الهه میری نژاد

طی چند دهه اخیر، موضوع کارآفرینی توجه زیادی را در بخش دولتی به خود جلب کرده است، به گونه ای که امروزه با رویکرد جدیدی از مدیریت دولتی با عنوان دولت کارآفرین روبه رو هستیم. کارآفرینی برای مرتفع ساختن مشکلات مزمن خدمات اداری و دولتی مطرح شده است که این موضوع نیاز به بررسی و شناسایی پیشران های مؤثر بر این رویکرد دارد. بر همین اساس، پژوهش حاضر با هدف واکاوی پیشران های توسعه دولت کارآفرین در کشور انجام شده است. بدین منظور پس از تعریف موضوع و انجام مطالعات اکتشافی و کتابخانه ای اولیه، عوامل و مؤلفه های مربوط از طریق روش دلفی و توسط پرسشنامه ای محقق ساخته به نظر خبرگان رسید و پس از اخذ نظرات اصلاحی کیفی و کمّی از سوی ایشان بر اساس روش های آماری مربوط تحلیل و در نهایت تناسب مدل، مؤلفه ها و ترکیب عوامل به اجماع آنان رسید. جامعه مورد مطالعه در این بخش شامل 33نفر از خبرگان دانشگاهی و حرفه ای آشنا با موضوع است که به صورت غیراحتمالی و قضاوتی انتخاب شدند. در ادامه، برای آزمون مدل طراحی شده پرسشنامه ای محقق ساخته در بین 335نفر از مدیران و کارشناسان سازمان های منتخب بخش دولتی در استان سیستان و بلوچستان که به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند، توزیع شد و تجزیه وتحلیل داده های به دست آمده با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی توسط نرم افزار Smart PLS 3 انجام شد. درنهایت، نتایج پژوهش نشان داد که سه دسته پیشران های ساختاری، محتوایی و زمینه ای بر توسعه دولت کارآفرین در کشور تأثیر دارد. از این میان، پیشران های محتوایی با ضریب تأثیر 6/43، بیشترین اثرگذاری را بر توسعه کارآفرینی در سازمان های بخش دولتی دارند.  

هدف: طی سال های اخیر دولت کارآفرین با تأکید بر بازآفرینی دولت به عنوان یکی از رویکردهای مدیریت دولتی نوین در بسیاری از کشورهای جهان مطرح شده است که این موضوع نیاز به شناسایی عوامل مؤثر در ایجاد و توسعه این شکل از دولت دارد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی پیشران های توسعه دولت کارآفرین انجام شده است. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: در این پژوهش از راهبرد تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قیاسی در چارچوب پژوهشی اسنادی استفاده شده است همچنین، تدوین چارچوب کدگذاری مناسب برای اجرای تحلیل محتوای کیفی با روش فراترکیب انجام شده است. یافته های پژوهش: در این پژوهش، پیشران های مؤثر بر توسعه دولت کارآفرین در پنج دسته «پیشران های ساختاری»، «پیشران های محتوایی»، «پیشران های زمینه ای»، «پیشران های فناورانه» و «پیشران های بنیادین» جای داده شد. محدودیت ها و پیامدها: با توجه به جمع بندی مبانی نظری جهانی در این پژوهش، برای استفاده از نتایج باید به ویژگی های خاص سازمان های دولتی توجه کرد.   پیامدهای عملی: توجه به پیشران های پنج گانه نام برده شده در فرایند توسعه دولت کارآفرین می تواند منجر به ارتقای کارآفرینی در سازمان های دولتی گردد.  ابتکار یا ارزش مقاله: در رابطه با پیشران های ارائه شده در این پژوهش، با توجه به اینکه تاکنون مدلی جامع برای توسعه دولت کارآفرین به طور همزمان با تأکید بر دو سطح خرد و کلان دولت ارائه نشده است، این پژوهش می تواند نقشه راه جامع و مناسبی برای توسعه دولت کارآفرین در نظر گرفته شود. نوع مقاله: پژوهشی با رویکردهای کیفی