امیررضا واعظی آشتیانی

مدیریت یکپارچه شهری به معنای اتخاذ یک رویکرد کل نگرانه و طراحی سازوکارهایی جهت پیگیری رویکرد مذکور در مدیریت شهر است. به منظور تحقق یکپارچگی، شناسایی عوامل مؤثر بر یکپارچگی و تفرق در مدیریت شهری ضروری است. در کلان شهر تهران، اتوبوس، مترو و تاکسی هر سه وسایل نقلیه عمومی درون شهری هستند اما با آن که در شهرها جابه جایی ها افزایش یافته است هنوز این ناوگان نتوانسته نقش خود را در حمل ونقل عمومی به طور کامل ایفا کند. کارشناسان حمل ونقل معتقدند به منظور کاهش ترافیک و آلودگی هوای کلان شهرها به خصوص تهران، تنها راه حل موجود تقویت سیستم حمل ونقل عمومی اعم از مترو و اتوبوس و تاکسی است به طوری که در سفرهای درون شهری کشور حمل ونقل عمومی توسط اتوبوس و مینی بوس فقط توانسته 1.8 درصد در جابه جایی ها نقش داشته باشد. سیستم حمل ونقل عمومی موجود یا ظرفیت کنونی خود پاسخگوی نیاز مسافران تسهیل در جابجایی در شهر نمی باشد و این مهم نشانگر ضعف های فراوان سیستم حمل ونقل کنونی شهر تهران است، هدف از انجام تحقیق حاضر، آسیب شناسی وضعیت موجود حمل ونقل عمومی کلان شهر تهران و مقایسه تطبیقی با زیرساخت های موجود در راستای بهبود کیفیت خدمت رسانی و دستیابی به حمل ونقل عمومی یکپارچه و پایدار طراحی کرد. این پژوهش از نظر نوع هدف کاربردی است، از نظر ماهیت، تحلیلی و از نظر روش گردآوری داده ها نیز توصیفی – پیمایشی است. یافته های تحقیق، وضعیت موجود حمل ونقل عمومی کلان شهر تهران به لحاظ یکپارچه سازی و پایداری و تطابق با زیرساخت های موجود را نشان می دهد و در ادامه راهکارهای ساماندهی حمل ونقل عمومی پایدار و یکپارچه شهر تهران و اولویت بندی آن ها مطرح شده است.

از سال های نه چندان دور تاکنون مشکلات بخش حمل ونقل عمومی در کلان شهرها ازجمله تهران، منجر به از هم گسیختگی در ساختار حمل ونقل عمومی شهر تهران شده و نیز به دلیل نبود زیرساخت های مناسب و عدم یکپارچگی و پایداری در حوزه حمل ونقل عمومی، ضرورت توجه بیش ازپیش نمایان است. سیستم حمل ونقل عمومی موجود یا ظرفیت کنونی خود پاسخگوی نیاز مسافران تسهیل در جابجایی در شهر نمی باشد و این مهم نشانگر ضعف های فراوان سیستم حمل ونقل کنونی شهر تهران است، هدف از انجام تحقیق حاضر، شناسایی عوامل مؤثر و مهمی است که بتوان با بهره گیری از آن ها مدلی متناسب با شرایط امروز شهر تهران در راستای بهبود کیفیت خدمت رسانی و دستیابی به حمل ونقل عمومی یکپارچه و پایدار طراحی کرد. این پژوهش از نظر نوع هدف کاربردی است، از نظر ماهیت، تحلیلی و از نظر روش گردآوری داده ها نیز توصیفی – پیمایشی است. با توجه به متغیرهای مورد مطالعه و بر اساس داده های به دست آمده، از روش های مناسب آماری و نیز از نرم افزارهای 23 SPSS و PLS استفاده شده است. بر اساس یافته های تحقیق با انتخاب معیارهایی مناسب و با استفاده از تحلیل های کمی و اقتصادی و شاخص های کیفی دیگر، شبکه ریلی از نظر پوشش دهی شهرهای حومه ای مورد ارزیابی قرار گرفته و الگوی تدوین شده بر اساس این شاخص ها، نتایج مفیدی را جهت اجرایی شدن حمل ونقل عمومی یکپارچه و پایدار در شهر تهران که هدف غایی مدیریت شهر تهران است به دنبال خواهد داشت.