محمدصابر قائم مقامی

مقالۀ حاضر با هدف ارائۀ یک مدل ارزیابی عملکرد با رویکرد تولید پایدار در کلاس جهانی، برای صنعت خودروسازی کشور انجام شده است. پژوهش در سه فاز اصلی شناسایی شاخص ها با فراترکیب، طراحی مدل با مدل سازی ساختاری-تفسیری و تحلیل حساسیت مدل با مدل یابی معادلات ساختاری انجام گرفته است و برای بررسی نظرها و انجام مصاحبه ها در این پژوهش، تعداد 10نفر از خبرگان تراز اول صنعت خودرو انتخاب شده اند. در فاز اول 12شاخص اصلی شناسایی شد. خبرگان معتقدند که موضوع تحریم باید به عنوان شاخص بسیار اثرگذار در صنعت خودروسازی نیز در نظر گرفته شود و درنهایت 13شاخص اثرگذار برای طراحی مدل شناسایی شد. در فاز مدل سازی با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری-تفسیری، مدل در شش سطح طراحی شد. با توجه به مدل، تحریم و مفاهیم مدیریتی به عنوان سنگ بنای مدل و مفاهیم اجتماعی به عنوان تأثیرپذیرترین شاخص شناسایی شدند. همچنین شاخص نوآوری در تحلیل MICMAC در بخش پیوندی، نشان می دهد تمرکز بر این شاخص در صنعت خودرویی کشور از ضروریات محسوب می شود. در فاز سوم هم نتایج نشان می دهد تحریم با 79درصد تأثیر بر مفاهیم مدیریتی و با 76درصد تأثیر بر نوآوری، بیشترین تأثیر را در این سازه داشته است و برای ارزیابی عملکرد تولید پایدار کلاس جهانی در شرکت های خودروسازی کشور، باید به اهمیت این موضوع توجه ویژه ای شود.

صنعت خودرو یکی از مهمترین صنایع تولیدی در جهان به شمار می رود و در ایران نیز این صنعت به عنوان لوکومتیو صتایع دیگر شناخته می شود. با این حال محصولات این صنعت آثار مخربی بر روی محیط زیست دارند و امروزه جدای از نگاه سنتی به عملکرد سازمان ها مسائل دیگری از قبیل مسائل زیست محیطی و اجتماعی نیز برای موفقیت سازمان با اهمیت شده اند؛ به همین منظور وجود مدلی برای ارزیابی عملکرد تولید پایدار در این صنعت بسیار با اهمیت است. هدف این پژوهش شناسایی شاخص ها و ارائه مدلی برای ارزیابی عملکرد تولید پایدار در صنعت خودروسازی ایران است. برای بررسی نظرات و انجام مصاحبه ها در این پژوهش تعداد 10 نفر از خبرگان تراز اول صنعت خودرو به شیوه تصادفی انتخاب شده اند. پژوهش در سه فاز اصلی شناسایی شاخص ها با فراترکیب، غربالگری شاخص ها با دلفی فازی و در نهایت مدلسازی به روش ساختاری تفسیری انجام گرفته است. پس از انجام دلفی فازی 5 معیار و 20 شاخص شناسایی شدند و در مرحله مدلسازی برنامه های آموزشی برای کارکنان و قابلیت اطمینان به عنوان سنگ بنای مدل و فرهنگ سازمانی به عنوان تاثیرپذیرترین شاخص شناسایی شد. با توجه به مدل توجه به تمام معیار های شناسایی شده(اقتصادی، زیست محیطی-سبز، اجتماعی، مدیریتی و تکنولوژیکی) برای رسیدن به تولید پایدار امری ضروری است و باید از تمامی جنبه های مختلف دانشی در این مسیر بهره برد.