ملیحه عرب هاشمی

زمینه: تفکر انتقادی یکی از موضوعات اصلی است که در هر برنامه درسی فارغ از محتوای موضوعی بایستی در نظر گرفته شود. با بررسی ادبیات این حوزه به ویژه در دوره اول متوسطه پژوهشی که به بررسی میزان بهره گیری از این سازه پراهمیت در برنامه های درسی بپردازد یافت نشد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان بهره گیری تفکر انتقادی در تدوین عناصرهدف و فعالیت های یاددهی و یادگیری برنامه درسی در دوره متوسطه اول انجام شد. روش: در پژوهش حاضر، از طرح ترکیبی و از نوع اکتشافی متوالی استفاده شد. در بخش کیفی، از روش پدیدارشناسی و در بخش کمی، از روش توصیفی – پیمایشی بهره گرفته شده است. در بخش کیفی با 11 نفر از اساتید دانشگاه ها، دبیران و کارشناسان که در حوزه اهداف و برنامه درسی اهل نظر هستند، مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. ابزار جمع آوری داده های پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه مستخرج از بخش کیفی بوده است. جامعه آماری بخش کمی دبیران و کارشناسان در آموزش و پرورش بودند که به روش خوشه ای چندمرحله ای، تعداد 300 نفر انتخاب شدند. برای تعیین روایی سؤال های مصاحبه و پرسشنامه از روایی صوری و محتوایی و برای برآورد پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تحلیل داده-های پژوهش در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون و در بخش کمی از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون تی استیودنت) در نرم افزار spss نسخه 26 بهره گرفته شد. یافته ها: یافته های کیفی پژوهش حاکی از آن بود که 30 شاخص از منظر مصاحبه شوندگان مهم ترین شاخص های اهداف و 33 شاخص مهمترین شاخص های فرایند یاددهی یادگیری بودند و می توان از شاخص های شناسایی شده برای ارزشیابی و بازنگری اهداف و فرایند دروس دوره متوسطه اول استفاده نمود. یافته های کمی نشان داد میانگین عمل به شاخص های اهداف و فرایند برای دروس دوره متوسطه اول نامطلوب بوده و نیاز به توجه بیشتری دارد. نتیجه گیری: تفکر انتقادی بسان یک بعد پایه ای و مهم در زنجیر نظام آموزشی کشور به ویژه در دوره متوسطه اول

هدف: از جمله آسیب های اجتماعی جامعه اعتیاد است. با رویکرد درمان شناختی-رفتاری فریش می توان به بهبود توانمندی های اجتماعی و روان شناختی افراد معتاد کمک نمود و زمینه تسهیل فرایند ترک را در آنان فراهم کرد. بنابراین این پژوهش با هدف اثربخشی روان درمانی شناختی- رفتاری مبتنی بر مدل مایکل فریش بر مسئولیت پذیری اجتماعی و بهزیستی روان شناختی بر درمان جویان مراکز ترک اعتیاد انجام شد. روش: پژوهش از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه درمان جویان مراکز ترک اعتیاد تحت نظر بهزیستی شهر مشهد بود که از بین آنها 30 نفر به صورت داوطلبانه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه مسئولیت پذیری اجتماعی سالکووسکیس (2000) و پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف (1989) استفاده شد. گروه آزمایش8 جلسه درمان شناختی- رفتاری مبتنی برمدل مایکل فریش دریافت نمودند. داده ها بر اساس روش تحلیل کوواریانس چند متغیره و تک متغیره تحلیل شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد درمان شناختی – رفتاری مبتنی بر مدل مایکل فریش منجر به بهبود مسئولیت پذیری (05/0>P ,943/7=F) و بهبود بهزیستی شناختی (05/0>P ,971/9=F) درمان جویان ترک اعتیاد می شود. نتیجه گیری: بر این اساس مراکز مشاوره ای و کمپ های ترک اعتیاد می توانند برای کمک به معتادان از روش های درمان غیر دارویی مثل نتایج پژوهش حاضر نیز کمک بگیرند.

زمینه و هدف : بررسی ها نشان می دهد دانش آموزانی که از مدارس آشنا به مناطق ناشناخته نقل مکان می کنند، ممکن است به دلیل اختلالات موقت در فرآیند یادگیری دچار مشکل شوند. هدف از این پژوهش طراحی مدل مطلوب جهت انتقال اثر بخش دانش آموزان دوره ابتدایی به متوسطه است. روش پژوهش: این پژوهش که از نوع پژوهش های کیفی به شمار می رود، با رویکردی استقرایی و با استفاده از راهبرد پژوهشی نظریه داده بنیاد و طرح نظام مند اشتراس - کوربین به نظریه پردازی پرداخته است. جامعه در بخش کیفی شامل خبرگان، مشاوران و صاحب نظران در حوزه برنامه ریزی درسی است که مورد مصاحبه قرار گرفتند. روش نمونه گیری به صورت نمونه گیری هدفمند و برای جمع آوری اطلاعات و رسیدن به اشباع نظری، با 12 نفر از خبرگان، مشاوران و صاحب نظران، مصاحبه نیمه ساختار یافته به عمل آمد. نکات کلیدی مصاحبه ها طی مراحل سه گانه کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل شدند. برای روایی و پایایی پژوهش از بررسی به وسیله اعضاء، مشارکتی بودن، مثلث سازی و پایایی بازآزمون استفاده گردید. یافته ها: در نهایت مدل مطلوب جهت انتقال اثر بخش دانش آموزان دوره ابتدایی به متوسطه با 51 مقوله و 167 مفهوم طراحی شد. بنابراین الگوی حاصل از این پژوهش می تواند برای تصمیم سازان آموزش و پرورش، خانواده ها و نیز مدارس مورد استفاده قرار گیرد و به بهبود انتقال اثر بخش دانش آموزان دوره ابتدایی به متوسطه کمک کند. بحث و نتیجه گیری: با در نظر گرفتن اهدافی همانند مزیت های انتقال، استقلال دانش آموزان، کاهش بروکراسی در دبیرستان، کاهش ناهماهنگی ها، کاهش موانع سازمانی، کاهش موانع آموزشی، کاهش موانع شخصی، کاهش موانع محیطی، ارتباط با همسالان، کاهش موانع اجتماعی، اهداف تفریحی، کلاس های منعطف و غیر طولانی می توان به نتایجی همچون روشن نمودن ابعاد انتقال برای دانش آموزان، محیط آرامش بخش دبیرستان، کاهش ترس، ارتباط با دوستان قدیمی، ایجاد انگیزه، یافتن دوستان جدید دست یافت.