محمدحسین فرهنگی

با توجه به سکونت کردها در نوار مرزی چهار کشور عراق، سوریه، ترکیه و ایران هرگونه تغییری می تواند ضمن برهم زدن موازنه قدرت در خاورمیانه، حساسیت و تنش های منطقه ای و فرا منطقه ای را به وجود آورد. در این میان سقوط صدام و پیدایش داعش، سبب تضعیف دولت مرکزی عراق و قدرت گرفتن اقلیم کردستان این کشور شد. رهبران اقلیم عراق با توجه به درگیری و اختلافات شدید میان کشورهای منطقه و به امید استفاده از برگ طلایی رژیم صهیونیستی جهت تشویق آمریکا به حمایت از اقلیم، استقلال کردستان عراق را اعلام کردند. اعلام استقلال کردستان عراق بدون رجوع به آرای مردم عراق، سبب برهم خوردن موازنه قدرت در منطقه و به دنبال آن تهدیدات امنیتی برای سایر کشورها شد. اعلام استقلال، کردستان عراق را به عرصه رقابت و نزاع قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای تبدیل کرد. این مقاله با هدف بازکاوی فرایند استقلال اقلیم کردستان عراق به رهبری بارزانی بوده و درصدد است تا به موانع و علل ناکامی اقلیم کردستان در اعلان استقلال آن بپردازد. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش بوده که چالش های پیش روی استقلال کردستان عراق در منطقه خاورمیانه کدام اند؟ این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و بر اساس نظریه رئالیسم به دنبال این فرضیه بوده که استقلال اقلیم کردستان عراق با چالش های متعددی در سه سطح ملی، منطقه ای و فرا منطقه ای روبه رو بوده است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که با توجه به شرایط داخلی (مخالفت دولت،گروه ها و احزاب عراقی و درگیری احزاب کردی با یکدیگر)، شرایط منطقه ای (مخالفت ایران، ترکیه، سوریه و اعراب) و شرایط فرامنطقه ای (عدم حمایت جدی آمریکا، اروپا و حتی روسیه) تحقق استقلال کردستان عراق و تشکیل دولت مستقل کرد امکان پذیر نیست.