بهمن محمدی

مسئله ساماندهی فضای شهری و توسعه پایدار در محلات حاشیه نشین، یکی از چالش های اساسی مدیریت شهری در شهرهای بزرگ است. بر اساس آخرین سرشماری در سال 1395، بیش از یک سوم جمعیت کرمانشاه در مناطق حاشیه نشین سکونت دارند که این امر نشان دهنده نبود یک مدل یکپارچه برای پاسخ گویی به نارضایتی های ناشی از سیاست های شهری است. این مقاله بر اساس روش تحقیق تجربی (آزمایشی) به بررسی وضعیت سکونت گاه های غیررسمی در شهر کرمانشاه از دیدگاه دو گروه جامعه آماری شهروندان حاشیه نشین و کارشناسان که به صورت تصادفی ساده انتخاب شده است، می پردازد. مهم ترین سکونت گاه های غیررسمی در این شهر شامل شهرک های دولت آباد، جعفرآباد و حکمت آباد هستند که از منظر بصری و زیرساختی در وضعیت نامساعدی قرار دارند. پژوهش حاضر با بهره گیری از روش تحلیل سلسله مراتبی و نظرسنجی از دو گروه (نخبگان و ساکنان محلات حاشیه نشین)، عوامل مؤثر بر شرایط این مناطق را تحلیل کرده است. پرسش نامه ها بر اساس مقیاس لیکرت و ساعتی تنظیم شده و پایایی و روایی آن ها از طریق آزمون های آلفای کرونباخ و آزمون نسب روایی محتوا (CVR) تأیید شده است. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری تی تست، لون، ویلکاکسون و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) صورت گرفته است. نتایج نشان می دهد که مشکلات بصری، از جمله فرسودگی ابنیه، کیفیت پایین مصالح ساختمانی و معابر غیر استاندارد، از مهم ترین ویژگی های سکونت گاه های غیررسمی کرمانشاه به شمار می آید. همچنین، عوامل اقتصادی نظیر درآمد پایین و فقدان زیرساخت های مناسب، نقش قابل توجهی در بروز مشکلات این مناطق ایفا می کنند. بر اساس یافته ها، پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت زندگی ساکنان این مناطق ارائه می شود که شامل بهسازی بصری محلات، ارتقای زیرساخت ها، افزایش امنیت اجتماعی، توانمندسازی اقتصادی و مشارکت شهروندان در فرآیند تصمیم گیری های شهری است. این پژوهش بر اهمیت توجه به ویژگی های اجتماعی و اقتصادی در ساماندهی سکونت گاه های غیررسمی تأکید می کند و راهکارهایی برای توسعه پایدار این محلات در چارچوب برنامه های شهری به منظور بهبود شرایط زندگی ساکنان ارائه می دهد.

تحلیل مکانی و مدل سازی بروز سرطان پوست در ایران با استفاده از GIS چکیده سرطان پوست به عنوان یکی از شایع ترین انواع سرطان در ایران، در سال های اخیر روند روبه رشدی داشته و به دلیل پیامدهای جسمی، روانی و هزینه های بالای درمان، به یکی از دغدغه های اصلی نظام سلامت تبدیل شده است. مطالعات مختلف نشان داده اند که عوامل طبیعی و اقلیمی نقش مهمی در بروز این بیماری ایفا می کنند. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل مکانی و مدل سازی نرخ بروز سرطان پوست در سطح شهرستان های کشور با استفاده از داده های مکانی، اقلیمی و به کارگیری دو روش پیشرفته مدل سازی شامل رگرسیون وزندار جغرافیایی (GWR) و شبکه عصبی پرسپترون چندلایه (MLP) است. ابتدا داده های مربوط به بروز سرطان پوست، پارامترهای اقلیمی و جمعیتی گردآوری شد. پس از تصحیح، فازی سازی و پیاده سازی تحلیل های مکانی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، مدل سازی با دو رویکرد MLP و GWR انجام گرفت. نتایج حاصل از اعتبارسنجی مدل ها نشان داد که مدل MLP با ضریب همبستگی 0.74 نسبت به مدل GWR با ضریب 0.49 عملکرد دقیق تری در پیش بینی نرخ بروز سرطان پوست دارد. تحلیل حساسیت نیز مشخص کرد که مجموع بارش، ساعات آفتابی، میانگین ارتفاع، تعداد روزهای گردوغبار و تعداد روزهای برف و تگرگ مهم ترین عوامل مؤثر بر بروز این بیماری هستند. یافته های پژوهش حاضر می توانند در راستای سیاست گذاری های بهداشتی، شناسایی مناطق پرخطر، اولویت بندی مداخلات پیشگیرانه و افزایش آگاهی عمومی کاربرد داشته باشند.

