احمدرضا نجفی

در سر فصل های نوشته  شده در برنامه درسی دوره کارشناسی رشته آموزش تاریخ (بازنگری شده در گروه هماهنگی برنامه ریزی تربیت معلم در خردادماه 1395) درسی با عنوان طراحی واحد یادگیری ارائه شده است،که در این واحد ضمن یادآوری تفاوت های فردی، علائق و روش های یادگیری متفاوت، و هم چنین تاثیرات بافت و زمینه های اجتماعی در یادگیری دانش آموزان، وظیفه طراحی واحد یادگیری را در برخی از زمینه ها ، بر عهده معلمان قرار داده اند. از آن جا که این اتفاق در نظام آموزشی کشور که یک نظام کاملا متمرکز بوده و تمام برنامه های آموزشی را به صورت منسجم و واحد، طراحی کرده و البته علی رغم وجود تفاوت های فراوان فردی، اجتماعی، فرهنگی، دینی و جغرافیایی برای دانش آموزان سراسر کشور یک نسخه مشخص می پیچد،  یک گام به جلو می باشد. لذا با توجه به اینکه در سرفصل های اعلام  شده هیچ منبع خاصی برای ارائه این درس معرفی نگردیده و در توضیحی که برای آن نوشته شده، وضوح عملکردی، مشخص نیست ما بر آن هستیم تا با اتکا به تجربه تدریس این درس به عنوان یک تجربه زیسته  در چند ترم تحصیلی ضمن معرفی مشخصات و ارکان اصلی این واحد درسی یک نمونه طراحی واحد یادگیری در آموزش تاریخ  را ارائه کنیم . 

یادگیری مسئله محور روشی آموزشی فعّال و مبتنی بر سازنده گرائی است. سازنده گرایی ، ریشه در اندیشه های علمی و تربیتی دانشمندانی همچون پیاژه ، برونر و جان دیوئی دارد، و بر نقش فعّال یادگیرنده در درک و فهم و ساختن دانش و علم تاکید دارد. حلّ مسئله معتبرترین فعالیت یادگیری است که دانش آموزان می توانند انجام دهند. در یادگیری مسئله محور، یادگیرنده از طریق توسعه راهبردهای یادگیری فراشناختی، کارکردن در گروه های کوچک و حلّ مسائل واقعی، نقش فعّالی در ساخت دانش پیدا می کند. درس تاریخ به جهت تأکید بر محفوظات، استفاده افراطی از روش سخنرانی، مشکلات ساختاری و گاه محتوائی کتاب درسی تاریخ از جاذبه اندکی برای تدریس برخوردار است. فراگیران غالباً از ملال آور بودن موضوعات تاریخی یاد می کنند. بنابراین مدرس تاریخ بایستی در پی یک روش مناسب برای آموزش باشد . یادگیری مسئله محور از جمله شیوه های است که علاوه بر علاقمند نمودن دانش آموزان به درس تاریخ در توسعه فهم و سواد تاریخی دانش آموزان مؤثر می باشد. سئوال اصلی این پژوهش اینست که یادگیری مسئله محور را چگونه می توان در آموزش تاریخ بکار بست؟ در پاسخ به این سئوال و با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و استناد به تجربه عملی نگارندگان، این نتیجه حاصل آمد که در تدریس تاریخ به روشمسأله محور موضوعات آموزشی در دل مسأله اصلی تلفیق می شوند وتدریس براساس مسئله به شیوه عملی می تواند اشکال متنوعی داشته باشد. شیوه پروژه محور از جمله این روش ها است که به صورت نمونه عملی مورد بررسی قرار گرفته است.