سعید بابامیر ساطحی

هدف: صنعت گردشگری یکی از صنایع خدماتی مهم در جهان محسوب می شود که همواره عاملی در جهت پیشرفت تمام کشورهای دنیا بوده است. با توجه به اینکه شناخت ظرفیت های خاص هر منطقه و شهر می تواند نقش مهمی در بهبود برنامه ریزی های آتی و رونق اقتصاد محلی داشته باشد، هدف پژوهش حاضر شناخت مهم ترین پیشران های تأثیرگذار در آینده گردشگری شهرستان فردوس و تدوین مناسب ترین سناریوها برای طراحی عملی ترین برنامه ریزی هاست. روش: پژوهش حاضر از لحاظ نوع کاربردی، از نظر هدف توصیفی- تحلیلی و از حیث روش ترکیبی از روش های کتابخانه ای و پیمایشی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی است. نمونه برداری به صورت کیفی و با مصاحبه از 30 نفر از متخصصان حوزه گردشگری انجام گرفت. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل اثرات متقابل و نرم افزار سناریو ویزارد استفاده شد. یافته ها: با توجه به نتایج از بین 46 پیشران پژوهش، 9 پیشران تورهای تخصصی آب گرم معدنی، زیرساخت های نرم، تبلیغات گردشگری، نیروی انسانی متخصص، اماکن اقامتی برای تمامی سلیقه ها و هزینه ها، قوانین و مقررات گردشگری، زیرساخت های اسکان، بیمه گردشگری و پیشران توان طبیعی بیش ترین تأثیر را در آینده گردشگری شهرستان فردوس دارند. همچنین با استفاده از نرم افزار سناریوویزارد 4 سناریوی قوی استخراج شد که در این بین سناریوی 2 مطلوب ترین سناریو شناخته شد. همچنین 2 سناریو وضعیت نسبتاً مطلوب و یک سناریو نیز وضعیت بحرانی برای آینده گردشگری شهرستان داشتند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج سناریوها، به منظور برنامه ریزی و سیاست گذاری صحیح در حوزه گردشگری شهرستان، توجه به نیروهای متخصص بومی، قابلیت های طبیعی با محوریت چشمه های آب گرم و نقش آن در رونق گردشگری سلامت، توجه به میراث فرهنگی و تاریخی و ظرفیت های گردشگری بیابان، استفاده از ظرفیت فضای مجازی و برنامه ریزی ساختاری در استفاده از توان بخش خصوصی در اولویت است.

بسیاری از گروه های درگیر در توسعه اجتماعی تصدیق میکنند که سنجش سرمایه اجتماعی میتواند بر کمک کنندگان مالی و سیاست گذاران تاثیر بسزا داشته باشد. گردشگری در محیطی شکل میگیرد که متشکل از محیط طبیعی و محیط فرهنگی - اجتماعی است . هریک از این دو محیط دربردارنده عواملی است که به نوعی بر گردشگری تاثیرگذار هستند و از آن تاثیر می پذیرد. تمرکز مطالعات گردشگری بر ابعاد اقتصادی، در شروع پژوهش های مرتبط با گردشگری از جذابیت زیادی برخوردار بود و باعث غفلت از سایر ابعاد این پدیده شده است . همین امر باعث شده که بر خلاف اثرات مثبت اقتصادی که توسعه گردشگری برای جوامع میزبان داشته ، به دلیل رشد معضلاتی مانند بوجود آمدن شغل های کاذب ،رشد قیمت زمین و سایر کالاها و بوجود آمدن مشکلات وناهنجاری های اجتماعی ، این جوامع به مخالفت با توسعه این صنعت بپردازند. وجود همین نگرش منفی نسبت به اثرات توسعه گردشگری،به عنوان یکی از موانع اصلی توسعه این صنعت در نظر گرفته شود. بنابراین مطالعه نگرش جامعه میزبان نسبت به اثرات توسعه گردشگری، باعث ایجاد درکی عمیق از نظرات و دیدگاههای آنها نسبت به گردشگری شده و به سیاست گذاران گردشگری در تدوین استراتژیهای توسعه گردشگری کمک شایانی میکند. مساله اصلی این پژوهش درک میزان تاثیر جنسیت بر نگرش جامعه میزبان نسبت به اثرات توسعه گردشگری است.در این پژوهش نگرش جامعه میزبان در دوشهر شهرکرد ولردگان را نسبت به اثرات توسعه گردشگری بررسی میکنیم.

مطالعه الگوی استقرار یک روش تحلیل متداول در باستان شناسی دنیاست که با استفاده از روش های علمی به مطالعه سه مؤلفه مهم شامل سازه های منفرد، استقرار اجتماعی و استقرار منطقه ای می پردازد تا رابطه متغیرهای زیست-محیطی را با معیشت و استقرار اجتماعی تحلیل، سازمان های اجتماعی-اقتصادی جوامع گذشته را بازسازی، و اندازه، عملکرد، فاصله و رابطه استقرارها را تعیین کند. در پژوهش حاضر با روش کتابخانه ای و اسنادی موفق به شناسایی بیش از 80 متن در قالب پایان نامه، رساله، و مقاله های علمی-پژوهشی و علمی ترویجی شده ایم که مستقیم و غیرمستقیم به این موضوع پرداخته اند. کم توجهی به موضوعات و روش های بنیادین روش تحلیل الگوی استقرار، و عدم بهره گیری از پژوهش های دیرینه شناسی به منظور شناخت متغیرهای محیطی در بستر چشم انداز باستانی، مهم ترین مشکلات روش شناختی و مفهومی متون مورد نقد هستند. به مشکلات مذکور باید بهره برداری های ضعیف از ابزارها و روش های علمی نظیر عکس های ماهواره ای و هوایی، آرکئوژئوفیزیک، شبیه سازی کامپیوتری، نطام اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش های آماری را اضافه نمود. تأمین اعتبارات پژوهشی مطلوب و ایفای نقش پژوهشگاه و پژوهشکده مرتبط و دانشگاه های مجری رشته باستان شناسی، از مهم ترین راهکارهای اجرای درست و علمی این روش هستند.