محمدحسین مقدم

هدف پژوهش پیش رو، کاوشی در فرآیند شکل گیری پدیده کودکان کار خیابانی و پیامدهای آن در شهر اهواز است. ماهیت این پژوهش کیفی و با استفاده از نظریه زمینه ای و نمونه گیری هدفمند و با معیار اصل اشباع نظری با 10 نفر از کودکان کار خیابانی مصاحبه عمیق صورت پذیرفت. یافته ها شامل 10 خرده مقوله، مسائل پیش روی خانواده پس از طلاق والدین، آسیب های روحی پس از طلاق در خانواده، مشوق های محیطی، آموزش و انتقال روش های کار در خیابان، کار کودک به مثابه ابراز وجود، آسیب های اجتماعی کار کودک در خیابان، چالش های زمانی، رفتار دوگانه مردم با کودک، گسست های کاری، آسیب های روحی کار کودک در خیابان، 4 مقوله اصلی، چالش های مابعد طلاق در خانواده، معاشرت افتراقی کودک، راهبرد گزینشی کار کودک در خیابان، پیامدهای فردی- اجتماعی کار کودک در خیابان و مقوله هسته، کار کودک به مثابه مقابله با وضع موجود است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که دست کم دو  عامل  خانواده و نابسامانی های موجود در آن، به عنوان شرط لازم  و معاشرت افتراقی و به صورت کلی تر ریشه محیطی به عنوان منبع القاکننده کار به کودک و شرط کافی، فرآیند پدیده کودکان کار خیابانی در شهر اهواز را شکل می دهند.  

هدف: هدف پژوهش حاضر کندوکاوی در بسترهای خانوادگی و پیامدهای پدیده اعتیاد در بین مردان در شهر اهواز بود. روش: از روش کیفی نظریه زمینه ای استفاده شد که ابتدا از طریق نمونه گیری هدفمند و سپس روش نظری با 18 نفر از مردان مصرف کننده مواد مخدر که در کمپ ترک اعتیاد اهواز حضور داشتند، مصاحبه ی عمیق صورت گرفت. همزمان با جمع آوری داده ها، کدگذاری و تحلیل در سه مرحله کدگذاری باز، محوری، و گزینشی انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج شامل 6 مقوله اصلی شامل اختلال در زیست اقتصادی خانواده، استیصال فرهنگی، بافت اجتماعی اعتیادخیز، عوامل ساختاری تسهیل کننده مصرف مواد، اعتیاد به مثابه یک امر مثبت و پیامدهای چندبعدی اعتیاد بود که در غالب مدل پارادایمی ارائه شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که مقوله ی هسته ی زندگی، بحران ساز است و کانون آن، بسترهای خانوادگی می باشد که افراد را به سمت مصرف مواد مخدر هدایت می کنند.

هدف پژوهش حاضر، کاوش در بسترهای خانوادگی و نقش آن در بازتولید پدیده کودکان کار خیابانی در شهر اهواز است. سؤالات محوری عبارتند از: 1) وضعیت اقتصادی و معیشتی والدین کودکان کار خیابانی در شهر اهواز چگونه است؟ 2) کودکان در مواجه با این وضعیت اقتصادی و معیشتی چه راهبردهایی را در پیش می گیرند؟ 3) تفاسیر والدین از کار کودکان خود در خیابان چیست؟ 4) پیامدهای پدیده کودکان کار خیابانی در شهر اهواز کدامند؟ برای پاسخ به سؤال های تحقیق از رویکرد تفسیری و روش گراندد تئوری استفاده شده است. ابتدا از طریق نمونه گیری هدفمند و سپس نمونه گیری نظری با 11 نفر از کودکان کار خیابانی، مصاحبه عمیق صورت گرفت. همزمان با جمع آوری داده ها، کدگذاری و تحلیل انجام پذیرفت. یافته ها شامل: 10خرده مقوله؛ 4 مقوله اصلی و مقوله هسته، تحت عنوان کار کودک به مثابه حیات اقتصادی خانواده، می باشند. نتایج این پژوهش نشان داد که به دلیل ضعف بنیه اقتصادی خانواده از یک سو و تجربه اتفاقات ناگوار؛ مانند فوت، از کارافتادگی و ضعف جسمی سرپرست خانواده، از نظر اقتصادی و معیشتی خانواده در حالت نامطلوبی است. در چنین حالتی کودکان سرپرستی اقتصادی خانواده را برعهده می گیرند و خانواده به کودک تکیه اقتصادی می کند. والدین، کار کودکان را به مثابه بلوغ، رشد و بزرگی می دانند. پیامدهای چنین پدیده ای از عقب افتادگی تحصیلی، ترک تحصیل تا سوء استفاده از کودکان در انتقال اشیا و مواد توسط افراد ناشناس و پیشنهادهای ضد امنیتی به کودک می باشد.