فرود هاشمی

با فرارسیدن عصر فنّاوری های نوین ارتباطی و گسترش فراگیر آن که به دنبال خود مفاهیم جدیدی چون واقعیت مجازی، فضای سایبری و... را به همراه آورد تغییر و تحولات گسترده ای در روابط زوجین ایجاد شد. رسانه های جمعی، با ایجاد تغییرات فرهنگی، دگرگونی های عمده ای در نگرش های زوجین به عواطف و احساسات نسبت به یکدیگر در زندگی مشترک رقم زده اند. هدف پژوهشِ پیش رو بررسی تأثیر گرایش به برنامه های ماهواره و شبکه های اجتماعی مجازی بر منابع احساسی زنان است. چارچوب و مدل نظری پژوهش بر اساس نظریه «خویشتن و تجربه در جهان رسانه ای» تامپسون تدوین شده است؛ اما، برای افزایش غنای آن از نظریه گربنر، کمپر و کالینز نیز استفاده شده است. روش پژوهش علّی تبیینی است و جامعه آماری زنان متأهل 20 55 ساله شهر بروجرد است. نمونه گیری به روش طبقه ای نامتناسب و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 400 محاسبه شد. از طریق پرسش نامه هدایت شده اطلاعات موردنیاز جمع آوری و به کمک نرم افزار spss پردازش شد. یافته ها نشان می دهد که برنامه های ماهواره، شامل میزان و نوع استفاده، رابطه مستقیم و مثبتی با تغییرات منابع احساسی زنان داشته اند. رگرسیون چندمتغیره نشان داد که درمجموع عوامل مربوط به ماهواره توانسته اند 37 درصد واریانس مربوط به منابع احساسی زنان را تبیین کنند. درمورد شبکه های اجتماعی مجازی، عضویت در شبکه و میزان استفاده، به جز جذابیت استفاده، نیز رابطه مستقیم و مثبتی با منابع احساسی زنان نشان داده است. رگرسیون چندمتغیره توانسته درمجموع 44 درصد واریانس مربوط به منابع احساسی زنان را تبیین کند. بنابراین، یافته های پژوهش چارچوب نظری را تأیید کردند و نشان می دهند که با آن متناسب هستند.

احساسات نقش پذیری، در سوق دادن زوجین به سوی رفتارهای اخلاقی و هنجارمند، عناصر مهمی قلمداد می شوند. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر گرفتن این دسته از احساسات شامل احساسات بازاندیشانه و همدلانه زنان در روابط زناشویی از میزان گرایش به برنامه های ماهواره و شبکه های اجتماعی مجازی به انجام رسیده است. چهارچوب و مدل نظری پژوهش بر اساس تلفیق نظریه های تامپسون و شات تدوین شده است. روش پژوهش پیمایشی است و جامعه آماری دربرگیرنده زنان متاهل 20 تا 55 ساله شهر بروجرد است. نمونه گیری به روش طبقه ای نامتناسب و حجم نمونه براساس فرمول کوکران 400 محاسبه شد. نتایج پژوهش نشان می دهد در حالت کلی، گرایش به رسانه بر احساسات نقش پذیری زنان متاهل تاثیر مثبت دارد. اما در بررسی ابعاد جزئی متغیرها، مشخص شد گرایش به شبکه های ماهواره، بر احساسات بازاندیشانه تاثیر منفی دارد. نتایج آزمون رگرسیون چندمتغیره نیز نشان می دهد ابعاد مختلف متغیر شبکه اجتماعی مجازی حدود 39 درصد و ابعاد مختلف گرایش به ماهواره 35 درصد از مقدار کل واریانس متغیر وابسته(احساسات نقش پذیری) را تبیین می کنند .