نصیبه تاری

با شیوع ویروس کرونا، تعطیلی مدارس و لزوم تداوم آموزش، معلمان ناگزیر به ارائه آموزش در بستر الکترونیک شدند. در این میان یکی از چالشهای اساسی معلمان، چگونگی حفظ و ارتقاء سطح انگیزش دانش آموزان می باشد. با توجه به اهمیت راهبردهای انگیزشی معلمان در این دوران، پژوهش حاضر درصدد شناسایی تجارب زیسته معلمان در زمینه ارتقاء انگیزش تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی در محیط یادگیری الکترونیکی است. مقاله حاضر با روش پدیدارنگاری (تفسیری) انجام شده است. مشارکت کنندگان از میان معلمان ابتدایی شاغل به تدریس در بستر الکترونیکی در سال تحصیلی1400-1399 بودند که 14 نفر از آنان با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از مصاحبه غیرحضوری نیمه ساختاریافته استفاده شد. تجزیه و تحلیل مصاحبه ها با استفاده از راهبرد کلایزی انجام شد. در مجموع، تعداد 5 مقوله اصلی و 19 مقوله فرعی استخراج شد. یافته های پژوهش نشان داد که راهکارهای مؤثر معلمان برای ایجاد و تقویت انگیزه دانش آموزان در محیط یادگیری الکترونیکی شامل بهبود مؤلفه های آموزشی، توجه به ویژگی -های عاطفی - روانی دانش آموزان، رشد مهارت های اجتماعی، برجسته سازی تربیت علمی و نهایتاً تقویت ظرفیت های زیباشناختی است. نتایج بیانگر آن است که بهبود مؤلفه های آموزشی بیشترین سهم و توجه به ابعاد زیباشناسانه کمترین سهم را در مجموعه راهکارهای انگیزشی معلمان این پژوهش داشته است. لذا جهت دستیابی به نتایج موفق و بهبود یادگیری دانش آموزان کاربرد انگیزاننده های تمام ساحتی با مدنظر داشتن اقتضائات خاص زیست بوم جدید یادگیری و نیز ظرفیت هایی که می تواند پیشروی دانش آموزان قرار دهد، لازم و ضروری است.

هدف پژوهش حاضر بررسی و ادراک دیدگاه اساتید و متخصصان علوم تربیتی نسبت به دوره های برخط آزاد انبوه (موک ها) است. متناسب با این هدف، طرح پژوهش کیفی و روش آن تحلیل مضمون است. جامعه آماری این پژوهش، اساتید و متخصصان رشته علوم تربیتی است که حداقل در دو دوره موک شرکت کردند و تعداد 9 نفر از آنان، با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته نسبت به جمع آوری اطلاعات تا دستیابی به اشباع نظری اقدام شد. مصاحبه ها با استفاده از شیوه بروان و کلارک (2006) تحلیل شدند. در مجموع، سه موضوع، 11 تم اصلی و 36 تم فرعی بدست آمد. بر اساس یافته های پژوهش، احساسات و نگرش ها قبل و پس از شرکت در موک ها شامل تم های اصلی چون تردید نخستین و خرسندی واپیسین بوده است. قابلیت های موک نیز در بخش اهداف، محتوا، روش تدریس و ارزشیابی شناسایی شد. هم چنین چالش های بکارگیری موک ها در ایران شامل مواردی چون فنی، آموزشی، فرهنگی، اقتصادی و اخلاقی بوده است. در پایان، بر لزوم بازاندیشی و تمهید سازوکارهایی مناسب برای ارتقای شرایط مثبت و کاهش اثرات چالش های احتمالی تاکید و به برخی پیشنهادهای کاربردی اشاره شده است.