عباس جهانتیغ

در حالی که انتظار می رفت بعد از سرنگونی حکومت معمر قذافی ثبات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی نسبی در لیبی برقرار شود اما این کشور شاهد توالی بحران های ژئوپلیتیکی عمیقی است که پای بازیگران فرامنطقه ای را به این کشور نیز گشوده است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی ساختار اقتدارگرایانه دیکتاتوری قذافی و نقش آن در شکل گیری بحران های ژئوپلیتیک در لیبی است. سؤال اصلی مقاله این است که ساختار اقتدارگرایانه دیکتاتوری قذافی چه نقشی در شکل گیری بحران های ژئوپلیتیک در لیبی پساقذافی داشته است؟ روش این مقاله تحلیل محتوای کیفی است. برای گردآوری ادبیات نظری و مفهومی پژوهش از منابع کتابخانه ای استفاده شده است و داده های مورد نیاز برای پاسخ گویی به سؤال اصلی پژوهش نیز از طریق مطالعه و کدبندی محتوای کتب، مقاله ها، پایان نامه ها و وب سایت های مجازی منتخب درباره انقلاب لیبی و بحران سیاسی و اقتدارگرایی قذافی گردآوری شدند. نتیجه آزمون t و انجام رگرسیون نشان داد که رابطه معنی داری بین ساختار اقتدارگرایی حکومت قذافی و بحران های ژئوپلیتیک پس از وی در لیبی وجود دارد.

پدیده تروریسم، تحت هر عنوان و یا در هر شکل و شمایلی صورت گیرد، عمدتاً جهت کسب مشروعیت است. در مقاله حاضر هدف شناخت « نقش ترور و تروریسم در ایجاد بحران سیاسی لیبی در دوره پساقذافی»بود. برای نیل به این اهداف، از مطالعه اسنادی  با استفاده از روش کتابخانه ای و تکنیک تحلیل محتوا  و تحلیل مجدد استفاده شد. منابع مورد استفاده در برگیرنده کلیه متون مربوط به موضوع  و شامل مقالات، کتب، سایتهای اینترنتی معتبر، سایتهای خبری معتبر بین المللی موجود و در دسترس بود که با توجه به محدود بودن ، کلیه منابع موجود در زمان مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. نخست با مطالعه نمونه ای واحد از منابع توسط محقق، و دو محقق خبره در این زمینه مقولات و شاخصهای آنها استخراج  شد. در این مطالعه واحد تحلیل صفحه بود ، با شمارش شاخصهای هر مقوله داده ها استخراج و پس از پردازش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این مقاله حاصل بررسی و آزمون یکی از فرضیه های پنچگانه مطالعه بوده است  و در این مقاله سعی شده است تا رابطه جداگانه ترور و تروریسم در ایجاد بحران سیاسی لیبی در دوره پساقذافی نشان داده شود.  بر اساس داده ها میانگین تروریسم کلی 53/29 با انحراف معیار واریانس 70/3 ، 70/13 می باشد. نتایج حاصل از آزمون رابطه دو متغیر حاکی از آن است که بین وجود و فعالیت گروههای تروریستی و بحران سیاسی داخلی پس از سقوط قذافی رابطه معنی دار وجود دارد.