محمدرضا شیخ عطار

نخستین گام در راستای تحلیل و ارزیابی ریسک های زنجیره تأمین شناسایی این ریسک ها است. روش های تحلیل مرسوم بر اساس فیلترهای دستی یا روش های خودکار داده محور ارائه شده است. روش های فیلتر دستی به دلیل محدودیت های نمونه گیری دارای مشکلات اعتبارسنجی هستند و از طرف دیگر روش های تحلیل خودکار مبتنی بر داده، در تحلیل داده های ریسک که پیچیده و مبهم هستند، عملکرد ضعیفی دارند. برای پرکرده خلل پژوهشی، در این پژوهش، چارچوبی تعاملی بین تحلیل گر و ماشین برای تحلیل حجم وسیعی از داده های ریسک در حوزه زنجیره تأمین مواد غذایی با استفاده از تکنیک مدل سازی موضوع، تعبیه سازی کلمات، تحلیل همبستگی اصطلاح و نقشه دانشی ارائه شده است. هدف از سیستم نظارت بر داده های ریسک زنجیره تأمین، کمک به مدیران در شرکت های مواد غذایی برای نظارت و شناسایی خطر بحران ها و ارائه اطلاعات پشتیبانی تصمیم برای ایجاد یک زنجیره تأمین مواد غذایی پایدار است. نتایج تحلیل موضوعی فراداده ها، نقشه دانشی در پنج حوزه «برداشت»، «کشاورزی»، «خرده فروشی مواد غذایی»، «خدمات غذایی»، «توزیع» و «مصرف» را نشان داد که در هیئت خبرگان تأیید شد. نتایج نشان می دهد مدل تحلیل مخاطرات در استخراج واحدهای دانشی مرتبط با حوزه مدیریت بحران زنجیره تأمین مواد غذایی مفید است.

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و رتبه بندی مؤثرترین گزینه ها برای خلق مزیت رقابتی پایدار شرکت های فناوری اطلاعات در ایران است. در این پژوهش به کمک خبرگانِ سه شرکت مطرح فناوری اطلاعات در این حوزه، مهم ترین سرمایه های نامشهودی (سرمایه فکری، سرمایه اجتماعی و سرمایه معنوی) که در تدوین مزیت رقابتی برای شرکت های فناوری اطلاعات نقش مهمی دارند، شناسایی و رتبه بندی شدند. با مطالعه ادبیات و ایجاد پنل خبرگی، برای سه گزینه سرمایه فکری، سرمایه اجتماعی و سرمایه معنوی، در مجموع 16 زیرگزینه استخراج گردید. برای مزیت رقابتی نیز پنج معیار قیمت، پشتیبانی، طراحی، تصویر و کیفیت در نظر گرفته شد که رتبه بندی گزینه ها بر اساس این معیارها، از طریق فرایند تحلیل شبکه ای صورت پذیرفت. نتایج فرایند تحلیل شبکه ای نشان داد سرمایه فکری در مقایسه با سرمایه اجتماعی و سرمایه معنوی در خلق مزیت رقابتی در شرکت های فناوری اطلاعات، نقش مهم تری دارد. همچنین در رتبه بندی زیرگزینه ها، سرمایه انسانی بالاترین رتبه را در کسب مزیت رقابتی در این حوزه به دست آورد. عنصر رابطه ای، چشم انداز محوری/ ارزش محوری و سرمایه رابطه ای/ مشتری، در رتبه های بعدی اهمیت در تدوین مزیت رقابتی پایدار قرار گرفتند.