اقدس روشنی

هویت معنوی و اخلاق حسینی مبتنی بر معرفت، محبت، معبودیت، شریعت، حب الله، عبدالله و عندالله است. این هویت شاخصه اساسی قیام و فرهنگ حسینی است. این مقاله با هدف تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی از منظر فرهنگ حسینی نوشته شده است. پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی از نوع استقرایی با گزینش هشت متن درسی انجام شده است. واحد تحلیل همه صفحات کتاب ها شامل نثر، نظم، تصویر، فعالیت و تکلیف درسی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که شاخص های ایثار و فداکاری، ظلم و استکبار ستیزی، صبر و تحمل گرایی، شجاعت و وفاداری بیشترین توجه و محتوای کتاب هدیه های آسمان پایه سوم با دو درس مستقل به نام های «روز دهم» که به واقعه عاشورا و «بانوی قهرمان» که به رشادت های حضرت زینب(س) می پردازند، از بیشترین تأکید و مناسب ترین ظرفیت های هویتی برخوردارند.

توجه به آرمان فلسطین، به عنوان مهم ترین مسأله جهان اسلام از جنبه های مختلف، دارای اهمیت زیادی است. این پژوهش، با هدف بررسی تحلیل محتوای کتب درسی با توجه به مؤلفه های فرهنگ مقاومت، ایثار و شهادت ملت فلسطین انجام گرفته است. روش پژوهش، توصیفی و به صورت تحلیل اسنادی و تحلیل محتوا و رویکرد آن، کاربردی و جامعه پژوهشی شامل کل کتب درسی دوره ابتدایی و نمونه شامل کتب فارسی، تعلیمات اجتماعی و هدیه های آسمان تألیف سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بوده و ابزارهای اندازه گیری فرم فیش برداری و سیاهه (چک لیست) با استفاده از شاخص های آمار توصیفی هستند. در پایان مشخص شد که بیشترین میزان توجه و فراوانی به ترتیب مربوط به مؤلفه های وطن دوستی و وطن پرستی و حفظ دستاوردها و ارزش های اسلامی و عربی مربوط به آرمان فلسطین و بیشترین فراوانی هم مربوط به پایه ششم بود. همچنین مشخص شد که محتوای کتب درسی در حیطه شناخت و آگاهی، نسبتاً خوب در زمینه مؤلفه های شهادت طلبی و میل به جهاد در راه خدا، انسجام و همبستگی اسلامی عربی در مورد مسئله فلسطین، شناخت خطرات صهیونیسم و تأکید بر حقوق مسلم فلسطینیان، آرمان خواهی و آزادی طلبی برای فلسطین توجه کرده، ولی در حیطه عاطفی و عملکردی یعنی علاقه مندی به دوستان و متحدان کشور و ملت فلسطین و جبهه مقاومت در منطقه، بیزاری از دشمنان اسلام اصیل، آشکار نمودن جنایات صهیونیسم بین الملل و اثرات مداخلات قدرت های زورگو در منطقه، به صورت سطحی و گذرا بوده و چندان به صورت عمیق پرداخته نشده است.