی خوب در اسناد سازمان های بین المللی بررسی شده و سپس ضمن برشمردن مولفه های اصلی آن یعنی حاکمیت قانون، مشارکت و شفافیت، به تحلیل و نقش آن در تقویت مردم سالاری  و حقوق بشر پرداخته شده است. پژوهش پیش رو به این نتیجه دست یافته است که با تقویت و ارتقای شاخص های حکم روائی خوب می توان به تقویت مردم سالاری  و حقوق بشر کمک کرد. روش تحقیق به صورت روش تحلیل محتوا بوده و داده ها و اطلاعات نیز از طریق مطالعات کتابخانه ای و اسنادی گردآوری شده است.