رویا احمدآبادی

منشور شهروندی، که در ایران با عنوان «حقوق شهروندی در نظام اداری» شناخته می شود، به دنبال تضمین حکمرانی بهتر از طریق ارتقاء مشارکت شهروندان و فراهم آوردن پایه ای برای پاسخگویی، شفافیت و ارائه خدمات بهتر است. اجرایی شدن تصویب نامه حقوق شهروندی در نظام اداری از سال 1396 همواره با چالش هایی روبه رو بوده، بنابراین آنچه مورد نیاز است تجدید نظر در رویکردهای مدیریتی و به کارگیری ابزارهای جدید برای برنامه ریزی مبتنی بر مهمترین عوامل اثرگذار است. هدف پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل مهمترین پیشران های مؤثر بر حقوق شهروندی در نظام اداری است. برای دستیابی به این هدف داده های مورد نیاز برای انجام پژوهش ابتدا از طریق مطالعات کتابخانه ای و سپس مصاحبه با خبرگان گردآوری شده اند. ابتدا فهرستی شامل 48 پیشران مؤثر بر حقوق شهروندی در نظام اداری تهیه و با استفاده از روش دلفی 15 پیشران مهم انتخاب شد که برای سنجش میزان تاثیرگذاری و تأثیر پذیری آنها در ماتریس اثرات متقابل وارد شدند. با تحلیل خروجی نرم افزار میک مک، میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری هر یک از پیشران ها مشخص شد. بر این اساس عوامل توانمندسازی شهروندان، اراده سیاستمداران، فضای باز سیاسی و شبکه های اجتماعی به عنوان پیشران های کلیدی که دارای بیشترین میزان تأثیرگذاری بر حقوق شهروندی در نظام اداری هستند، شناسایی شدند.

تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر تفکر استراتژیک بر اثربخشی تصمیم گیری در سازمان های دولتی با درنظرگرفتن نقش تعدیلگر سیستم های عملکرد بالا صورت گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها، توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل 200 نفر از کارشناسان و مدیران سازمان اداری و استخدامی کشور بود، که به روش طبقه ای تصادفی نسبی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، سه پرسشنامه استاندارد لیدکا (1998) برای متغیر تفکر استراتژیک، سان و همکاران (2007) برای متغیر سیستم های عملکرد بالا، و اثربخشی تصمیم گیری دین و شارفمن (1996) بود، که پایایی این پرسشنامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 845 / 0، 882 / 0 و 891 / 0 تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها روش مدلسازی معادلات ساختاری توسط نرم افزار لیزرل استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد تفکر استراتژیک بر اثربخشی تصمیم گیری تأثیر معنا داری دارد (54 / 0=β). همچنین، در ادامه نقش تعدیلگر سیستم های عملکرد بالا در این رابطه تأیید شد. براساس یافته های این تحقیق، وقتی که مهارت تفکر استراتژیک در سازمان جریان داشته باشد، اثربخشی تصمیم های اتخاذشده ارتقا می یابد، همچنین، با وجود سیستم های کاری با عملکرد بالا، این تأثیر تقویت خواهد شد. بنابراین، سازمان های دولتی به منظور افزایش اثربخشی تصمیم ها باید در کنار تقویت مهارت های تفکر استراتژیک، به استقرار سیستم های کاری با عملکرد بالا در سازمان توجه بیشتری داشته باشند.