داوری متداول ترین شیوه ی حل وفصل اختلافات در حوزه تجارت بین الملل بوده و عبارت است از رفع اختلاف فی مابین اصحاب دعوی از طریق واگذاری آن به حکمیت اشخاصی که طرفین دعوی آنها را به توافق خود انتخاب می کنند و شامل دو مرحله رسیدگی به اختلاف و شناسایی و اجرای رأی می باشد. اما این هدف وقتی کامل تر می گردد که رای معتبر بوده و قابلیت اجرایی داشته باشد برای این منظور رأی صادره از سوی مرجع داوری تجاری بین المللی پس از صدور، نیازمند این است که توسط مرجع اجرا کننده به رسمیت شناخته شود و به اجرا درآید. در این میان موانعی بر سر راه اجرای رأی وجود دارند که معیار نظم عمومی کلی ترین و برجسته ترین آن ها است، چرا که معمولاً محکوم علیه رای داوری با کمک نظم عمومی و با توسل به موجبات و موانعی که مورد حمایت قانونگذار و اسناد و کنوانسیونهای بین المللی است تلاش می نماید تا از شناسایی و اجرای رای خودداری نماید. نظم عمومی بین المللی نمایانگر مجموعه سازمان ها و قواعد حقوقی است که با مبانی و اصول تمدنی یک کشور ارتباطی ناگسستنی دارند و ناگزیر بر قوانین خارجی مقدم می شوند. این نظم یک نظم مشترک بین کلیه کشورها نیست، بلکه نقطه تعادل بین منافع و نظم عمومی یک کشور با نظم عمومی و منافع دیگر ملت ها و نیازهای تجارت بین الملل است. در رابطه با این که نظم عمومی در اجرای احکام داوری تجاری بین المللی از چه جایگاهی برخوردار است؟ میان جلوگیری از نقض ارزش ها و قوانین داخلی و تمایل به احترام نسبت به قطعیت احکام داوری بین المللی تعارض رخ می دهد که مناسب ترین راهکار رفع این تعارض، اعمال مفهوم مضیق نظم عمومی در این زمینه می باشد. البته دادگاه محل اجرای حکم در هر صورت در رابطه با اجرای احکام بین المللی، بایستی نظم عمومی بین المللی را اعمال کند و حتی یکسان بودن مقر داوری بین المللی با دادگاه اجرایی نمی تواند دلیل مناسبی برای اعمال نظم عمومی داخلی دادگاه اجرایی در این زمینه باشد. با این وجود و علیرغم جایگاه و اهمیت نظم عمومی در اجرای احکام داوری تجاری بین المللی، تمامی ملاحظات مربوط به نظم عمومی کشورها در اجرای احکام داوری های تجاری بین المللی قابل اعمال نبوده و صرفاً نظم عمومی بین المللی کشور مربوطه و با تفسیر مضیق اعمال می گردد. 

در نوشتار پیش رو، دو رمان السمان والخریف نوشته نجیب محفوظ و دکتر نون، زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد اثر شهرام رحیمیان، با توجّه به همانندی ها و تفاوت های مضمونی و ساختاری که در این دو اثر وجود دارد، مبنای بحث و بررسی تطبیقی قرار گرفته است؛ بنابراین روش پژوهش تطبیقی، براساس مکتب آمریکایی و روش کلّی آن، توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر بهره گیری از داده های مستنتج از کتاب ها و مقاله های در ارتباط با مسئله پژوهش است. ازجمله نتایج پژوهش این است که بین دو رمان ازنظر مضمونی شباهت های بیشتری دیده می شود و مشابهت های دو رمان در جنبه های فرمی و ساختاری در مرتبه بعدی قابل ملاحظه است. تفاوت های ساختاری در دو رمان، به علّت تفاوت سبک و رویکرد کلّی دو نویسنده است. به طور کلّی، نجیب محفوظ در این رمان رویکردی کلاسیک و متعارف دارد؛ امّا رحیمیان رویکردی مدرن و گاه ساختارگریزانه در پیش گرفته است. نکته دیگر اینکه در این دو رمان، انقلاب های سیاسی و تأثیرشان بر زندگی  قهرمان دو رمان، در دو برهه سرنوشت ساز در تاریخ دو کشور واکاوی شده است.

یکی از مهم ترین دغدغه های ذهنی متکلمان دست یابی به موضوع علم کلام بوده است. پیش فرض متکلمان و نیز تفتازانی در کتاب شرح المقاصد مانند بیشتر عالمان و دانشمندان که وجود موضوع را برای علوم ضروری دانسته اند محوریت علم کلام بر مدار تعیین موضوعی واحد و یا در نهایت متعدد بوده است که بر این اساس مسائل علم کلام بر حول محور عوارض ذاتی آن قرار می گیرد. حال سؤال پژوهش پیش رو این است که آیا علم کلام لزوماً علمی موضوع محور است؟ مهم ترین آراء این دسته از متکلمان و همچنین نظر تفتازانی در شرح المقاصد، در چیستی موضوع کلام و ادله آنها چیست؟ مقاله پیش رو با روش علمی تحلیلی به بررسی و نقد مهم ترین آراء، درباره موضوع علم کلام با تأکید بر کتاب شرح المقاصد پرداخته است. بنابر یافته های پژوهش حاضر: ۱. دلیلی بر الزام وجود موضوع به ویژه موضوع واحد، در علوم و نیز علم کلام وجود ندارد. ۲. ویژگی دیدگاه تفتازانی نسبت به دیدگاه های دیگر در فراگیربودن آن است، اما نمی تواند مانع اغیار باشد.۳. موضوع علم کلام بر اساس غایت و مسائل این علم است که با توجه به شبهات کلامی، شدت و ضعف می یابد. پس موضوع علم کلام برگرفته از مسائل آن است و مسائل گوناگون، موضوع های مختلف را، در پی دارد.