سعید نیک اخلاق

یکی از مدل های نوین رهبری در سازمان های پیشرو، مدل رهبری مربی گرا است. هدف مقاله حاضر ارائه مدل رهبری مربی گرا در صنعت برق ایران براساس رویکرد آمیخته است. در بخش کیفی از روش نظریه پرداری داده بنیاد استفاده شد و جامعه هدف شامل متخصصانی برجسته و اساتید دانشگاه در زمینه رهبری و مربی گری بود. با استفاده از نمونه گیری گلوله برفی، در مجموع با 16 نفر مصاحبه انجام شد و جدیدترین منابع مرتبط نیز، مورد تحلیل قرار گرفت. برای تحلیل داده ها، از رویکرد سیستماتیک استراوس و کوربین توسط نرم افزار MAXQDA2020 استفاده شد. پس از تحلیل داده ها در مرحله کدگذاری اولیه، 791 کد باز و سپس 35 کد محوری مرتبط با 6 کد انتخابی ایجاد شد. با توجه به مدل مفهومی،عوامل موثر در مدل رهبری مربی گرا و راهبردهای پیاده سازی آن و در نهایت پیامدها استخراج گردید. در بخش کمی، جامعه آماری شامل کلیه کارمندان بخش دولتی صنعت برق، مشتمل بر 16899نفر بودند که از این میان با استفاده از فرمول کوکران و نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 370 نفر انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته 76 سؤالی استفاده شد. برای تحلیل داده ها از مدل یابی معادلات ساختاری توسط نرم افزار SmartPLS3 استفاده گردید. نتایج بخش کمّی پژوهش، گویای تأئید مدل شناسایی شده بود. براساس مدل استخراج شده، مدیران می توانند جهت نهادینه سازی سبک رهبری مربی گرا گام بردارند.

هدف: یکی از مدل های نوین رهبری در سازمان های عصر حاضر، مدل رهبری مربیگراست. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های رهبری مربیگرا و ارزیابی مؤلفه های شناسایی شده در صنعت برق با استفاده از رویکرد آمیخته اکتشافی اجرا شده است. روش: در بخش کیفی، از استراتژی نظریه پردازی داده بنیاد استفاده شد و جامعه هدف، شامل متخصصانی برجسته و اساتید دانشگاه در حوزه رهبری و مربیگری بود که با 16 نفر از آنها مصاحبه های نیمه ساختاریافته به عمل آمد. همچنین، جدیدترین منابع مرتبط، تحلیل شد. برای تحلیل داده ها در بخش کیفی، از رویکرد سیستماتیک و کدگذاری های باز، محوری و انتخابی در نسخه 2020 نرم افزار مکس کیودا و در بخش کمّی، از روش پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری بخش کمّی، کلیه کارمندان بخش دولتی صنعت برق به تعداد 16899 نفر بود که از میان آنها با استفاده از فرمول کوکران و نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 370 نفر انتخاب شد. برای گردآوری داده ها، از پرسش نامه محقق ساخته 21 سؤالی استفاده شد. تحلیل داده ها در بخش کمّی با استفاده از نرم افزارهای اسمارت پی ال اس3 و اس پی اس اس 22 انجام گرفت. یافته ها: بر اساس نتایج بخش کیفی، مؤلفه های رهبری مربیگرا عبارت اند از: خودآگاهی، اعتمادسازی، هم دلی، برقراری ارتباطات مؤثر، کمک به هدف گذاری و طراحی اقدام ها، نظارت بر رشد و توسعه و تیم سازی. نتایج بخش کمّی پژوهش نشان داد که وضعیت موجود رهبری مربیگرا و تمامی مؤلفه های آن در صنعت برق، پایین تر از حد متوسط است. نتیجه گیری: بر اساس مؤلفه های استخراج شده در خصوص رهبری مربیگرا، مدیران می توانند مهارت های ضروری این سبک رهبری را در خود پرورش دهند.