عماد فرازمند

امروزه بخشی از درآمد ملی کشورهای پیشرفته را درآمدهای ناشی از کسب وکارهای الکترونیکی تشکیل می دهد؛ از این رو شناسایی این کسب وکارها و شناسایی اولویت های سیاستگذاری برای رشد کسب و کارهایی که سودمندی بیشتری به همراه دارند، از ضروریت های سیاستگذاری در این حیطه است. بدیهی است که شناخت وضع موجود کسب وکارهای الکترونیکی داخلی می تواند گام مهمی در سیاستگذاری اثربخش تر باشد. در این تحقیق به دنبال شناخت هرچه بهتر وضعیت مدل ها ی کسب وکار وب سایت های داخلی نسبت به مدل ها ی کسب وکار وب سایت های بین المللی هستیم. به این منظور، ضمن بررسی 100 وب سایت داخلی و خارجی برتر بر اساس رتبه بندی الکسا، مدل کسب وکار آنها تعیین شد؛ سپس فراوانی و میانگین رتبه کسب وکارهای الکترونیکی وب سایت های برتر در هر دسته تعیین شد و نتایج دو دسته با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان می دهد در فضای کسب وکارهای الکترونیکی ایرانی به کسب وکارهایی که در مقیاس بین المللی مقبولیت و مطلوبیت بیشتری دارند، کمتر توجه می شود.

با توجه به روند روبه رشد تجارت الکترونیکی در دنیای کسب وکار، وب سایت ها بیش از پیش در سودآوری و موفقیت کسب وکارها نقش ایفا می کنند. از این رو محققان بسیاری از سال 1995 اقدام به ارائه مدل هایی برای ارزیابی وب سایت ها کرده اند. با این حال تعدد و ناهمگونی مدل های ارائه شده، جمع بندی و برداشت دقیق از این مدل ها را دشوار کرده است. در این مقاله تلاش شده است با استفاده از روش فراتحلیل، مدل های پیشین به گونه ای در یک مدل تجمیع شود که ضمن مطابقت نسبی ساختار مدل با اغلب آنها، از جامعیت نسبی نیز برخوردار باشد. مزیت استفاده از فراتحلیل به جای استفاده از روش های کیفی رایج این است که در این روش، به جای تکیه بر قضاوت مؤلفان و خبرگان، دیدگاه های افرادی تجمیع شده است که در زمینه ارزیابی وب سایت صاحب نظرند و دارای مقالات داوری شده هستند. به بیانی دیگر، اعتبار این روش متأثر از اعتبار تمامی مدل های پیشینی است که در نشریه های معتبر ثبت شده اند.

دولت الکترونیک عبارت است از استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارائه خدمات دولتی به شهروندان و کسب و کارها چنان چه دولت الکترونیک به درستی اجرا شود ارباب رجوع قادر خواهد بود که به راحتی وارد سایت دولت شده و اطلاعات یا خدمات مورد نیاز خود را از آن جا دریافت کند در طراحی یا استخدام دولت الکترونیک آن چه قبل از هر چیز باید مورد برسی قرار گیرد شناسایی وضعیت فعلی و رسیدن به وضعیت مطلوب طراحی نمود در این مقاله مدلی تحت عنوان مدل بلوغ دولت الکترونیک وزارت بازرگانی ایران معرفی شده است که با دید استقرایی ابتدا تمامی سازمان ها و معاونت های تابعه یک وزارتخانه را مورد بررسی قرار داده و سپس از طریق جمع بستن بلوغ دولت الکترونیک در این واحدهای تابعه بلوغ وزارتخانه را استخراج میکند در این مدل واحدهای تابعه بر اساس دو مورد خدمت رسانی الکترونیکی و برنامه ریزی و پشتیبانی الکترونیکی مورد بررسی قرار می گیرند در این مقاله فقط مدل مفهومی تشریح می شود